Το να βάλεις το γονιό σου σε οίκο ευγηρίας είναι κάτι το βασανιστικό. Πόσο μάλλον τώρα εν καιρώ πανδημίας. Με αφορμή τα όσα συνέβησαν, ας αναλογιστούμε λίγο τις πρακτικές και τις αποφάσεις των οίκων ευγηρίας, που κόστισαν τις ζωές τόσων ηλικιωμένων. Παράλληλα όμως να αναλάβουμε και την ευθύνη των πράξεων μας, εάν όντως θέλουμε τους γονείς μας, τους παππούδες και τις γιαγιάδες μας ζωντανούς.
Πολλοί είναι αυτοί που έσπευσαν να επικρίνουν την πολιτειακή κυβέρνηση της Βικτώριας, κυρίως για την επιβολή των περιοριστικών μέτρων της καραντίνας. Οι ίδιοι όμως αυτοί σιώπησαν μπροστά στην έλλειψη σωστής νομοθεσίας, την επίβλεψη και τη στήριξη των ιδιωτικών οίκων ευγηρίας που την ευθύνη τους έχει η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση.
Ο ίδιος ο πρωθυπουργός της Βικτώριας, ο Ντάνιελ Άντριους, δήλωσε πως δεν θα ήθελε να βρίσκεται η μητέρα του σε κανένα από αυτά τα γηροκομεία. Όταν άκουσα τι συμβαίνει σε ορισμένα από αυτά, ούτε κι εγώ θα το ήθελα για τη δική μου μητέρα.
Ειδικά, όταν άκουσα τι γινόταν στο ελληνικό γηροκομείο της Αρχιεπισκοπής «Βασιλειάδα», όπου πολλοί τρόφιμοι βρέθηκαν υποσιτισμένοι, αφυδατωμένοι, λερωμένοι και άπλυτοι, ένιωσα μεγάλη ντροπή και ως άνθρωπος γενικά, αλλά και ως άτομο ελληνικής καταγωγής.
Ποιος είναι υπεύθυνος για αυτά τα αίσχη; Αν αληθεύουν αυτά που ειπώθηκαν, τότε την ευθύνη την έχει το ίδιο το γηροκομείο. Ταυτόχρονα όμως την ίδια ευθύνη έχει και η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση ως χρηματοδότης και ως προϊσταμένη αρχή. Γεγονός που αγνοούσαν οι περισσότεροι πολίτες της Βικτώριας και κατηγορούσαν την Πολιτειακή Κυβέρνηση και τον Ντάνιελ Άντριους για ό,τι συνέβαινε. Στην πραγματικότητα όμως η κυβέρνηση της Βικτώριας έκανε ό,τι μπορούσε για να βοηθήσει την κατάσταση παρέχοντας βοηθητικό προσωπικό από κοντινά νοσοκομεία και άλλους οίκους ευγηρίας. Και μόνο, όταν η κατάσταση εξελίχθηκε σε συμφορά, επενέβη η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση και ανέλαβε τη διαχείριση του γηροκομείου.
Ο Υπουργός Greg Hunt έσπευσε να επισημάνει στον Άντριους το πόσο σπουδαίοι είναι οι φροντιστές των ηλικιωμένων και τους υπερασπίστηκε υποστηρίζοντας ότι δεν είναι στις αρμοδιότητές τους να παρέχουν αυτού του είδους τις υπηρεσίες και δεν επιτρέπει σε κανέναν να τους κακολογεί.
Ο Ντάνιελ Άντριους όμως ποτέ ότι δεν κατηγόρησε τους φροντιστές, αλλά τους οίκους ευγηρίας και τον τρόπο λειτουργίας τους.
Ακόμη ο ομοσπονδιακός πρωθυπουργός Scott Morrison αρχικά εθελοτυφλώντας είχε δηλώσει ότι η δημόσια υγεία είναι αρμοδιότητα της πολιτειακής κυβέρνησης. Η δημόσια υγεία βέβαια ανήκει στην πολιτειακή κυβέρνηση, αλλά οι ιδιωτικοί οίκοι ευγηρίας είναι αρμοδιότητα της Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης σε ό,τι αφορά τη λειτουργία, τα κριτήρια της ποιότητας φροντίδας και τη χρηματοδότηση που λαμβάνουν σύμφωνα με τη νομοθεσία Aged Care Act 1997.
Αξιοσημείωτο είναι ότι για τους Ομοσπονδιακούς ιδιωτικούς και εκκλησιαστικούς οίκους ευγηρίας δεν υπάρχει νομοθεσία, που να ορίζει αριθμό προσωπικού σε αναλογία με τους τροφίμους. Και όλοι πρόσφατα διαπιστώσαμε την έλλειψη προσωπικού, που υπήρξε σε ανάλογους οίκους ευγηρίας. Αντιθέτως στους Πολιτειακούς οίκους ευγηρίας όπου επιβάλλεται η αναλογία προσωπικού-τροφίμων σημειώθηκαν μόνο πέντε κρούσματα κορονοϊού.
Πρόσφατα η σύζυγός μου και εγώ ήρθαμε αντιμέτωποι με την κατάσταση, καθώς η πεθερά μου εισήχθη στο νοσοκομείο με σοβαρά προβλήματα υγείας και έπρεπε να εξετάσουμε το ενδεχόμενο του οίκου ευγηρίας με το που θα έπαιρνε εξιτήριο. Όποιος το έχει περάσει, γνωρίζει από πρώτο χέρι πόσο βασανιστική είναι η λήψη μιας τέτοιας απόφασης.
Ειδικά όταν εν μέσω πανδημίας ακούς όλα αυτά, που συμβαίνουν, τότε όλα τα συναισθήματα, που πηγάζουν από τη λήψη μιας τέτοιας απόφασης, παίρνουν τεράστιες διαστάσεις.
Η πεθερά μου έπρεπε να αντιμετωπίσει το γεγονός ότι δεν θα επιστρέψει στο σπίτι της και δεν θα μπορούσε να διαχειριστεί την αυτονομία της. Τα παιδιά της από την άλλη ήρθαν αντιμέτωπα με αισθήματα ενοχών και αβεβαιότητας.
Φτάνεις σε κείνο το σημείο που διαπιστώνεις ότι οι γονείς σου δεν μπορούν πλέον να αυτοεξυπηρετηθούν, αλλά ούτε και συ μπορείς να τους παρέχεις τη φροντίδα που χρειάζονται.
Κατόπιν έρευνας καταλήξαμε στο γηροκομείο της Φροντίδας στο Clayton. Έπειτα περάσαμε την επίπονη διαδικασία να εξηγήσουμε στην πεθερά μου την κατάσταση και να έχουμε την συνειδητή της συναίνεση.
Τώρα πρέπει απλώς να έχουμε πίστη στους κανονισμούς και την υποστήριξη του ίδιου του γηροκομείου, στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση και στην στήριξη της Πολιτείας της Βικτώριας.
Η σκέψη μας είναι στις οικογένειες, που έχασαν τους αγαπημένους τους στο γηροκομείο της «Βασιλειάδας»
Όπως και η πεθερά μου, έτσι και εκείνοι ήρθαν στη χώρα αυτή ως μετανάστες και συνέβαλαν στην ανάπτυξη της σύγχρονης Αυστραλίας. Πολλοί από αυτούς είναι γνωστοί μου και τους θρηνούμε.
Δεν θέλω να ακουστώ πολύ επικριτικός με την Ελληνορθόδοξη Αρχιεπισκοπή Αυστραλίας υπό την αιγίδα της οποίας είναι και το γηροκομείο «Βασιλειάδα», αλλά πιστεύω ότι ο νέος Αρχιεπίσκοπος Μακάριος έχει πολλά να πράξει, ώστε να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη του κόσμου στην Αρχιεπισκοπή.
Κάποια σχόλια που μετατόπιζαν τις κατηγορίες από το γηροκομείο έρχονται σε αντίθεση και με τις απεγνωσμένες προσπάθειες των συγγενών να ενημερωθούν για την κατάσταση υγείας των αγαπημένων τους προσώπων και με τις αποκαλύψεις του νέου προσωπικού, που κλήθηκε να αναλάβει τη νέα διαχείριση του γηροκομείου.
Με τόσες κηδείες ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος θα πρέπει να ξεκινήσει τη διαδικασία επούλωσης άροντας την εντολή του προκατόχου του, του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Στυλιανού, που δεν επιτρέπει στους συγγενείς να βγάλουν επικήδειο για τους αγαπημένους τους. Αυτό θα πρέπει να αλλάξει.
Αυτή η πανδημία μάς δίνει τη δυνατότητα να αναθεωρήσουμε τακτικές και αποφάσεις που μπορεί να κοστίσουν ζωές. Οι πολιτειακές και ομοσπονδιακές κυβερνήσεις, καθώς και οι υπεύθυνοι των ιδιωτικών και εκκλησιαστικών οίκων ευγηρίας θα πρέπει να συγκρατήσουν την τάση τους για επίρριψη ευθυνών στους άλλους.
Οίκοι ευγηρίας όπως η «Βασιλειάδα», το Epping’s gardens και άλλοι οίκοι ευγηρίας που δεν πληρούν τα κριτήρια, αλλά παράλληλα αποφέρουν μεγάλα κέρδη στους ιδιοκτήτες τους, θα πρέπει να αναθεωρήσουν τις τακτικές τους και να λογοδοτήσουν.
Ο πρωθυπουργός Dan Andrews σωστά τονίζει κάθε μέρα, στις δηλώσεις τύπου, ότι οφείλουμε να δράσουμε συλλογικά και να αναλάβουμε την ευθύνη των πράξεων μας ως άτομα, αλλά και ως οργανισμοί, εάν δεν θέλουμε να δούμε τους γονείς μας να «φεύγουν» με αυτό τον τρόπο.
*Ο Φάνος Θεοφάνους είναι σχολιαστής και πρώην υπουργός του Εργατικού Κόμματος της Βικτώριας.