«Τα σμυρνέικα τραγούδια
ποιος σου τα ‘μαθε
να τα λες και να δακρύζεις
της καρδιάς μου ανθέ…»
Προσκεκλημένος από τα σχολεία «Πυθαγόρα» πήγα να δω μια σχολική παράσταση αφιερωμένη στην «Αλησμόνητη Σμύρνη».
Η πρόσκληση ήταν προσωπική λόγω της σμυρνέϊκης καταγωγής μου και δεν είχε να κάνει με την δημοσιογραφική μου ιδιότητα.
Θεώρησα όμως υποχρέωσή μου να γράψω δυο λόγια αφού όσο διήρκησε η παράσταση δεν στέγνωσαν τα μάτια μου.
Με πραγματικές σκηνές από την καταστροφή της Σμύρνης στην οθόνη, διαλεκτά επιλεγμένα σμυρνέϊκα και ρεμπέτικα τραγούδια, χορούς, με «αυθεντικές» αφηγήσεις κάποιων που επέζησαν τα γεγονότα και μέσα από μια προσωπική ιστορία ειπώθηκε απλά, κατανοητά και με συναίσθημα το δράμα του ξεριζωμού.
Το μεγαλείο του ελληνισμού της Σμύρνης, ο ξεριζωμός, η εγκατάσταση στην Ελλάδα και το ξεκίνημα μιας νέας ζωής εκεί, ειπώθηκαν όσο πιο παραστατικά γινόταν από τους μαθητές του «Πυθαγόρα» και ενθουσίασαν γονείς και συγγενείς.
Η παράσταση έκλεισε με τους μαθητές να ερμηνεύουν και να χορεύουν το ακόλουθο, σύγχρονο, τραγούδι του Παντελή Θαλασσινού:
«Το καθρεφτάκι σου παλιό
και πίσω απ’ τη θαμπάδα
η Σμύρνη με το Κορδελιό
και η παλιά Ελλάδα
Μουτζουρωμένο το γυαλί
μα πίσω απ’ τους καπνούς του
βλέπει ο Θεός το Αϊβαλί
και σταματάει ο νους του
Τα σμυρνέικα τραγούδια
ποιος σου τα ‘μαθε
να τα λες και να δακρύζεις
της καρδιάς μου ανθέ».
Την απάντηση την έδωσαν τα ίδια τα παιδιά. Τα σμυρνέικα τραγούδια αποτελούν μέρος του DNA μας. Μπορεί να ξεχνάμε την γλώσσα μας, να έχουμε ενσωματωθεί μέσα στην πολυπολιτισμική κοινωνία που ζούμε, αλλά κάποια στοιχεία τα κουβαλάμε μέσα μας και όταν οι περιστάσεις το απαιτούν τα βγάζουμε…
Τα σμυρνέικα τραγούδια μας τα έμαθε η κοινή μας ιστορία…