ΥΣΤΕΡΑ από τη μακρά συγκέντρωση των ρωσικών στρατευμάτων στα σύνορα με την Ουκρανία ο Βλαντιμίρ Πούτιν, παρά τις επανειλημμένες διαψεύσεις τελικά ανακοίνωσε την αναγνώριση των δυο αποσχισθεισών περιοχών Ντόνεντσκ και Λουχάσκ ως ανεξάρτητα κράτη και την αποστολή σε αυτές ρωσικών στρατευμάτων -ειρηνική στρατιωτική αποστολή- τα αποκαλεί.

Αυτό αποτελεί ωμή παράβαση του Διεθνούς Δικαίου, του σεβασμού των συνόρων και της ανεξαρτησίας των χωρών, εν προκειμένω, εισβολή στην ανεξάρτητη Ουκρανία. Αποτελεί επιστροφή στις βάναυσες επιθέσεις Δυνάμεων εναντίον άλλων κρατών παρελθουσών εποχών όπου επικρατούσε η δύναμη του ισχυρού και ο νόμος της ζούγκλας.

Το πόσο ειρηνική είναι η στρατιωτική αποστολή το βλέπουμε στο μένος με το οποίο περικύκλωσαν την Ουκρανία από βορρά, ανατολή και νότο. Η επίθεση του δικτάτορα Πούτιν γίνεται και από βορρά μέσω της Λευκορωσίας του δικτάτορα Λουκασένκο.

Προτιμήθηκε αυτό το ορμητήριο γιατί τα σύνορα της Λευκορωσίας βρίσκονται κοντά στο Κίεβο, την πρωτεύουσα της Ουκρανίας. Η επίθεση του Πούτιν θυμίζει σκηνές από τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο ή από την εισβολή των Τούρκων στην Κύπρο το 1974.

Ο Πούτιν δικαιολογεί τις ενέργειές του με το επιχείρημα ότι η Ουκρανία αποτελεί αρχαία εδάφη της τσαρικής Ρωσίας και ότι πρόκειται περί ειρηνικής αποστολής.

Θυμίζει αυτό κάτι; Δεν θυμίζει την εισβολή των τουρκικών στρατευμάτων στη Βόρεια Κύπρο ως ειρηνευτική δύναμη, την αναγνώριση της τουρκικής μειονότητας ως αποσχισθείσας ανεξάρτητης κρατικής οντότητας και το συχνό παραμιλητό του Ταγίπ Ερντογάν για τη Θεσσαλονίκη, τα νησια του Αιγαίου και τις άλλες αρχαίες χαμένες περιοχές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας;

Η ιδεολογία του Πούτιν δεν διαφέρει από τη νεοθωμανική αυτοκρατορική ιδεολογία της σημερινής Τουρκίας. Και οι δύο καταφέρονται και ενεργούν εναντίον των συνόρων και της ακεραιότητας άλλων αναγνωρισμένων κρατών παραβιάζοντας το Διεθνές Δίκαιο.

Ο Ερντογάν απαιτεί την αναθεώρηση της Συνθήκης της Λωζάνης και την αποστρατικοποίηση των ελληνικών νησιών του Αιγαίου τη στιγμή που η Τουρκία διατηρεί απέναντι από τα νησιά τη Στρατιά Αιγαίου με πλήρη αποβατικό στόλο. Ενάντια στο Διεθνές Δίκαιο η Τουρκία αμφισβητεί τα δικαιώματα υφαλοκρυπίδας των νησιών.

Ο Πούτιν εκφράζει την αντίρρησή του στην εισδοχή στο ΝΑΤΟ των χωρών του πρώην φιλοσοβιετικού συνασπισμού. Κάνει κάποιο λάθος ή κάνει ότι δεν βλέπει την πραγματικότητα.

Δεν βλέπει ότι οι χώρες αυτές βλέπουν την απομάκρυνσή τους από την αγχοτική σκιά της Ρωσίας ως λύτρωση και απελευθέρωση.

Πώς να μην ένιωθε τη βαριά αυτή σκιά η Πολωνία και να μη βρίσκει περισσότερη ασφάλεια με το ΝΑΤΟ; Δεν ήταν το 1939 όταν τα χιτλερικά και τα σοβιετικά στρατεύματα κατέλαβαν από κοινού την Πολωνία και τη μοίρασαν μεταξύ τους στα δύο;

Και γιατί μια ανεξάρτητη χώρα να χρειάζεται την έγκριση του Πούτιν ή της Ρωσίας αν θα μπει ή όχι στο ΝΑΤΟ ή την Ευρωπαϊκή Ένωση;

Στην πραγματικότητα, η σύσφιξη των χωρών του ΝΑΤΟ είχε χαλαρώσει αλλά τώρα, με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η συμμαχία ισχυροποιείται και πάλι γιατί οι χώρες νιώθουν την απειλή.

Την ίδια στιγμή, βλέπουμε οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί της να μιλάνε για οικονομικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας αλλά όχι για αποστολή στρατευμάτων.

Η Ουκρανία αφήνεται μόνη ν’ αντιμεωπίσει τη ρωσική στρατιωτική αρκούδα. Η αποτελεσματικότητα των οικονομικών κυρώσεων δεν είναι άμεση και είναι αμφίβολη.

Οι οικονομικές κυρώσεις παίρνουν χρόνο, μπορεί να έχουν κάποιο αντίκτυπο αλλά ζημιώνουν επίσης και τις χώρες που τις επιβάλλουν.

Εκτός αυτού μπορεί να υπάρξουν χώρες που παραβιάζουν τα οικονομικά μέτρα για να κερδίζουν. Επίσης, ο Πούτιν μπορεί να μη λαβαίνει υπόψη του τις κυρώσεις, ο ρωσικός λαός μπορεί να υποφέρει αλλά το κράτος του να τα καταφέρνει να ανταπεξέρχεται.

Οπωσδήποτε, αν τα περιοριστικά μέτρα προχωρήσουν στο διεθνές διατραπεζιτικό σύστημα SWIFT πιστεύεται ότι θα δώσουν στη Ρωσία ένα δυνατό οικονομικό χτύπημα στερώντας τη από ουσιαστικό ξένο συνάλλαγμα.

Εξάλλου, η ρωσική οικονομία και στο παρελθόν και τώρα δεν έχει αναπτύξει όλες τις δυνατότητές της. Η παραδοσιακή αρκούδα έχει αναπτύξει τη στρατιωτική της μηχανή, βιομηχανία και τεχνολογία αλλά σε άλλους τομείς έχει μείνει πολύ πίσω.

Μια οικονομία 145 εκατομμυρίων κατοίκων, απέραντων εκτάσεων και σημαντικότατων πόρων, υπολειτουργεί. Η ρωσική οικονομία είναι η 11η στον κόσμο με 1η σήμερα τις ΗΠΑ και δεύτερη την Κίνα. Η Ρωσία είναι κάτω από την Ιταλία, τον Καναδά, τη Νότια Κορέα και ελάχιστα πάνω από την Αυστραλία που έχει μόνο 25 εκατομμύρια κατοίκους.

Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ήταν μια απερίσκεπτη ενέργεια του Βλαντμίρ Πούτιν, ενός δικτάτορα ηγεμόνα που ποδοπατεί το Διεθνές Δίκαιο σε μια προσπάθεια ανασύστασης των ορίων της αρχαίας τσαρικής ρωσικής αυτοκρατορίας.

Η ενέργεια αυτή φέρνει στον κόσμο ξανά καθημερινές καταστροφές, ξεριζώματα, απώλειες ζωών και πρόκληση αθώων θυμάτων – ήδη έξι έλληνες έχασαν τη ζωή τους στη Μαριούπολη. Η απερίσκεπτη αυτή εισβολή ενέχει τους κινδύνους μιας παγκόσμιας ανάφλεξης ή την επιστροφή στη μελαγχολική περίοδο του ψυχρού πολέμου.

*Ο Δρ Χρήστος Ν. Φίφης είναι επίτιμος ερευνητής στη Σχολή Ανθρωπιστικών Σπουδών και Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου La Trobe.