Το φαγητό και η μεσογειακή κουζίνα ιδιαίτερα, ήταν πάντα κομμάτι της ζωής της Meni Valle.
Αλλά όπως εξομολογείται, η ελληνική κουλτούρα διείσδυσε δυναμικά στην επαγγελματική της ενασχόληση με τη μαγειρική μετά από ένα σημαδιακό γεγονός.
“Το πρώτο βιβλίο το έγραψα μετά τον θάνατο της μητέρας μου, κάπως έτσι ξεκίνησα γιατί ήθελα να μοιραστώ με τα παιδιά μου όσα έκανε η γιαγιά τους, και να τους αφήσω μια παρακαταθήκη”, λέει η κ. Valle στον “Νέο Κόσμο”.
“Μου άρεσε πολύ να περνάω χρόνο μαζί της στην κουζίνα, οπότε για μένα ήταν θεραπευτική διαδικασία, η μαγειρική, το γράψιμο και η εξοικείωση με την κουλτούρα μας[…] Κάθε φορά που πηγαίνω στην Ελλάδα, ανακαλύπτω κάτι καινούριο και θέλω να μαθαίνω ολοένα και περισσότερα, είναι σαν ταξίδι χωρίς τελειωμό”.
Πριν λίγα χρόνια, η συγγραφέας βρήκε το νέο ‘σχολείο’ της στην Ικαρία, το μικρό νησί του Αιγαίου με τη μεγάλη φήμη του μέρους “όπου οι άνθρωποι ξεχνούν να πεθάνουν”.
Η φημισμένη παραλία 'Σευχέλλες' του νησιού. Φώτο: EPA via AAP/DIMITRIS TOSIDIS
Φώτο: Meni Valle/Instagram
Η “μπλε ζώνη” της Ελλάδας
Η πρώτη ‘γνωριμία’ με το νησί για τη δεινή ερευνήτρια της μεσογειακής διατροφής ξεκίνησε… διαδικτυακά, μέσα από ένα βίντεο που βρήκε για τις λεγόμενες “Μπλε Ζώνες”.
Ο όρος που καθιέρωσε ο Αμερικανός Dan Buettner αφορά μέρη που εντόπισε ανά τον πλανήτη όπου οι ντόπιοι ζουν μεγάλες σε διάρκεια και γεμάτες υγεία ζωές.
Η Ικαρία φιγουράρει στη λίστα των πέντε τοποθεσιών μαζί με την Οκινάουα της Ιαπωνίας, την ιταλική Σαρδηνία, τη Νικόγια της Κόστα Ρίκα και τη Λόμα Λίντα της Καλιφόρνια.
Η Meni Valle, συγγραφέας του βιβλίου μαγειρικής 'Ikaria: Food and life in the Blue Zone'. Φώτο: Lean Timms
Το σουφικό θεωρείται από τα πιο διαδεδόμενα ικαριώτικα φαγητά. Φώτο: Lean Timms
“Όλες έχουν διατροφή κατεξοχήν χορτοφαγική, κάνουν καθημερινή άσκηση και ζουν με τις αρχές της κοινότητας”, περιγράφει συνοπτικά η κ. Valle τα κοινά χαρακτηριστικά.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ: Πώς να ζήσεις πάνω από 100 χρόνια
& Ο ελληνικός καφές «διαβατήριο» μακροζωίας
Το ελληνικό νησί ήταν φυσικά αυτό που κέντρισε περισσότερο το ενδιαφέρον της, με την ομογενή να πραγματοποιεί τελικά το πρώτο της ταξίδι εκεί το 2017 μετά από δύο χρόνια προετοιμασιών και εδραίωσης επαφών με ντόπιους.
Εκτοτε, επιστρέφει κάθε χρόνο μαζί με συνταξιδιώτες από την Αυστραλία, την Ελλάδα και όλο τον κόσμο που συμμετέχουν στις περιηγήσεις που επιμελείται με κεντρικά στοιχεία το φαγητό και τη γνωριμία με τους Ικαριώτες και την κουλτούρα τους.
“Παρουσιάζω τα μαθήματα μαγειρικής, αλλά το πρόγραμμα περιλαμβάνει διάφορες δραστηριότητες, μαζεύουμε άγρια χόρτα και βότανα, βλέπουμε πώς φτιάχνεται το τυρί, αρμέγουμε κατσίκες, πάμε σε μελίσσια και τις μέρες που περνάμε στην κουζίνα… πάμε στον μπαχτσέ και παίρνουμε από εκεί τα λαχανικά μόνοι μας[…]Επισκεπτόμαστε επίσης μικρά χωριά και ερχόμαστε σε επαφή με τους ντόπιους”.
Φωτο: flickr/adamansel52
Φώτο: Meni Valle/Instagram
“Πάμε με τους δικούς τους ρυθμούς, τους Ικαριώτικους”, λέει χαρακτηριστικά.
Η ιδέα να αποτυπώσει παραδοσιακές συνταγές και ‘μαθήματα’ της φιλοσοφίας που διέπει το νησί, γεννήθηκε μετά από τέτοιες καλοκαιρινές περιηγήσεις, οδηγώντας στη συγγραφή του βιβλίου μαγειρικής ‘Ikaria: Food and life in the Blue Zone’ που κυκλοφόρησε μόλις αυτόν τον μήνα.
Η Ικαριώτικη φιλοξενία, συστατικό-κλειδί σε κάθε συνταγή
Συγκεντρώνονται συνταγές από κάθε μεριά του νησιού, αντιπροσωπευτικές της Μεσογειακής κουζίνας, αλλά η ειδοποιός διαφορά κρύβεται στον τρόπο καταγραφής και παράδοσής τους στον αναγνώστη.
Το εξώφυλλο του βιβλίου. Φώτο: Supplied
Η πορτοκαλόπιτα ήταν το πιο δημοφιλές γλυκό στον Γυναικείο Συνεταιρισμό του νησιού, θυμάται η Meni Valle. Φώτο: Lean Timms
“Ολο το μαγείρεμα το κάναμε εκεί επί τόπου και νομίζω έχει διαφορά στην αίσθηση που δίνει το βιβλίο”.
“Μαγείρευα στις κουζίνες που μου παραχωρούσαν οι γυναίκες στις οποίες είχα μιλήσει για τις συνεντεύξεις[…] έπαιρνα ζαρζαβατικά από τον κήπο τους και με αυτά μαγειρεύαμε”.
Η όλη διαδικασία κράτησε δύο εβδομάδες, με αναπόσπαστα μέλη του επιτελείου πολλούς ντόπιοι που έσπευδαν να συνδράμουν στις εργασίες με κάθε ευκαιρία.
“Υπάρχει πραγματικά μια ιστορία πίσω από κάθε συνταγή”, λέει η κ. Valle αφηγούμενη περιστατικά που την έκαναν να συνειδητοποιήσει από πρώτο χέρι τη “γενναιοδωρία” και το φιλότιμο των Ικαριωτών.
‘Δεν προσθέτουμε χρόνια στη ζωή μας, αλλά ζωή στα χρόνια μας’
Αναπόφευκτα μάλλον, το βιβλίο δεν περιορίζεται στις συνταγές, με τη συγγραφέα να ενσωματώνει ‘στιγμιότυπα’ του τρόπου ζωής και σκέψης στο νησί.
Κολοκυθόπιτα Ικαριώτικη. Φώτο: Lean Timms
Φώτο: Meni Valle/Instagram
“Θυμάμαι μια ηλικιωμένη από την οποία είχα πάρει συνέντευξη[…]Πιάναμε κουβέντα πολλά πρωινά, έπινα καφέ μαζί της και αυτή μου έδειχνε τα λουλούδια της και μου έλεγε ‘Meni, το πιο σημαντικό είναι να βρίσκεσαι εκεί όπου η καρδιά σου νιώθει γεμάτη”.
Γι’αυτό ίσως όταν τη ρωτάμε για το μυστικό μακροζωίας των ντόπιων, απαντά πως πέρα από τη Μεσογειακή διατροφή που ακολουθούν πιστά, τα οφέλη έρχονται από τον τρόπο ζωής τους.
“Είναι αγνό φαγητό, που απολαμβάνουν με την οικογένεια και τους φίλους, αλλά εκτός από τη διατροφή είναι ότι ασκούνται με φυσικό τρόπο, στον κήπο, περπατούν παντού. Έχουν αργούς ρυθμούς, παίρνουν τον χρόνο τους”.
Αυτό που ξεχωρίζει για την ίδια σε αυτή την “ολιστική προσέγγιση” όπως λέει, είναι “το αίσθημα της κοινότητας”.
Πανηγύρι στην Ικαρία. Φώτο: flickr/Nathan
Μάζωξη στο Φραντάτο, Ικαρίας. Φώτο: flickr/Gio Pan
“Φροντίζουν ο ένας τον άλλον.
“Δεν έχουν ανοσία στα άγχη της ζωής. Αλλά δεν τα αντιμετωπίζουν μόνοι τους. Έχουν μια κοινότητα που τους βοηθά και ελαφρύνει το στρες για αυτούς.
Τα καθιερωμένα πανηγύρια στο νησί είναι έκφανση αυτής της αλληλεγγύης.
“Εκτός από μια διασκεδαστική βραδιά, όπου ο κόσμος περνά καλά, όλα τα χρήματα που μαζεύονται στο πανηγύρι διοχετεύονται σε έναν κοινό σκοπό. Αν για παράδειγμα μια οικογένεια χρειάζεται χρήματα για ιατρική φροντίδα, ή ένα σχολείο, ένας γείτονας χρειάζεται καινούριο φράχτη, κάποιος δρόμος απαιτεί επισκευή ή οτιδήποτε κι αν συμβαίνει, τα χρήματα πηγαίνουν σε αυτόν τον σκοπό”.
Αυτές οι σχέσεις αμοιβαιότητας μαζί με τα χαρακτηριστικά της ευεξίας παίζουν τον ρόλο τους στη φήμη των αιωνόβιων του νησιού, εξηγεί η κ. Valle και μας αφήνει με το γνωμικό που της μετέφερε μια Ικαριώτισσα που λύνει το “μυστήριο”.
“Μου είπε ‘Εδώ στην Ικαρία, δεν προσπαθούμε να προσθέσουμε χρόνια στη ζωή μας. Αντ’ αυτού προσθέτουμε ζωή στα χρόνια μας. Και αξιοποιούμε όσο μπορούμε την κάθε μέρα. Οπότε μην ανησυχείς για το αύριο, ας απολαύσουμε το σήμερα”.