H αυτοϊκανοποίηση είναι μια σεξουαλική συμπεριφορά που μπορεί να ξεκινάει στη παιδική ηλικία και να συνεχίζει ως τα βαθιά γεράματα.
Συχνά τα παιδιά (περίπου πέντε ετών) ανακαλύπτουν ότι αγγίζοντας τα εξωτερικά γεννητικά τους όργανα νιώθουν ευχαρίστηση. Μέχρι τα 11-13 έτη, περίπου τα μισά αγόρια και ένα στα τέσσερα κορίτσια θα έχουν τη πρώτη τους συνειδητή εμπειρία αυτοϊκανοποίησης η οποία, παρότι είναι φυσιολογική σεξουαλική συμπεριφορά, στις μέρες μας χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή για να αποφευχθεί η διαδικτυακή πορνογραφία, που δυστυχώς αυξάνεται ραγδαία σε αυτές τις ηλικίες.
Στα πρώτα νεανικά χρόνια, η πλειονότητα των ανδρών και περίπου οι μισές γυναίκες έχουν αυτοϊκανοποιηθεί, ενώ στην ενήλικη ζωή η αυτοϊκανοποίηση είναι μέρος της σεξουαλικής δραστηριότητας του 60% των ανδρών και του 40% των γυναικών.
Η αυτοϊκανοποίηση συνήθως δεν επηρεάζεται από την ύπαρξη συντρόφου ή σχέσης, ούτε σηματοδοτεί χαμηλή ευχαρίστηση με τον/την σύντροφο. Ωστόσο, αν κάποιος καλύπτεται ερωτικά με την αυτοϊκανοποίηση αλλά όχι με τη σεξουαλική επαφή, τότε πιθανόν να υπάρχει κάποια ψυχογενής σεξουαλική δυσλειτουργία ή προβλήματα στη σχέση.
Μετά τα 75 έτη, περίπου το 30% των ανδρών και το 17% των γυναικών επιθυμούν να προσφέρουν σεξουαλική ευχαρίστηση στον εαυτό τους. Σε αυτή την ηλικία, που πιθανόν να έχει χάσει κάποιος τον/την σύντροφό του ή που τα προβλήματα υγείας συχνά εμποδίζουν τις ερωτικές επαφές, η αυτοϊκανοποίηση μπορεί να αποτελεί τη μοναδική δυνατότητα σεξουαλικής ευχαρίστησης.
Αν και κατά το παρελθόν πολλές μελέτες συστηματικά έδειχναν πως η αυτοϊκανοποίηση των ανδρών είναι συχνότερη απ’ ό,τι των γυναικών, μάλλον πρόκειται για πολιτισμικό φαινόμενο, διότι στις μεταγενέστερες μελέτες οι σεξουαλικές συμπεριφορές των δύο φύλων τείνουν να συγκλίνουν.
Σε κάθε περίπτωση, αυτό που έχει σημασία, είναι να αποτελεί προσωπική επιλογή κάθε ατόμου και να δημιουργεί θετικά συναισθήματα. Σε περίπτωση που δημιουργούνται ενοχές ή γίνεται εμμονική συμπεριφορά, απαραίτητη είναι η συμβουλή ενός ειδικού.
*Η Εύη Κυράνα (www.kyrana.gr) είναι διδάκτωρ Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, ειδικευμένη στην Κλινική Σεξολογία και υπεύθυνη του Κέντρου Σεξουαλικής και Αναπαραγωγικής Υγείας του ΑΠΘ.
