Πληθώρα εκδηλώσεων είναι αφιερωμένες φέτος στα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση του 1821, με τη συμμετοχή εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων, εντός και εκτός συνόρων της χώρας.

Οι εορτασμοί αποτελούν μία ευκαιρία για όλους να αναλογιστούμε το παρελθόν, να διδαχθούμε ίσως και να προετοιμαστούμε για το μέλλον.

Επικρατεί ενθουσιασμός στις τάξεις του Ελληνισμού απανταχού. Ωστόσο, δε λείπει και ο προβληματισμός, για το αν θα πάει χαμένη μία ακόμη ευκαιρία για αυτογνωσία, αναγνώριση λαθών και βέβαια να έρθει πιο κοντά η μητέρα πατρίδα στους απόδημους.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως οι Έλληνες του εξωτερικού, διαχρονικά ήταν στην «πρώτη γραμμή», όποτε είχε ανάγκη η Ελλάδα, με μαζικές ή στοχευμένες κινητοποιήσεις για εθνικά θέματα, δωρεές, επενδύσεις και τόσα άλλα.

Οδησσός. Άποψη της πόλης κατά τις αρχές του 19ου αι. Χαρακτικό από την περιηγητική αφήγηση του Adolphus Slade. Λονδίνο 1832. Φωτογραφία: Ευγενική παραχώρηση του Μουσείου Φιλικής Εταιρείας.

Αλλά και ότι βασικοί παράγοντες που συντέλεσαν στην Επανάσταση του 1821, όπως η σύσταση της Φιλικής Εταιρείας, ήταν αποτέλεσμα ενεργειών ομογενών, ενώ ουκ ολίγοι Εθνικοί ευεργέτες είχαν τις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες εκτός συνόρων, αλλά ποτέ δεν ξέχασαν την Ελλάδα.

«Παραμένει το μήνυμα των εθνικών ευεργετών, που στήριξαν την Ελλάδα πριν 200 χρόνια, αλλά και έπειτα, επίκαιρο στην εποχή μας;», ρωτήσαμε τον κ. Παντελή Μπούμπουρα, επιχειρηματία με καταγωγή από τη Λήμνο, ο οποίος ζει στην Ουκρανία από το 1997.

«Προφανώς», απάντησε. «Βλέποντας τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η πατρίδα μας αλλά και γνωρίζοντας ότι πολλοί είναι οι Έλληνες ομογενείς που έχουν μεγάλες οικονομικές δυνατότητες, θεωρώ ότι είναι πολύ επίκαιρο μήνυμα. Και οι ίδιοι οι ομογενείς είναι έτοιμοι να γίνουν ευεργέτες και στυλοβάτες της ανόρθωσης του ελληνικού κράτος».

Ωστόσο, πρόσθεσε, «άποψή μου είναι ότι το ελληνικό κράτος δεν είναι έτοιμο να δημιουργήσει τις κατάλληλες συνθήκες».

Το «Ελληνικό Πάρκο» στην Οδησσό. Φώτο: Supplied

Ο κ. Μπούμπουρας δραστηριοποιείται στον κατασκευαστικό κλάδο στην Ουκρανία, έχοντας δημιουργήσει την επιτυχημένη εταιρεία «Ήφαιστος», ενώ είναι γνωστός και για το φιλανθρωπικό του έργο.

Ζει και δουλεύει στην Οδησσό όπου εδρεύει το Μουσείο της Φιλικής Εταιρείας. Στηρίζει τη λειτουργία του από την πρώτη χρονιά που έφτασε στην πόλη, ενώ από 2014 καλύπτει ο ίδιος τα λειτουργικά έξοδα του παραρτήματος του Ιδρύματος Ελληνικού Πολιτισμού εκεί.

Έχει κάνει πλήθος σημαντικών έργων, όπως το «Ελληνικό Πάρκο» -σε ένα από τα κεντρικότερα σημεία της Οδησσού, απέναντι από το «Τουρκικό Πάρκο»- την «Ελληνική Πλατεία» στη Μαριούπολη κ.ά. Χρηματοδοτεί την εκμάθηση ελληνικών, συναυλίες ελληνικής μουσικής, παραστάσεις κ.ά.

Τι σημαίνει η Φιλική Εταιρία για σας κύριε Μπούμπουρα;

Από μικρός στη Λήμνο άκουγα την ιστορία για τους Φιλικούς, για το πως οργάνωσαν τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα. Επειδή το νησί μας ήταν και είναι ακόμα λόγω γεωγραφικής θέσης πιο ‘ευαίσθητο’ σε εθνικά θέματα, αυτές οι ιστορίες είχαν μεγάλη αξία για μένα. Όταν, το ’97 βρέθηκα στην Οδησσό, δίπλα στο κτίριο όπου έγιναν όλα αυτά τα ιστορικά γεγονότα, ένιωσα σαν το σπίτι μου. Έκτοτε, διαθέτω χρήματα για τη στήριξη του παραρτήματος Ιδρύματος Πολιτισμού στην Οδησσό. Είναι κάτι που απολαμβάνω και φέρνει αποτελέσματα. Η δική μου συνεισφορά και οι προσπάθειες των ανθρώπων που δουλεύουν στη Φιλική Εταιρεία έχουν αποτέλεσμα αυτή να διατηρείται σε εξαιρετική κατάσταση. Είναι μια σημαντική ικανοποίηση αυτό για μένα, δεδομένου του ότι άλλα παραρτήματα του Ιδρύματος σε άλλες χώρες, είναι κλειστά.

Κτίριο παραρτήματος του Μουσείου Φιλικής Εταιρείας στην πλατεία Ελλήνων. Φωτογραφία: Ευγενική παραχώρηση του Μουσείου Φιλικής Εταιρείας

Μοιράζεται ωστόσο η πλειοψηφία των Ελλήνων αυτά τα αισθήματα όσον αφορά τη Φιλική Εταιρεία και τη σημασία της;

Φοβάμαι πως όχι. Μετά από τόσα χρόνια ενασχόλησής μου το θέμα μάλλον καταλήγω στο συμπέρασμα ότι πολλοί συμπατριώτες μας και κυρίως η κρατική μηχανή δεν έχει δώσει τη δέουσα προσοχή στη Φιλική Εταιρεία. Ειδικά τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια διαρκής απαξίωση. Αυτές τις μέρες -εξαιτίας των εορτασμών- υπάρχει μια κινητικότητα στην Αθήνα γι αυτό το θέμα ωστόσο τα δείγματα που λαμβάνω μου θυμίζουν περισσότερο δημόσιες σχέσεις και όχι ουσιαστικό ενδιαφέρον. Και νομίζω ότι μετά τους εορτασμούς αυτό θα φανεί ξεκάθαρα. Σήμερα υπάρχει μια καλή ευκαιρία για ορισμένα άτομα να προβάλλουν τον εαυτό του, ωστόσο η αγάπη για την πατρίδα και την ιστορική της κληρονομιά είναι κάτι που απαιτεί διάρκεια και επιμονή. Και αυτό είναι κάτι που δεν το βλέπω σήμερα στην Ελλάδα.

Τι πρέπει να γίνει ώστε να αλλάξει η κατάσταση αυτή;

Ειδικά όσον αφορά την Φιλική Εταιρεία, θεωρώ ότι θα πρέπει η αρμοδιότητά της να φύγει από το Υπουργείο Πολιτισμού και να μεταφερθεί στο Εξωτερικών. Μόνο το υπουργείο Εξωτερικών έχει τους μηχανισμούς για να στηρίξει αυτές τις δομές σε διάφορες χώρες. Και ίσως να καταλαβαίνει και καλύτερα την αξία τους στον τεράστιο κόσμο που ζούμε.

Τι εννοείτε όταν λέτε ότι το ελληνικό κράτος δεν είναι έτοιμο να δημιουργήσει τις κατάλληλες συνθήκες για νέους ευεργέτες;

Ομογενείς με τους οποίους μιλάω έχουν σοβαρές ενστάσεις όσον αφορά την πολιτική του ελληνικού κράτους. Δεν έχουν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν στη δημιουργία μιας νέας γενιάς Εθνικών Ευεργετών, σαν εκείνους που βοήθησαν την Ελλάδα να σηκώσει το ανάστημά της πριν 200 χρόνια. Νομίζω ότι όλοι καταλαβαίνουν πόσο πολύ χρειάζεται κάτι τέτοιο η Ελλάδα σήμερα.

Μπορείτε να γίνετε πιο σαφής;

Μιλάω με ομογενείς επιχειρηματίες από την Αυστραλία, τις ΗΠΑ, τη Ρωσία, το Καζακστάν, χώρες της Αφρικής. Αρκετοί είναι διατεθειμένοι και θέλουν να φέρουν στην Ελλάδα λεφτά για επενδύσεις αλλά το φορολογικό καθεστώς είναι απαγορευτικό. Και ενώ υπάρχουν προγράμματα προσέλκυσης επενδύσεων από αλλοδαπούς, δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για τους Έλληνες ομογενείς. Πολλοί εξ αυτών, και εγώ ανάμεσά τους, θα φέρναμε κεφάλαια στην Ελλάδα ακόμα και δεδομένου ότι το κέρδος που θα είχαμε στην Ελλάδα θα ήταν σαφώς μικρότερο από τις χώρες που δουλεύουμε τώρα. Δεν μπορούμε όμως να το κάνουμε με 30 και 40% φορολογία.

Θα είναι καλή ευκαιρία αυτοί οι εορτασμοί να υπενθυμίσουν και αυτή την προοπτική;

Ελπίζω να λειτουργήσει έτσι. Και όντως να βγει κάτι καλό για την Ελλάδα, εκτός από τις γιορτές και τα πανηγύρια.