Από τη στήλη αυτή, στις 10 Δεκεμβρίου αναφέρθηκα στον οργανισμό γνωστό με το ακρωνύμιο Frontex, το οποίο στα ελληνικά μεταφράζεται Ευρωπαϊκός Οργανισμός για τη Διαχείριση της Επιχειρησιακής Συνεργασίας στα Εξωτερικά Σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Στη σημερινή στήλη θα αναφερθώ εκτενέστερα στον Frontex, γιατί τις τελευταίες ημέρες στα ελληνικά μέσα ενημέρωσης έχουν γίνει συχνές αναφορές στον ρόλο που ο οργανισμός αυτός διαδραματίζει στο προσφυγικό πρόβλημα, όπως αυτό επηρεάζει την Ελλάδα.

Και, πράγματι, η Ελλάδα είναι η χώρα που οι πρόσφυγες και οι λαθρομετανάστες, στην συντριπτική τους πλειονότητα, χρησιμοποιούν ως είσοδο για την τελική τους μετάβαση στην κεντρική και βόρεια Ευρώπη.

Σύμφωνα με έκθεση του ΟΗΕ και του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης, από τον Ιανουάριο μέχρι τα μέσα του Δεκεμβρίου 2015 από το ένα εκατομμύριο προσφύγων και λαθρομεταναστών από τη Συρία και άλλες χώρες της Μέσης Ανατολής που κατέφυγαν στην Ευρώπη, οι 800.000 πέρασαν από την Ελλάδα διαμέσου των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου.

Ο Frontex άρχισε να λειτουργεί το 2005. Ο ρόλος του έγκειται στη βελτίωση της ολοκληρωμένης διαχείρισης των εξωτερικών συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) και στην ενίσχυση της συνεργασίας ανάμεσα στις εθνικές συνοριακές Αρχές. Τα κυριότερα καθήκοντα του Frontex είναι τα ακόλουθα:

*Ο σχεδιασμός και ο συντονισμός κοινών επιχειρήσεων στα θαλάσσια, χερσαία και εναέρια σύνορα των χωρών-μελών της Ε.Ε, με τη χρήση προσωπικού και εξοπλισμού.

*Η δημιουργία κοινών προτύπων και μέσων για την εκπαίδευση των εθνικών συνοριοφυλάκων.

*Η εκπόνηση αναλύσεων κινδύνου, όπως η τακτική αξιολόγηση της ικανότητας των χωρών για την αντιμετώπιση απειλών και πιέσεων στα εξωτερικά σύνορά τους.

*Η παροχή βοήθειας στα κράτη-μέλη της Ε.Ε. που αντιμετωπίζουν ειδικές και δυσανάλογες πιέσεις στα σύνορά τους.

Τις τελευταίες εβδομάδες η Ελληνική κυβέρνηση δήλωνε εμφατικά πως δεν επιθυμούσε να δοθεί στον Frontex το δικαίωμα να δρα αυτοδικαίως σε κάποιες περιπτώσεις, χωρίς την προηγούμενη σύμφωνη γνώμη των αρμοδίων Αρχών της χώρας.

Για το θέμα αυτό, ο Γιάννης Μουζάλας, αναπληρωτής υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής, πρόσφατα ανέφερε πως «θέλουμε τη Frontex, αλλά υπό τον έλεγχο της δικής μας Αστυνομίας». 

Στην περίπτωση αυτή θα μπορούσε κάποιος να πει πως η ελληνική κυβέρνηση «θέλει την πίτα ολόκληρη και το σκύλο χορτάτο».

 

ΔΙΑΦΩΝΙΑ ΤΩΝ ΜΕΣΩΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΜΕ ΤΗ ΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ

Κάποιες μεγάλες αθηναϊκές εφημερίδες διαφώνησαν ριζικά με την κυβερνητικό πολιτική στο θέμα της διαφύλαξης των εθνικών συνόρων. Για παράδειγμα, η εφημερίδα Το Βήμα στο κύριό της άρθρο με τίτλο «Ο παραλογισμός με τα σύνορα και η Frontex», 4/12/15, γράφει τα ακόλουθα, μεταξύ άλλων:

«Χρειάστηκε να φτάσουμε πάλι στο αμήν, να μας απειλούν με έξοδο από τη συνθήκη Σένγκεν, για να αποφασίσει η κυβέρνηση να εφαρμόσει τα μέτρα που ζητούσαν οι Ευρωπαίοι για τον έλεγχο των προσφυγικών ροών στα σύνορα. Μια κωλυσιεργία που πέρα από τα τεράστια προβλήματα που δημιουργούσε στηριζόταν σε ένα απίστευτο παραλογισμό για τη φύλαξη των συνόρων. Επί δεκαετίες η Ελλάδα διεκδικούσε τα σύνορα της να θεωρηθούν ευρωπαϊκά σύνορα και κατά συνέπεια να απολαμβάνουν της αντίστοιχης προστασίας. Τώρα που η Frontex, μια ευρωπαϊκή δύναμη, ζητούσε να συμβάλλει στον έλεγχο των συνόρων, με ότι αυτό συνεπάγεται, εμείς κάναμε τους δύσκολους…». 

Διαφορετική άποψη από την κυβερνητική πολιτική φαίνεται να είχε και ο πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, κ. Προκόπης Παυλόπουλος, όπως προκύπτει από την ακόλουθη άποψη που εξέφρασε σε συνάντησή του με τον επίτροπο Μετανάστευσης, Εσωτερικών Υποθέσεων και Ιθαγένειας της Ε.Ε., κ. Δημήτρη Αβραμόπουλο. Ακολουθεί απόσπασμα από δημοσίευμα στην εφημερίδα Το Βήμα, 5/12/15:

«Είναι σχεδόν αδύνατον να αντιμετωπίσουν το μεταναστευτικό ζήτημα οι χώρες από μόνες τους και πολύ περισσότερο η Ελλάδα».

Κατά το διάλογο των δύο ανδρών ο κ. Παυλόπουλος διαβεβαίωσε ότι «η ελληνική κυβέρνηση και τώρα και στο μέλλον θα πράξει ό,τι της αναλογεί σε συνεργασία με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, και ιδίως με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για να αντιμετωπίσουμε το θέμα αυτό όπως ταιριάζει στον πολιτισμό της Ελλάδας και της Ευρώπης».

Λίγες ημέρες αργότερα ο κ. Αβραμόπουλος έκανε την ακόλουθη δήλωση κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στην Ιταλία:

«Αύριο στο Κολέγιο στο Στρασβούργο, εισηγούμεθα ένα φιλόδοξο πακέτο μέτρων για την ενίσχυση των κοινών μας εξωτερικών συνόρων. Στόχος μας είναι να προστατεύσουμε ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα της Ένωσης, την Συνθήκη Σένγκεν. Μόνο έτσι ενισχύουμε την ζώνη Σένγκεν. Δημιουργούμε την Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή και διασφαλίζουμε συστηματικούς ελέγχους στα κοινά ευρωπαϊκά μας εξωτερικά σύνορα. Η Ελλάδα και η Ιταλία, που υποφέρουν και σηκώνουν αυτή τη στιγμή το μεγαλύτερο βάρος στο μεταναστευτικό, γνωρίζουν καλά την έκταση του προβλήματος», Το Βήμα, 15/12/15.

Σε σχετικό δημοσίευμά της, η αθηναϊκή εφημερίδα Η Καθημερινή (10/12/15) εξέφρασε την άποψη πως για την Ελλάδα η πρόταση του κ. Αβραμόπουλου, την οποία είχε δηλώσει πως θα κατέθετε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, θα ήταν μια θετική εξέλιξη, καθώς με τη δημιουργία αυτής της κοινής ακτοφυλακής-συνοριοφυλακής ταυτίζονται τα ελληνικά με τα ευρωπαϊκά σύνορα, και θα ληφθεί μέριμνα για την αύξηση του προσωπικού και της οργανωτικής δομής του Frontex.

Πράγματι, στην ομιλία του για το θέμα αυτό στην ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, με την ιδιότητα του πολιτικού προϊσταμένου του Frontex, ο κ. Αβραμόπουλος ανέφερε μεταξύ άλλων ότι ««κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών είδαμε ότι μερικές φορές έχει αποδειχθεί αδύνατο για τα εθνικά συστήματα συνοριοφυλακής των κρατών-μελών που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της κρίσης, να αντιμετωπίσουν την κατάσταση αυτή. Είναι σημαντικό να μπορεί η ΕΕ να παρεμβαίνει ταχέως για να στηρίζει αποτελεσματικά αυτά τα κράτη-μέλη. Και αυτό ακριβώς κάνουμε σήμερα με την πρότασή μας».

 

ΑΝΑΒΛΗΘΗΚΕ Η ΛΗΨΗ ΑΠΟΦΑΣΗΣ

Στη Σύνοδο Κορυφής των 28 ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 17-18 Δεκεμβρίου στις Βρυξέλλες δεν λήφθηκε απόφαση για το επίμαχο θέμα των αρμοδιοτήτων του Frontex ως το κύριο σώμα για την παροχή δυνάμεων Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής για τα κράτη – μέλη της Ε.Ε..

Ενόψει της έλλειψης ομοφωνίας για τις αρμοδιότητες του Frontex, οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έθεσαν ως προθεσμία τα μέσα του 2016 για να συμφωνήσουν για την αντικατάστασή του με έναν οργανισμό που θα έχει αυξημένες δικαιοδοσίες στη διαφύλαξη των συνόρων της Ε.Ε. στη στεριά, στον θαλάσσιο και στον εναέριο χώρο.

Από τα παραπάνω προκύπτει πως το επόμενο εξάμηνο το θέμα της προστασίας των συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και η δομή και οι αρμοδιότητες του νέου σώματος που θα δημιουργηθεί, θα βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη των 28 κρατών – μελών της Ε.Ε.

Είναι αναμφίβολο πως η Γερμανία θα συνεχίσει να ασκεί πίεση για τη δημιουργία ενός νέου σώματος ευρωπαϊκής συνοριοφυλακής και ακτοφυλακής, που θα συμβάλει στη μείωση του αριθμού των προσφύγων και λαθρομεταναστών που θα καταφεύγουν στην Ευρώπη.

Μετά τη λήξη της Συνόδου Κορυφής ο κ. Αλέξης Τσίπρας, Πρωθυπουργός της Ελλάδας, δήλωσε πως ήταν ικανοποιημένος από την έκβασή της, και τόνισε πως η Ελλάδα καλωσορίζει την προοπτική δημιουργίας ενός νέου σώματος Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής, προσθέτοντας όμως ότι θα παραμένει εθνική ευθύνη η διαφύλαξη των συνόρων.

Παράλληλα ο κ. Τσίπρας δήλωσε πως είναι ευχαριστημένος που οι άλλοι ηγέτες της Ε.Ε. πείστηκαν για το ρόλο που οφείλει να διαδραματίσει η Τουρκία, εάν πραγματικά θέλει να πάρει την οικονομική βοήθεια των τριών δισεκατομμυρίων ευρώ από την Ε. Ε.

Και αυτό γιατί μέχρι τώρα η Τουρκία δεν έχει δώσει επαρκή δείγματα ότι έχει μειώσει τις μετακινήσεις προσφύγων και λαθρομεταναστών προς τα ελληνικά νησιά, δύο εβδομάδες μετά την υπογραφή της συμφωνίας με την Ε.Ε., με την οποία δεσμεύτηκε για το θέμα αυτό.

Με δεδομένη την πολιτική της Τουρκίας για προώθηση των προσφύγων στα ελληνικά νησιά, η Ελλάδα έχει κάθε λόγο να πράξει τα δέοντα για τη δημιουργία ενός νέου Frontex που θα διασφαλίζει τα ελληνικά σύνορα, που είναι και σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Και να μην ξεχνάει την σοφή ελληνική ρήση: «Εν τη ενώσει η ισχύς»…