Ύπνε, που παίρνεις τα μικρά, έλα, πάρε και τούτο,
Μικρό μικρό σού το ‘δωκα, μεγάλο φέρε μού το,
Μεγάλο σαν ψηλό βουνό, ίσιο σαν κυπαρίσσι,
Κ’ οι κλώνοι του ν’ απλώνονται σ ’Ανατολή και Δύση.
Πριν προχωρήσετε παρακάτω – πάρτε μία ανάσα – και κάνετε μία δεύτερη ανάγνωση, συλλαβιστή και πιο ρυθμική, όπου όλα τα λόγια να ακούγονται μουσικά. Εάν η περισυλλογή είναι το μωρό που έχετε μπροστά σας, τότε το σιγανό νανούρισμα όντως θα το νιώσετε άκρως ευχάριστο και πολύ πολύ γλυκό. Τότε η Μούσα του Ομήρου είναι δίπλα σας και συντροφεύει εσάς και το μονάκριβο παιδί σας. Εδώ η δημοτική μας Μούσα μάς οδηγεί όπως οδήγησε η Παλλάδα Αθηνά να φέρει τον ανέγνοιο και αναπαυτικό ύπνο στον Οδυσσέα.
Παρόμοια κι ο Οδυσσέας σκεπάστηκε με φύλλα, κι η Παλλάδα
Στα μάτια του ύπνο πήρε κι έχυσε, που να του ξαλαφρώσει,
Στα βλέφαρά του απάνω απλώνοντας, τον κάματο τον πλήθιο.
(Το νανούρισμα προέρχεται από τη συλλογή «Εκλογαί από τα τραγούδια του Ελληνικού λαού» του Ν.Γ. Πολίτη και τα λόγια του Ομήρου στη σημερινή μας γλώσσα από τους Καζαντζάκη και Κακριδή: Οδύσσεια, Ραψωδία Ε’ και στίχοι 491-493).
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΥΠΝΟΣ;
Όλοι μας γνωρίζουμε από πρώτο χέρι τον ύπνο, αλλά δεν γνωρίζουμε γιατί πρέπει να κοιμόμαστε και περνάμε τη μισή μας ζωή… κοιμισμένοι. Όταν μας «παίρνει» ο ύπνος διακόπτονται οι λειτουργίες που εξαρτιούνται από τη συνείδησή μας και τη βούλησή μας, ενώ συνεχίζονται απρόσκοπτα οι εκδηλώσεις της φυσικής μας ζωής, δηλ. οι λειτουργίες των σπλάχνων, του θώρακα, της κοιλιάς κ.ά. Λέμε – και είναι – ο ύπνος μία ανάπαυλα του εγκεφάλου. Οι επιστήμονες λένε – έχω ακούσει – ότι η μερική και ασυνάρτητη λειτουργία του εγκεφάλου κατά τον ύπνο γεννάει τα όνειρα. Γνωρίζουμε όλοι μας ότι ο οργανισμός μας έχει απόλυτη ανάγκη από την ανάπαυση του ύπνου, κατά προτίμηση τις νυκτερινές ώρες για να αναλαμβάνει δυνάμεις και να αναζωπυρώνει τη ζωτικότητα και δράση που καταπονείται από την ενεργό ζωή.
Άρα η ζωή μας είναι δεμένη με τη φύση και μάλιστα με τον πλανήτη Γη που γυρίζοντας κάθε 24 ώρες μας φέρνει τη μέρα για δράση και τη νύχτα για ύπνο. Οι αρχαίοι μας μάλιστα προσωποποίησαν την οντότητα του ύπνου στη Μυθολογία τους και φαντάστηκαν τον ύπνο ως γιο της Νύχτας, αλλά και αδελφό του θανάτου. Η φαντασία τους αποτυπώθηκε σε διάφορα υπέροχα αγάλματα – σε καμία περίπτωση είδωλα – και ένα από αυτά κοσμεί το Μουσείο του Βατικανού.
Ο ύπνος όμως στο ελληνικό δημιουργικό μυαλό – γεμάτο με ιδέες – μάς έδωσε και πάμπολλες λέξεις οι οποίες δεν… κοιμούνται και είναι πραγματικά ξύπνιες. Ας αναφέρουμε μερικές: Υπνοβασία, υπνοθεραπεία, ύπνωση (με ωμέγα γιατί προέρχεται από τα ο ρήμα υπνώνω). Όπως και υπνωτήριο, υπνωτικό, υπνώτιση, υπνωτιστής, αλλά και το άλλο ρήμα με ωμέγα υπνωτίζω. Επίσης, με τον ύπνο κάναμε ωραιότατες εκφράσεις όπως: Βλέπω κάποιον στον ύπνο μου, αιώνιος ύπνος, κοιμάται τον ύπνο του δικαίου, γλυκός ο ύπνος το πρωί, ο ύπνος τρέφει το παιδί – όπως αναφέρθηκε στο νανούρισμα της εισαγωγής – δεν με πιάνει ύπνος, τον έπιασε στον ύπνο, χειμέριος ύπνος και άλλα που σας έρχονται στο νου.
Ο ΥΠΝΟΣ ΞΥΠΝΗΣΕ ΤΗΝ ΑΓΓΛΙΚΗ
Η αγγλική είχε δική της λέξη για τον ύπνο, την sleep=ύπνος και κοιμούμαι το ίδιο. Όταν είδε τη δημιουργία του Ελληνικού ύπνου ξύπνησε ταραγμένη με το ξυπνητήρι της. Όλοι της είπαν: «Καλά ξυπνητούρια!». Αν και πήρε είδηση αργά, (17ος αιώνας) εν τούτοις με ευσυνειδησία μάζεψε ό,τι βρήκε μπροστά της και τα έκανε δικά της, λες και κορφολογούσε στο χωράφι της, μια και το βρήκε ξέφραγο.
Στο καλάθι της είδα τις εξής μερικές μόνο λέξεις: Hypnos, hypnology, hypnopaedia, hypnosis, hypnotherapy, hypnotism, hypnotic, hypnotize, hypnogenesis, hypnotist, hypnotherapist, hypnotizable, hypnotically και πολλές άλλες που βρίσκονταν στο βάθος του καλαθιού. Το Η είναι η δασεία.
ΚΑΙ ΟΙ «ΞΥΠΝΙΟΙ» ΙΝΔΟΕΥΡΩΠΑΙΟΙ!
Αυτοί πάλι λένε ότι ύπνος δεν είναι καθόλου ελληνική λέξη. Κάθε άλλο, είναι… ινδοευρωπαϊκή! Λένε! Προέρχεται από αμάρτυρο δηλ. ανύπαρκτο θέμα swep που σημαίνει κοιμούμαι και supnos είναι ο ύπνος. Είναι όλα αυτά όνειρα θερινής νυκτός, και εμείς οι έξ-υπνοι Έλληνες τους πιστεύουμε ακόμη γιατί μάς έπιασαν στον… ύπνο!