∆ηλητήριο έσταζε ο λόρδος Κρις Πάτεν, υπεύθυνος Εξωτερικών Σχέσεων της Ε.Ε., για τον Τάσσο Παπαδόπουλο σύµφωνα µε τηλεγράφηµα από την αµερικανική πρεσβεία στις Βρυξέλλες, που έφερε στο φως το Wikileaks.

Τρεις ηµέρες µετά το«Όχι» των Ελληνοκυπρίων στο σχέδιο Ανάν, ο Κρ. Πάτεν έλεγε ότι η Ευρώπη έπρεπε να περιµένει τη συ-γκεκριµένη συµπεριφορά του Τάσσου Παπαδόπουλου επειδή ήξερε µε ποιον είχε να κάνει, «µε τον δικηγόρο του Μιλόσεβιτς»…

Οι χαρακτηρισµοί Πάτεν εις βάρος του τότε προέδρου της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας, ο οποίος είχε προκαλέσει τη δυσαρέσκεια της Ουάσιγκτον, του Λονδίνου, καθώς και άλλων ευρωπαϊκών πρωτευουσών λόγω της στάσης που τήρησε στο σχέδιο Ανάν, διατυπώθηκαν σε Αµερικανούς που υπηρετούσαν στις Βρυξέλλες στη διάρκεια δείπνου στις 27 Απριλίου, λίγες µέρες µετά την απόρριψη του σχεδίου από την πλειοψηφία των Ελληνοκυπρίων (24 Απριλίου). Ο Πάτεν υποστήριξε πως ό,τι συνέβη δεν αποτε-λούσε παρά µια «θλιβερή αντανάκλαση της πραγµατικότητας διεύρυνσης της Ε.Ε.». Όπως είπε µε µεγάλη δόση κυνισµού, «µερικά νέα µέλη δεν θα ήθελες να τα έχεις παρέα στο δείπνο σου, παρά µόνο µε µακρύ κουτάλι…» (εννοούσε ότι δεν θα ήθελες να κάθονται δίπλα σου).

Σηµειώνεται ότι οι υπόλοιποι χαρακτηρισµοί του Πάτεν σε αυτή την παράγραφο λείπουν από το εµπιστευτικό τηλεγράφηµα, γεγονός που σηµαίνει ότι το έγγραφο είναι λογοκριµένο (στον τίτλο του αναφέρεται ότι πρόκειται για απόσπασµα και όχι για το πλήρες τηλεγράφηµα). Πάντως, ο Πάτεν υπογραµµίζει ότι το επόµενο βήµα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα πρέπει να είναι η οι-κονοµική ενίσχυση των Τουρκοκυπρίων, εξέλιξη για την οποία, είπε, «θα υπάρξουν νοµικά εµπόδια, αλλά η Επιτροπή θα βρει τρόπο».

Ο Πάτεν παρουσίαζε επί της ουσίας τις βρετανικές προτάσεις (διατυπώθηκαν στο Συµβούλιο Υπουργών Εξωτερικών της Ε.Ε. στο Λουξεµβούργο µία ηµέρα αργότερα, 28 Απριλίου) για τη σύναψη σχέσεων µε την τουρκοκυπριακή πλευρά. Υπενθυµίζεται ότι οι βρετανικές προτάσεις δεν υιοθετήθηκαν και οι 15 κατέληξαν στην απόφαση για οικονοµική στήριξη στα Κατεχόµενα εκ-φράζοντας ταυτόχρονα τη λύπη τους που η Κύπρος δεν θα εντασσόταν ενωµένη στην Ενωση.

Στο ίδιο τηλεγράφηµα ο βρετανός λόρδος εξέφραζε την απογοήτευσή του και για τη διεύρυνση της Ε.Ε.: «Για παράδειγµα, η Κύπρος δεν θα έπρεπε να ενταχθεί, αλλά οι Ελληνες επέµεναν στην ένταξή της προκειµένου να συναινέσουν στην ένταξη κάποιων υποψήφιων χωρών από τη Βόρεια Ευρώπη». Και παραδεχόταν ότι ο ίδιος ήταν ο µεγαλύτερος υπερασπιστής της ένταξης της Τουρκίας στην Ένωση, η οποία έπρεπε να λάβει κάποιο θετικό σηµάδι για την έναρξη ενταξιακών διαπραγµατεύσεων.

Μάλιστα, σύµφωνα µε τον Πάτεν, το εµπόδιο για την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας δεν ήταν η Γαλλία και ο Σιράκ, που «µπορούσε να αλλάξει γνώµη ξαφνικά», αλλά τα συντηρητικά κόµµατα της Γερµανίας και η Ισπανία. Επίσης, εξέφραζε την άποψη ότι η Ε.Ε. δεν θα γίνει ποτέ «αληθινή δύναµη», γιατί σε αντίθεση µε τις Ηνωµένες Πολιτείες οι οποίες «υλοποιούν την πολιτική που θεωρούν σωστή, ανεξάρτητα από το τι σκέφτεται ο υπόλοιπος κόσµος», στην Ε.Ε. «πάντα θα υπάρχει κάποιος που είναι υπερβολικά προ-σεκτικός και επιµένει να βλέπει τα ζητήµατα µε µεγαλύτερη ευαισθησία». Τα σχόλια του Πάτεν αντανακλούσαν τη βρετανική ά-ποψη τόσο για την Ε.Ε. όσο και για την Τουρκία και την Κύπρο, καθώς το Λονδίνο – και όχι µόνο – αισθανόταν ότι µε την ένταξη της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας (1η Μαΐου 2004) χωρίς να έχει επιλυθεί το Κυπριακό φορτωνόταν ένα πρόβληµα που θα δυσκόλευε και την ευρωπαϊκή πορεία της Άγκυρας.

Ο ΦΕΡΧΟΪΓΚΕΝ

Το ενδιαφέρον είναι ότι µία ηµέρα αργότερα ο επίτροπος της Ε.Ε. για τη διεύρυνση Γκίντερ Φερχόιγκεν ούτε λίγο ούτε πολύ ε-παναλάµβανε δηµοσίως τις απόψεις Πάτεν.

Λίγο µετά το Συµβούλιο Υπουργών Εξωτερικών στοΛουξεµβούργο στις 28 Απριλίου 2008, ανακοίνωνε την πρόθεση της Ευ-ρωπαϊκής Ένωσης να ιδρύσει γραφείο στην κατεχόµενη Λευκωσία που θα ήλεγχε τη ροή των κοινοτικών κονδυλίων µε στόχο την οικονοµική ανάπτυξη των Κατεχοµένων. Είχε πει ακόµη ότι η συνεργασία µε τους Τουρκοκύπριους δεν σηµαίνει αναγνώριση και υπογράµµισε ότι οι απόψεις του Τάσσου Παπαδόπουλου ήταν γνωστές, οπότε η στάση του δεν έπρεπε να θεωρείται έκπληξη.

Ο Φερχόιγκεν είχε δηλώσει στο Ευρωκοινοβούλιο ότι εξαπατήθηκε από τους Ελληνοκύπριους που «αθέτησαν τη δέσµευσή τους για αποδοχή του σχεδίου Ανάν. Το 2009 είχε επιχειρήσει να ανασκευάσει τις δηλώσεις του 2004: «Αυτό που κατ’ επανάληψη εί-πα ήταν πως το αποτέλεσµα του δηµοψηφίσµατος είναι σεβαστό. ∆εν άσκησα κριτική στην Κύπρο και στον λαό της για την α-πόρριψη του σχεδίου, αλλά σε έναν άνδρα, και ποτέ δεν χρησιµοποίησα τη λέξη ‘εξαπατήθηκα’, αλλά είπα ότι ‘παραπλανή-θηκα’».

ΓΙΑ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΟΥΝ ΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ!

Αμερικανικά κατασκοπευτικά αεροσκάφη U2 απογειώνονταν από τη βρετανική βάση στο Ακρωτήρι της Κύπρου για αναγνωριστικές πτήσεις πάνω από τον Λίβανο, την Τουρκία και το Βόρειο Ιράκ εν αγνοία των κυπριακών αρχών και σε πείσµα των βρετα-νικών αντιδράσεων, αποκαλύπτουν διπλωµατικά τηλεγραφήµατα τα οποία διέρρευσαν από το Wikileaks.

Με βάση τα τηλεγραφήµατα, που χρονολογούνται από την άνοιξη του 2008, τα αµερικανικά U2, αεροσκάφη που χρησιµοποιούνται από τη CIA, συνέλεγαν πετώντας πάνω από την Τουρκία και το Βόρειο Ιράκ πληροφορίες, τις οποίες διαβίβαζαν κατόπιν µυστικά στις τουρκικές αρχές, στο πλαίσιο µιας επιχείρησης µε την κωδική ονοµασία Highland Warrior – Πολεµιστής των Υψιπέδων. Παράλληλα και έχοντας πάντα ως αφετηρία το Ακρωτήρι, συνέλεγαν πετώντας πάνω από τον Λίβανο πληροφορί-ες, τις οποίες κατόπιν διαβίβαζαν στις λιβανικές αρχές ώστε να τις βοηθούν στον εντοπισµό µαχητών της Χεζµπολάχ.

Στα τηλεγραφήµατα, υπουργοί της (τότε) κυβέρνησης των Εργατικών στη Βρετανία εµφανίζονται ιδιαίτερα ενοχληµένοι µε τις πτήσεις αυτές – «ο έλεγχος του στρατού πρέπει να περάσει στους πολιτικούς», εµφανίζεται να λέει κάποια στιγµή ο Ντέιβιντ Μί-λιµπαντ, τότε υπουργός Εξωτερικών. Τον Φεβρουάριο του ίδιου έτους, είχε αποκαλυφθεί πως η αµερικανική κυβέρνηση χρησιµοποιούσε εν αγνοία της Βρετανίας τη βάση του Ντιέγκο Γκαρσία ως διαµετακοµιστικό σταθµό για τη µυστική έκδοση κρατουµέ-νων σε χώρες όπου µπορούσαν να βασανιστούν – και οι βρετανικές αρχές φοβούνταν αφενός ότι θα κατηγορούνταν στο µέλλον ως συνένοχες σε παράνοµες πράξεις, αφετέρου πως, αν η Κύπρος µάθαινε για τις µυστικές πτήσεις, η βρετανική παρουσία στο νησί θα κινδύνευε.

Όµως η αµερικανική αντίδραση ήταν αδιάφορη: «∆εν µπορούµε να υιοθετήσουµε µια προσέγγιση “αποφυγής κινδύνου” στην αντιτροµοκρατία και να επιτρέψουµε στον φόβο µιας εν δυνάµει παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωµάτων να φέρει άνθηση της τροµοκρατίας», εµφανίζεται να δηλώνει αξιωµατούχος της αµερικανικής πρεσβείας στο Λονδίνο.

ΠΑΝΩ ΑΠΟ 1.200 ΕΓΡΑΦΑ

 Το Wikileaks, σταδιακά θα παρουσιάσει 251.287 έγγραφα που αποτελούν στην καταπληκτική τους πλειοψηφία αναφορές από τις πρεσβείες των ΗΠΑ σε όλο τον κόσμο προς το Υπ. Εξωτερικών της χώρας τους.

Με βάση τα στοιχεία που συγκεντρώνονται, από τα έγγραφα που θα παρουσιαστούν, 1.253 αφορούν στην Κυπριακή Δημοκρατία, σύμφωνα με στοιχεία.
Από τα έγγραφα αυτά, τα 849 αποτελούν αναφορές της Πρεσβείας των ΗΠΑ στη Λευκωσία προς το Κέντρο (Υπ. Εξωτερικών ΗΠΑ). Από αυτά, 388 αποτελούν μη βαθμονομημένες υπηρεσιακές αναφορές. Αλλά 431 έχουν τον χαρακτηρισμό «εμπιστευτικά» και ακόμα 30 έχουν τη διαβάθμιση «Άκρως Απόρρητο». Τα υπόλοιπα 404 έγγραφα που δεν συντάχθηκαν από την Πρεσβεία των ΗΠΑ στη Λευκωσία, αφορούν έγγραφα του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ με οδηγίες προς τις Πρεσβείες κυρίως για συλλογή και αποστολή στοιχείων που αφορούν και την Κύπρο – π.χ. δραστηριότητα ξένων προσώπων ή οργανώσεων στο νησί μας, όπως και αναφορές Πρεσβειών των ΗΠΑ σε άλλες χώρες, κυρίως την Άγκυρα, αλλά και Αθήνα και Τελ Αβίβ και Λονδίνο.

Τα νεότερα τρία έγγραφα που θα αποκαλυφθούν, συστάθηκαν από την Πρεσβεία των ΗΠΑ στη Λευκωσία τον περασμένο Ιανουάριο, ενώ τα παλαιότερα αφορούν στον Φεβρουάριο 2005.

Συγκεκριμένα, 15 από τα έγγραφα της Πρεσβείας των ΗΠΑ που θα αποκαλυφθούν το αμέσως επόμενο διάστημα στο Wikileaks, αφορούν το έτος 2005, άλλα 210 το 2006, άλλα 210 το 2007 άλλα 235 το 2008, ενώ 150 έγγραφα αφορούν το 2009 και 19 το τρέχον έτος.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σε τουλάχιστον 12 εμπιστευτικά έγγραφα της Πρεσβείας προς το Υπουργείο Εξωτερικών ΗΠΑ, αφορούν και σε ενεργειακά θέματα της Κύπρου και προφανώς στο θέμα των κοιτασμάτων φυσικού αερίου.

Όπως είναι αναμενόμενο στην πλειοψηφία τους οι αναφορές από την Πρεσβεία στη Λευκωσία -σχεδόν κάθε δεύτερη αναφορά- αναφέρεται και στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας (425 αναφορές) κυρίως σε σχέση με το Κυπριακό. 178 από αυτά αναφέρονται και στην Τουρκία.