Με φόντο τους αρχαιοπρεπείς κίονες και τα χαρακτηριστικά αρχιτεκτονικά στοιχεία του εμβληματικού Μνημείου Ηρώων της Μελβούρνης, τιμήσαμε την εκατονταετηρίδα της Ανακωχής του Μούδρου.
Η τελετή διοργανώθηκε από την Επιτροπή Μνήμης Λήμνου-Καλλίπολης και αποτελεί νέα προσθήκη στο ετήσιο πρόγραμμα των εορτασμών που γίνονται στο Μνημείο Ηρώων. Πριν την τελετή, προηγήθηκε ιστορική παρουσίαση στο Εκπαιδευτικό Κέντρο του Μνημείου από τον υπογράφοντα, στην οποία εξήγησα με λόγια και εικόνες την ιστορία της διαπραγμάτευσης της Εκεχειρίας και τη σημασία της.
Η τελετή στο Μνημείο Ηρώων περιλάμβανε κατάθεση στεφάνων και την Ανάγνωση της Ωδής, η οποία κορυφώθηκε το μεσημέρι, καθώς η Εκεχειρία μπήκε σε εφαρμογή ακριβώς το μεσημέρι της 31ης Οκτωβρίου πριν από εκατό χρόνια.
Ακριβώς εκείνη την ώρα σίγησαν τα όπλα στις διάφορες μάχες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας – από τη Συρία και τη Μεσοποταμία, μέχρι τη Θράκη και τα νερά του βόρειου Αιγαίου. Ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος τελείωσε για εκατοντάδες χιλιάδες στρατιώτες -συμπεριλαμβανομένων χιλιάδων Αυστραλών στρατιωτών, ναυτικών, αεροπόρων και νοσοκόμων- και χιλιάδες αιχμάλωτοι πολέμου από το στρατόπεδο των Συμμάχων πήραν το δρόμο της επιστροφής για το σπίτι τους.
Δεν υπάρχει καλύτερος χώρος για μια τέτοια τελετή που αναγνωρίζει αυτή τη σημαντική αλλά ελάχιστα γνωστή σύνδεση των Ελλήνων με τους ANZACs της Αυστραλίας. Καθώς μνημονεύαμε την υπογραφή της Ειρήνης στο βρετανικό πολεμικό πλοίο ‘HMS Αγαμέμνων’ -που πήρε τ’ όνομά του από τον Ομηρικό βασιλιά των Αχαιών που πολιόρκησε την Τροία- υψώσαμε το βλέμμα στους κίονες και τα ανάγλυφα του Μνημείου που είναι βασισμένα στο Μαυσωλείο της Αλικαρνασσού.
Η τελετή αναγνώρισε το ρόλο που έπαιξε η Λήμνος και ο κόλπος του Μούδρου ως τόπος υπογραφής της Σύμπραξης μεταξύ των Συμμάχων και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, αλλά και ως το νησί που διαδραμάτισε βασικό ρόλο στην εκστρατεία της Καλλίπολης του 1915. Και έτσι το 1918 ένας μεγάλος συμμαχικός στόλος που περιλάμβανε πλοία πολλών εθνών -μεταξύ αυτών της Αυστραλίας και της Ελλάδας- διέσχισε τα στενά των Δαρδανελίων και κατέλαβε την οθωμανική πρωτεύουσα, την Κωνσταντινούπολη. Μπορεί τα χρόνια που ακολούθησαν να έφεραν περισσότερες συγκρούσεις με αποκορύφωμα τη Μικρασιατική Καταστροφή, ωστόσο, η ανακωχή ήταν ένα σημαντικό βήμα στο τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου σε ολόκληρη την περιοχή και μία ακόμα σύνδεση στην ιστορία των Anzac στην Ελλάδα.
Ο κύριος Lee Tarlamis, OAM, πρόεδρος της Επιτροπής Μνήμης Λήμνου-Καλλίπολης, απευθυνόμενος σε όσους προσήλθαν στο Ιερό τόνισε ότι πρόκειται για μια μέρα που τιμά τόσο τους άνδρες και τις γυναίκες όλων των εθνών που πολέμησαν στη Μέση Ανατολή, από τη Συρία στη Μεσοποταμία ως τη Θράκη στις ακτές του Αιγαίου, και τραυματίστηκαν ή σκοτώθηκαν, όσο και τους αγαπημένους τους καθώς και τη θλίψη που βίωσαν τα εκατομμύρια των αμάχων στην περιοχή.
Η εκδήλωση είχε μεγάλη συμμετοχή και τιμήθηκε ιδιαίτερα με την παρουσία δυο απογόνων ανθρώπων που είχαν υπηρετήσει στη Λήμνο κατά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η κ. Mary-Anne Gourley είναι η εγγονή του Υποπλοίαρχου Lieghton Bracegirdle, που είχε τιμηθεί με Παράσημο Διακεκριμένης Υπηρεσίας (DSO) και διοικούσε την 1η Βασιλική Αυστραλιανή ναυτική μονάδα μηχανικών στην διάρκεια της εκστρατείας στην Καλλίπολη. Η κ. Judith Gunnarsson είναι κόρη της Αδελφής Evelyn Hutt, η οποία υπηρέτησε στην Λήμνο με το 3ο Αυστραλιανό Γενικό Νοσοκομείο στην ίδια εκστρατεία.
Ανάμεσα στους επίσημους που παρευρέθηκαν στην εκδήλωση ήταν ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδας στη Μελβούρνη κ. Δημήτριος Μιχαλόπουλος, ενώ οι βουλευτές Wade Noonan και Murray Thompson, εκπροσώπησαν την Κυβέρνηση και την Αντιπολίτευση της Βικτώριας, αντιστοίχως. Οι βετεράνοι εκπροσωπήθηκαν από τον κ. Marcus Fielding από το Βικτωριανό παράρτημα της Ένωσης Αποστράτων, από την συνταγματάρχη ε.α. Jan McCarthy που έχει τιμηθεί με το μετάλλιο του Βρετανικού Ερυθρού Σταυρού, του παραρτήματος νοσοκόμων της Ένωσης Αποστράτων, ο κ. Σταύρος Κυρίτσης από το ελληνικό παράρτημα αποστράτων και ο κ. Ange Kenos από το παράρτημα του Essendon Sub-Branch. Η κ. Arlene Bennett εκπροσώπησε το Κέντρο Μνήμης Νοσοκόμων Μελβούρνης.
Πολλά μέλη της ελληνικής παροικίας της Μελβούρνης ήταν παρόντα. Η Λημνιακή Κοινότητα της Βικτώριας εκπροσωπήθηκε από την κ. Άννα Μπεντούλη και την κ. Σοφία Σιδερέλη. Το Oakleigh Grammar εκπροσωπήθηκε από την κ. Νατάσα Σπανού, την οποία συνόδευαν δύο μαθητές του σχολείου, ο Alexander Logan και η Floria Takos. Το σχολείο της Ελληνορθόδοξης Κοινότητας Dandenong και Περιχώρων εκπροσώπησαν η κ. Βασιλική Λαμπροπούλου και η κ. Ελένη Μπαλκάνη.
Ο κ. Ταρλάμης ευχαρίστησε όλους όσοι παρευρέθηκαν στην εκδήλωση, αλλά και σε όσους βοήθησαν την οργάνωσή της, μεταξύ αυτών την συνταγματάρχη ε.α. Jan McCarthy η οποία διάβασε την Ωδή, τον κ. Allan Leggett που έπαιξε πίπιζα, τον σημαιοφόρο μας κ. Ange Kenos, Πρόεδρο της Λέσχης Αποστράτων Essendon και την Λημνιακή Κοινότητα Βικτώριας που παρείχε τα αναψυκτικά. Ευχαρίστησε επίσης το Μνημείο των Ηρώων και το προσωπικό του που έδωσε άδεια να πραγματοποιηθεί η εκδήλωση και για την βοήθεια που παρείχαν εκείνη την ημέρα, ενώ ειδικά ευχαρίστησε τον επίλαρχο Steve Campbell-Wright, την κ. Leonie Pratt, τον κ. Dale Capron, την κ. Leigh Gilburt και την κ. Shirley Devery.
Η επιτροπή ανυπομονεί για την επόμενη εκδήλωση μνήμης για την Ανακωχή του Μούδρου, η οποία θα λάβει χώρα στις 31 Οκτωβρίου 2018, 11.45 πμ, στο Ιερό του Μνημείου Ηρώων και ελπίζει ότι πολλοί θα μπορέσουν να παρακολουθήσουν αυτήν εκδήλωση.
Η Επιτροπή Μνήμης Λήμνου-Καλλίπολης βοηθά αυτόν τον καιρό τις αρχές της Λήμνου στις υπηρεσίες μνήμης για την εκατονταετηρίδα της Ανακωχής του Μούδρου, η οποία θα πραγματοποιηθεί στις αρχές Νοεμβρίου. Η κ. Χριστίνα Δεσποτέρη, αντιπρόεδρος της Επιτροπής, εκπροσωπεί την επιτροπή σε αυτές τις εκδηλώσεις.
*Ο κ. Jim Claven είναι ιστορικός, συγγραφέας και Γραμματέας της Επιτροπής Μνήμης Λήμνου-Καλλίπολης.
