Ο Μίλτος Τεντόγλου προσγειώνεται στο σκάμμα του μήκους. Είναι το 6ο και τελευταίο του άλμα στον τελικό του αγωνίσματος στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο. Η πιο σημαντική -έως σήμερα- προσπάθεια στην διακεκριμένη αθλητική του πορεία. Ο κριτής σηκώνει τη λευκή σημαία. Έγκυρο. Ο Έλληνας άλτης έχει σηκωθεί ήδη από την άμμο. Δείχνει σίγουρος και ψύχραιμος. Γνωρίζει ότι το άλμα είναι μεγάλο. Αλλά δεν ξέρει ακόμη αν είναι αρκετό για να του δώσει το χρυσό μετάλλιο.
Η αγωνία κορυφώνεται. Όσοι έχουν παρακολουθήσει τον αγώνα έχουν δει στιγμές πριν τον Ισπανό, Εουσέμπιο Κάθερες, με επίδοση 8,18μ. να είναι 3ος και να αφήνει τον Μίλτο εκτός βάθρου. Τα δευτερόλεπτα μέχρι να γίνει η μέτρηση του αθλητή μας περνούν βασανιστικά. «Μου φάνηκε αιώνας», δήλωσε στον «Νέο Κόσμο» ο Γιώργος Πομάσκι, ο προπονητής του Μίλτου Τεντόγλου. Βρίσκεται στις κερκίδες. Φορά το χαρακτηριστικό λευκό καπέλο-γούρι του. Μαζί του λίγα ακόμη μέλη της εθνικής ομάδας και της Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής που είναι στο Τόκιο. Θεατές δεν υπάρχουν. Ας όψεται ο κορονοϊός που «σημάδεψε» και την Ολυμπιάδα.
«Με την προσγείωση του Μίλτου, ήμουν σίγουρος ότι ήταν καλή προσπάθεια», ανέφερε ο κ. Πομάσκι. Ο «γκουρού» των αλμάτων έχει εμπειρία πάνω από 45 χρόνια στους αγωνιστικούς χώρους. Έχει δει χιλιάδες προσγειώσεις αθλητών στο σκάμμα. Και αφού είδε το έγκυρο πάτημα τη βαλβίδα, με το μάτι ήταν βέβαιος πως η 6η προσπάθεια του αθλητή του ήταν για ένα μετάλλιο.
Ο πίνακας εντέλει «έγραψε» 8,41μ. Ίδια επίδοση με τον Κουβανό, Χουάν Μιγκέλ Ετσεβαρία που ήταν 1ος μέχρι εκείνη την ώρα. Ο Έλληνας άλτης όμως έχει καλύτερο δεύτερο άλμα στα 8,15μ. Δηλαδή, σύμφωνα με τους κανόνες του αγωνίσματος βρισκόταν ήδη με το… ένα πόδι στο πρώτο σκαλί του βάθρου. Ο Ετσεβαρία ξεκινά για τη δική του τελευταία προσπάθεια. Αλλά είναι τραυματίας. Φτάνει μέχρι τη βαλβίδα κουτσαίνοντας. Δεν κάνει άλμα. Οι πανηγυρισμοί για τους Έλληνες απανταχού ξεκινούν.
Ο Γιώργος Πομάσκι, όλα αυτά τα χρόνια, δεν έχει στερηθεί διακρίσεις αθλητών του σε Ολυμπιακούς Αγώνες, Παγκόσμια, Πανευρωπαϊκά, Πανελλήνια πρωταθλήματα. Και αν το όνομα του ανθρώπου που χαρακτηρίζεται «πατριάρχης» του ελληνικού στίβου δε λέει κάτι σε κάποιους ομογενείς μας, σίγουρα τα ονόματα αθλητών με τους οποίους συνεργάστηκε, θα υπενθυμίσουν μεγάλες εθνικές επιτυχίες: Νίκη Ξάνθου, Όλγα Βασδέκη, Λάμπρος Παπακώστας, Βούλα Τσιαμήτα, Λούης Τσάτουμας, Σπύρος Βασδέκης, Βούλα Πατουλίδου, Κώστας Ζαλαγκίτης, Βούλα Παπαχρήστου.
Οι πιο… ποδοσφαιρικοί και ειδικά οι οπαδοί του Ολυμπιακού, θα θυμούνται πως για μία διετία (2000-2002) υπήρξε γυμναστής της ομάδας τους. Το 2017 τιμήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Στίβου με το βραβείο προπονητικής, την υψηλότερη διάκριση της Ομοσπονδίας. Το 2019 ανακηρύχθηκε ως κορυφαίος Έλληνας προπονητής του στίβου.
Κάτι έλειπε όμως από το παλμαρέ του «πατέρα» των επιτυχιών του ελληνικού στίβου. Το χρυσό μετάλλιο που «έφερε» ο Μίλτος Τεντόγλου. «Μόνο αυτό δεν είχα», είπε ο κ. Πομάσκι στην εφημερίδα μας. «Μην πας πείτε ότι μπορείτε να αφήσετε την προπονητική τώρα…», σχολιάσαμε. «Πιέζομαι πολύ. Πρέπει να αλλάξουμε πολλά πράγματα. Δεν πάει άλλο. Αλλά έχω υπόσχεση αυτή τη φορά να γίνουν…», απάντησε.
Ο κ. Πομάσκι, αθλητής του τριπλούν στο παρελθόν ο ίδιος, συνδέθηκε στενά με την Ελλάδα αφού γνώρισε στη Βουλγαρία, την ελληνίδα φοιτήτρια και μετέπειτα σύζυγό του, Εύα Νικολάου. Στα τέλη του ’80 μετακόμισαν μόνιμα στην Ελλάδα.
Εκτός από τις επιτυχίες που έχει «φέρει» στη χώρα είναι γνωστός και γιατί… λέει τα πράγματα με το όνομά τους. Σε κάθε ευκαιρία θα μιλήσει για τις εγκαταστάσεις στην Ελλάδα που έχουν αφεθεί στη τύχη τους να ρημάζουν, τις δύσκολες συνθήκες προπόνησης των αθλητών, υποσχέσεις πολιτικών που δεν υλοποιήθηκαν, τη στήριξη -οικονομική και ηθική- που δεν ήρθε όταν υπήρχε η ανάγκη, τους προπονητές που έφυγαν από το χώρο λόγω έλλειψης πόρων -αλλά και σεβασμού κάποιες φορές- αφήνοντας ένα δυσαναπλήρωτο κενό εμπειρίας, με ό,τι αυτό συναπάγεται για τον ελληνικό αθλητισμό.
Η διαρκής αγωνία του είναι: «Τι θα αφήσουμε στην επόμενη γενιά». Το χρυσό μετάλλιο του Μίλτου Τεντόγλου μοιάζει να ήρθε σε… πείσμα των καιρών. Ισως πλέον οι πολιτικοί να είναι πιο εκτεθειμένοι στην κοινή γνώμη να υλοποιήσουν ό,τι υπόσχονται, σχολιάσαμε. «Ακριβώς», είπε ο κ. Πομάσκι, που παρά τις τόσες επιτυχίες νιώθει ότι απλά.. κάνει τη δουλειά του. «Όλοι έχουμε μία δουλειά, που πρέπει, όσο μπορούμε να την κάνουμε πιο καλά». Μόνο τότε είπε θα μπορεί όλη η κοινωνία να «συντονιστεί» και να γίνει καλύτερη.
Εκτός από δουλειά όμως ο στίβος είναι ο έρωτάς του. Γι αυτό και συνεχίζει παρά τις δυσκολίες. «Συνέχεια πιέζω και παλεύω για τις συνθήκες. Αν έχουμε τις συνθήκες, θα έχουμε αποτέλεσμα. Το βασικότερο είναι οι εγκαταστάσεις… Δεν είναι αυτή τη στιγμή στο επίπεδο που θα έπρεπε. Αφήσαμε πολλά πράγματα και με το πέρασμα του χρόνου…».
Όσον αφορά στους προπονητές που εγκατέλειψαν, είπε πως «πολύ δύσκολα ‘μεγαλώνει’ ένας προπονητής. Ένας αθλητής σε 3-4 χρόνια μπορεί να είναι σε ένα πολύ καλό επίπεδο. Ο προπονητής θέλει πείρα. Θέλει χρόνια. Θέλει να ασχοληθεί με 2-3 γενιές (αθλητών) για να κατασταλάξει, να είναι πλήρης αποτελεσματικός».
Υπογράμμισε πως «ένα στάδιο πρέπει να είναι γεμάτο με καλό επίπεδο προπονητών και αθλητών. Να έχει τον καθημερινό συναγωνισμό, τα παιδιά μεταξύ τους… να μπορεί να ‘βράζει το καζάνι καλά’» ώστε να έρθουν τα καλά αποτελέσματα.
Η Ελλάδα, τόνισε ο κ. Πομάσκι, θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί το κλίμα, που είναι το καλύτερο στην Ευρώπη και να καταστεί κέντρο αθλητικού τουρισμού. Να ωφεληθεί η οικονομία, στάδια, ξενοδοχεία, τοπικές κοινωνίες, μέχρι… σουβλατζίδικα. «Ποιος έχει έρθει στην Ελλάδα και δεν έχει φάει ένα σουβλάκι;», είπε χαμογελώντας ο έμπειρος προπονητής, αναφερόμενος πως αυτό γινόταν για χρόνια παλαιότερα. «Γιατί να σταματήσει; Επειδή δε βελτιώσαμε ένα γήπεδο;».
Τα «ερωτήματα» που πρέπει να απαντηθούν άμεσα από την Πολιτεία, είπε, είναι «πού», «με ποιους» και «με τι» θα κάνουμε αθλητισμό, υπογραμμίζοντας ότι το βασικό είναι «τι αφήνουμε στην επόμενη γενιά».
Τόνισε ότι «η γνώση, η εμπειρία, οι εγκαταστάσεις, πρέπει να είναι σε πολύ υψηλό επίπεδο. Να μην ξεκινάει πάλι από το μηδέν η επόμενη γενιά. Εγώ βοηθήθηκα από προπονητές που είχαν ήδη πείρα 30-40 χρόνια. Και εγώ έχω πάρει πολλά πράγματα έτοιμα, δεν είναι μόνο δικά μου…».
Τι θα άλλαζε αμέσως; «Τις εγκαταστάσεις…. Θα άνοιγα την Παιανία χθες. Και το Ολυμπιακό Στάδιο να γίνει προπονητικός και αγωνιστικός χώρος…».
Τι γίνεται στην επαρχία; «Κάποιοι είναι τυχεροί έχουν ένα σταδιάκι. Μπορούν τα παιδιά να έχουν ένα χώρο ελκυστικό. Να δημιουργηθεί μία καλή παρέα στην αρχή. Μετά να μπαίνει το μικρόβιο μέσα και να γίνεται ‘αθλητική πανδημία’, με την καλή έννοια».
Αναπόφευκτα η συζήτηση πηγαίνει στον Μίλτο Τεντόγλου, τον χρυσό Ολυμπιονίκη στο αγώνισμα του μήκους, με πρωτιές σε Παγκόσμιο και Πανευρωπαϊκό επίπεδο. «Τα έχει πάρει όλα», θα πει ο κ. Πομάσκι. Είναι όμως ακόμη 23 χρόνων. Τι κίνητρο μπορεί να έχει για να συνεχίσει την προσπάθειά του, ειδικά όταν οι συνθήκες στην Ελλάδα δε… βοηθούν; «Το μόνο καλύτερο είναι ένα δεύτερο χρυσό» σε Ολυμπιάδα, θα απαντήσει με χαμόγελο ο κ. Πομάσκι.
Όσον αφορά στο χρυσό μετάλλιο στο 6ο άλμα, όπου η πίεση έχει κορυφωθεί, ο προπονητής του ανέφερε: «Ήταν πολύ δύσκολο… Λίγοι αθλητές μπορούν να λειτουργήσουν στο κρίσιμο σημείο στο μέγιστο των δυνατοτήτων τους και ακριβέστατα… Ο Μίλτος είναι εξαιρετικά καλός αγωνιστικά». Είναι η προπόνηση; Θέλει τύχη; «Το 99% είναι πνευματικό προσόν δικό του. Γεννιούνται κάποια παιδιά με κάποια χαρίσματα. Είναι χαρισματικός πολύ. Η επιδεξιότητά του, είναι σε πάρα πολύ υψηλό επίπεδο. Πάντα είναι ψύχραιμος».
Πόσο έχουν αλλάξει οι αθλητές, σε σχέση με τη χρήση της τεχνολογίας και τα social media. Έχει επηρεάσει τη συγκέντρωσή τους; «Ο Μίλτος ασχολείται πολύ με αυτά και είχα μία φοβία», είπε ο κ. Πομάσκι. «Τώρα πια δεν έχω αυτή τη φοβία, γιατί ο Μίλτος το χρησιμοποίησε για το συμφέρον του και να βελτιωθεί. Είχε σκεφτεί πολλά πράγματα, όπως φάνηκε…».
«Η κίνησή του πριν τον αγώνα, βλέποντας τα animation… Είχε και το δικό του ήρωα, είχε και τη δική του κίνηση. Αρα ήταν τόσο αποτελεσματικό για τη δουλειά του, που εγώ πια είμαι πλήρως ήσυχος, γιατί η τεχνολογία σε σωστή κατεύθυνση είναι το καλύτερο πράγμα. Παρόλο που είχα κάποιους κανόνες που μου έσπασε ο Μίλτος. Και μπράβο του και τον ευχαριστώ γι’ αυτό. Αλλά είναι θέμα παιδιού. Να μη χαραμίζουν το χρόνο, αλλά να τον αξιοποιήσουν σωστά».
Ο Έλληνας άλτης κατά την παρουσίαση του αθλητών του τελικού στο μήκος, όταν εισήλθε στο στάδιο, έσκυψε και ακούμπησε τη γροθιά του στο έδαφος. Μετά τον αγώνα εξήγησε στο Sportsfeed.gr ότι είναι από το «One Piece, το gear second του Luffy. Ένα power up…». Το One Piece είναι ένα shonen manga (ιαπωνικό κόμικ). Μεταφέρθηκε στην τηλεόραση, υπό τη μορφή anime. Μία από τις κινήσεις που χρησιμοποιεί ο ήρωας Luffy στις μάχες είναι το gear second, ενισχύοντας τη δύναμη και την εκρηκτικότητά του.
Όταν είδε αυτή την κίνηση του Μίλτου πριν τον τελικό ο κ. Πομάσκι σκέφτηκε: «Είμαστε ετοιμοπόλεμοι».
«Συμμερίζεται ο Μίλτος τις αγωνίες σας για το μέλλον του στίβου και των παιδιών», ρωτήσαμε. «Ένας νόμος για τον υψηλό αθλητισμό είναι ότι παράλληλα με την μυική εξέλιξη, αν δεν αναπτύσσεται η πνευματική και η ψυχική, δεν υπάρχει πρόοδος. Ο Μίλτος έχει κάνει τεράστια πρόοδο…», απάντησε. Έκανε λόγο για έναν αθλητή με ευαισθησίες, που «μοιράζει τα ρούχα του και τα παπούτσια του σε παιδιά. Είναι πολύ ειλικρινής και δίκαιος. Και τρελαίνεται αν κάτι δεν είναι σε αυτή την κατεύθυνση. Έχει μία ισχυρή προσωπικότητα… είναι χαρά, είναι όνειρο κάθε προπονητή ένα τέτοιο παιδί».
Για τους μεγάλους αθλητές που προπόνησε στο παρελθόν, σχολίασε: «Είχα συνεργασίες καλές. Ήμουν τυχερός προπονητής που είχα φοβερά παιδιά».
Kαι ικανός. Βρέθηκε για δύο χρόνια και στον Ολυμπιακό. Πόσο απέχει το ποδόσφαιρο από τον στίβο όσον αφορά στα οικονομικά μεγέθη; «Η διαφορά είναι τεράστια. Εγώ τα έδωσα όλα στο στίβο και όλα όσα πήρα ήταν από το ποδόσφαιρο…. Ό,τι έχει η οικογένεια μου το παραπάνω είναι από το ποδόσφαιρο. Άλλα μεγέθη…».
Πέρα από το χρυσό μετάλλιο, ο κ. Πομάσκι θα θυμάται την Ολυμπιάδα του Τόκιο για την πρωτόγνωρη αγωνία… εκτός αγωνιστικού χώρου. «Κάναμε κάθε μέρα τεστ (για COVID-19). Πρώτη μου φοβία ήταν να μη βγει θετικός ο αθλητής και χρειαστεί αποχωρήσουμε. Θα πήγαινε μια δουλειά 5 χρόνια στράφι… Κάθε μέρα τεστ και η αγωνία να κορυφώνεται. Είχαμε κάποιες συγκεντρώσεις και έλεγα στα παιδιά: ‘Δε θα ησυχάσουμε οι προπονητές μέχρι να μπείτε στο τελευταίο call room (στην αίθουσα κλήσης των αθλητών στο στάδιο πριν τον αγώνα). Από εκεί και πέρα θα είμαστε πιο ήρεμοι’».
Αλλά και μετά τον αγώνα, «λέγαμε πότε θα μπούμε στο αεροπλάνο επιστροφή. Γιατί και πάλι με θετικό τεστ δεν θα ταξίδευες».
Χαρακτήρισε τους Αγώνες του Τόκιο ως την «Ολυμπιάδα του αθλητή και του προπονητή». Δεν υπήρχε καμία υποστήριξη από φιλάθλους. «Μας έλειπε αυτό το πράγμα. Να μοιραστείς τη χαρά με πιο πολλούς… Αλλά ήταν όμορφα».
Οι Έλληνες απανταχού πάντως μοιράστηκαν τη χαρά και είναι περήφανοι για την επιτυχία σας, είπαμε. Ο κ. Πομάσκι υπογράμμισε ότι σε όλα τα ταξίδια που έχει κάνει ανά τα χρόνια για αγώνες: «Δεν υπάρχει γήπεδο, δεν υπάρχει δρόμος που να έχουμε περπατήσει με τις ενδυμασίες, τις φόρμες της Εθνικής να μην είναι η ‘Ελλάδα’ κάπου. Όπου και να είμαστε, πάντα θα βρεθεί κάποιος. Είναι τόσο θερμός άνθρωπος πάντα ο Έλληνας… αμέσως μας πλησιάζουν (και λένε) ‘μπράβο παιδιά’. Είναι πολύ συγκινητικό… να νιώθεις πάντα, σε οποιοδήποτε μέρος, ότι υπάρχει η Ομογένεια είναι…Δεν έχω λόγια να περιγράψω αυτό το συναίσθημα».
Θα σας δούμε στο Μπρίσμπαν, στην Ολυμπιάδα του 2032; «Μακάρι να μπορούσα, αλλά είμαι ήδη 61 και άλλα 11 χρόνια… δύσκολα». Ωστόσο, είπε, «Θα δώσω τη μάχη μου μέχρι την τελευταία στιγμή, είναι το μόνο σίγουρο». Αυτό είνα το μήνυμά σας προς όλους, προσπάθεια μέχρι τέλους, όπως και στο τελευταίο άλμα του Μίλτου με το οποίο ήρθε το χρυσό; «Ακριβώς», απάντησε ο κ. Πομάσκι.