Υποθέτω ότι όλοι μας φρονούμε πως η γλώσσα –κάθε γλώσσα– είναι ο καθρέφτης όλων των γνώσεών μας. Στην ελληνική γλώσσα είναι συνυφασμένη όλη η γνώση του ανθρώπου από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, μέσα στο όνομα που λέγεται λέξη.

Εάν κάτι που ο άνθρωπος δεν το έχει ονομάσει, -ήτοι δεν του έχει δώσει ανθρώπινο όνομα, ήτοι δεν υπάρχει λέξη γι’ αυτό- θεωρούμε ότι δεν υπάρχει. (Ενώ υπάρχουν άπειρα και αμέτρητα πράγματα που συμπεραίνουμε ότι υπάρχουν, αλλά επειδή δεν τους έχουμε δώσει όνομα ή ακόμη δεν τα έχουμε δει, λέμε ότι δεν υπάρχουν, ενώ υπάρχουν!).

Το όνομα κάθε πράγματος στο ύψιστο μάθημα της γλώσσας –που είναι η Γραμματική– το ονομάσαμε ουσιαστικό. Τι άραγε είναι ουσιαστικό που αμέσως μάς έδωσε και το επίθετο ουσιαστικός; Οι αρχαίοι μας χρησιμοποίησαν τη λέξη ουσία που μας έδωσε και την περιουσία, αλλά και την εξουσία.

Ο ιδρυτής της Γραμματικής, ο Διονύσιος ο Θραξ (1ος αιώνας π.Χ.) καθιέρωσε τη λέξη όνομα γι’ αυτό που σήμερα λέμε ουσιαστικό. Τις λέξεις που μπαίνουν επάνω σε αυτά (επί + θέτω) τις ονόμασε επίθετα.

Η λέξη μας «ουσία» προήλθε από το ρήμα μας Ειμί που σήμερα το λέμε Είμαι, καταπληκτική διατήρηση ορθογραφίας και φωνής μέσα από χιλιάδες χρόνια. Η γλώσσα μας είναι ένα άκρως ανθρώπινο δημιούργημα. Κανένας θεός δεν μας έδωσε καμία γλώσσα! Απεναντίας, ο θεός πρέπει να μάθει κάθε γλώσσα που μιλιέται για να μας καταλάβει!

Για σκεφτείτε λίγο πώς οι αρχαίοι Έλληνες έκαναν το ρήμα Είμαι, που έμεινε ατόφιο: είσαι, είναι, είμαστε, είστε, είναι. Σχεδόν όλη η Γραμματική και ορθογραφία μας είναι ΕΔΩ!

Το Είμαι έχει ως Μετοχή: ο Ων, η Ούσα, το Ον. Η μετοχή: η ούσα, μάς έδωσε την ουσία συνάμα το όντως, τω όντι, τον ουσιώδη, τον ουσιαστικό (επίθετο) και το όνομα ουσιαστικό και πολλά άλλα όπως παραπάνω. Όλα τα παραπάνω μιλούν για ύπαρξη.

Ο ων είναι αυτός που υπάρχει. Έτσι το σκέφτηκαν και οι πρώτοι Χριστιανοί και στο φωτοστέφανο του θεού Χριστού έβαλαν υπερήφανα (!) την «ουσία» της πίστης τους και τον ονόμασαν «Ο ΩΝ». Αφού έχει όνομα, άρα υπάρχει! Και μόνο από τότε που σοφιστήκαμε το όνομα «Θεός» αυτός υπάρχει! Επαναλαμβάνω πως «Τίποτε δεν υπάρχει εάν δεν έχει όνομα!» Πόσα πράγματα γνωρίζετε που δεν έχουν όνομα; Ο πόλεμος έχει όνομα, άρα υπάρχει!

ΠΩΣ ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ Ο ΠΟΛΕΜΟΣ;

Οι γλωσσολόγοι μας λένε πρώτα ότι «πόλεμος» είναι η μάχη, η συμπλοκή. Λένε ότι πρώτα είχαμε το ρήμα πέλω, που σημαίνει κινούμαι. Από εδώ κάναμε το άλλο μας ρήμα πολεμέω ή πολεμόω. Αυτός που είναι του πολέμου έγινε επίθετο και μας έδωσε τον πολεμικό. Ο πόλεμος ως ουσιαστικό δέχεται επάνω του πολλά επίθετα (επί+θέτω) τα οποία τον περιγράφουν πώς είναι: καλός, κακός, μεγάλος, τρομερός.

Σήμερα όλοι μας περιγράφουμε τον πόλεμο της Ουκρανίας και επειδή έχουμε συλλάβει στο νου μας το τι είναι, τον περιγράφουμε με πολλές λέξεις που είναι όλες επίθετα: άδικο τον λέει η μία πλευρά και δίκαιο η άλλη. Εσείς σε ποια πλευρά είστε;

Τον υπαρκτό πόλεμο η γλώσσα μας -και κάθε άλλη γλώσσα– τον περιγράφει με πολλά επίθετα. Με πόσα λέτε ότι τον «στολίζει»;

ΜΙΑ ΑΣΚΗΣΗ ΕΠΙΘΕΤΩΝ

Στα σχολεία μας, το μάθημα των επιθέτων αρέσει πολύ στους μαθητές μας και όλοι τους μπορούν να βρουν πολλά επίθετα. Παράδειγμα: Βάζουμε ένα ποτήρι σε ένα τραπέζι –στη μέση της τάξης- και ζητούμε από όλους τους μαθητές μας να το περιγράψουν με ένα επίθετο και επιπλέον ζητούμε από όλους να γράψουν το επίθετο αυτό στον πίνακα. Μαθαίνουμε έτσι και την ορθογραφία του. Ας το κάνουμε και εδώ όλοι μας μαζί:

ΠΟΤΗΡΙ = άδειο, γεμάτο, γυάλινο, πλαστικό, καθαρό, μεγάλο, μικρό, κρυσταλλένιο, πήλινο, ραγισμένο, σκαλιστό, σπασμένο, ζωγραφιστό, κοινό, μετάλλινο, ξύλινο, χωματένιο, πολύτιμο, άσπρο, κόκκινο = 20 επίθετα για 20 μαθητές.

Όλοι οι μαθητές μετά από ένα τέτοιο μάθημα, έχουν ήδη μάθειτι ακριβώς είναι τα επίθετα. Και αν θέλουμε να τους κρατήσουμε απασχολημένους όλη την ώρα, ζητούμε από αυτούς, μόλις γράψουν το επίθετο ορθογραφημένο στο πίνακα, να το ζωγραφίσουν σε μισή σελίδα χαρτιού με την ιδιότητα που του έδωσαν: φαρδύ, πράσινο κ.λπ. Ο δάσκαλος μπορεί να βαθμολογήσει στα γρήγορα και τη ζωγραφική των μαθητών του. Υπέροχο μάθημα για κάθε ελληνική τάξη στα σχολεία της Μελβούρνης.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ!

Σε ένα μήνα ακριβώς (24/2-24/3/2022 = 28 μέρες μόνο), ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι παρών στις τηλεοράσεις μας, στις εφημερίδες και περιοδικά και σε όλα τα δελτία ειδήσεων και κάθε πολίτης του πλανήτη μας ήδη τον έχει χαρακτηρίσει με ένα δικό του επίθετο. Ποιο είναι το δικό σας; Εάν ήσασταν στην παραπάνω τάξη τι θα γράφατε για τον πόλεμο; Οι μελβουρνιώτες Έλληνες μαθητές υποθέτω ότι θα μπορούσαν να γράψουν τα παρακάτω:

ΠΟΛΕΜΟΣ = ολέθριος, άγριος, αδελφοκτόνος, αμείλικτος, απάνθρωπος, φοβερός, τρομερός, σύντομος, πρώτος, τελευταίος, ολοκληρωτικός, παγκόσμιος, μισητός, μελλοντικός, μακροχρόνιος, κατακτητικός, ισόπαλος, ιμπεριαλιστικός, θρησκευτικός, ιερός, ηρωικός, επικίνδυνος, επιθετικός, επαναστατικός, διαρκής, αποικιακός, απελευθερωτικός, ένδοξος, εμφύλιος, εξοντωτικός, εκδικητικός, εικονικός, εδαφικός, άτυχος, άχρηστος, απίθανος, άτακτος, αμυντικός, ακήρυκτος, αδιάκοπος, αδάκρυτος, αιματοβαμμένος, αναπόφευκτος, εναέριος, ενδεχόμενος, ιδεολογικός, καταστρεπτικός, κερδισμένος, κλασικός, πεισματικός, πολιτικός, σκληρός, συμμαχικός, συνεχής, σημερινός, χημικός, ψυχρός, φοβερός, αδιάκοπος, τελευταίος.

Μέχρι εδώ μετράω 60 επίθετα που περιγράφουν τον πόλεμο. Σε μία τάξη του Γυμνασίου υποθέτω ότι μπορεί να βρούμε άλλα τόσα και περισσότερα και μας γίνεται ένα υπέροχο μάθημα για την κοινωνία μας – που δυστυχώς δεν διδάσκεται στα σχολεία μας!

ΚΑΙ ΤΕΛΟΣ

Ποιο είναι το συμπέρασμα που βγαίνει από την άσκηση αυτή; Όλοι σας μπορείτε να φτάσετε σε αυτό και «σηκώνει» πολλή συζήτηση το θέμα του «Πολέμου». Απλώς εδώ να αναφέρουμε μόνο τον αφορισμό του φιλόσοφού μας Ηράκλειτου που είπε το περίφημο «Πόλεμος πάντων πατήρ». (Ο πόλεμος είναι Πατέρας των πάντων). Γιατί άραγε; Φαίνεται καθαρά πως δεν είμαστε άνθρωποι, αλλά απλά ΟΛΟΙ ΜΑΣ αχόρταγοι απάνθρωποι!