Η ελληνόγλωσση εκπαίδευση στη Διασπορά έχει μια ιστορία που ξεπερνάει τα 100 χρόνια. Από τους πρώτους Έλληνες μετανάστες την προπολεμική εποχή και εν συνεχεία την περίοδο της μαζικής μετανάστευσης και μέχρι και το τρίτο μεταναστευτικό κύμα, η ελληνόγλωσση εκπαίδευση έπαιξε μεγάλο ρόλο στην διατήρηση της ελληνικής ταυτότητας στους Αντίποδες.
Ο κάθε μετανάστης πρώτης γενιάς, ανεξάρτητα από το πότε ήρθε στην Αυστραλία, ήθελε τα παιδιά του και εν συνεχεία τα εγγόνια του να διατηρήσουν την γλώσσα τους και να την κρατήσουν ζωντανή.
Οι προκλήσεις που έχει δεχτεί η εκμάθηση της Ελληνικής γλώσσας και η διδασκαλία της με το πέρασμα του χρόνου, είναι ποικίλες. Οι ιδιαιτερότητες που προκύπτουν από το εκπαιδευτικό μοντέλο και σύστημα της Αυστραλίας πολλές φορές δυσκολεύουν το έργο των εκπαιδευτικών της Ελληνικής γλώσσας.
Παρ’ όλα αυτά όμως έχει καταφέρει να διατηρήσει την παρουσία της. Τα περισσότερα συγχαρητήρια σίγουρα αξίζει να δοθούν στους αξιόλογους εκπαιδευτικούς που με αγάπη, μεράκι και πείσμα, μόχθησαν να διατηρηθεί η Ελληνική γλώσσα ζωντανή και να διδάσκεται μέχρι και σήμερα σε όλα τα επίπεδα της εκπαίδευσης.
Μέχρι σήμερα καταφέραμε να κρατήσουμε την Ελληνική γλώσσα ζωντανή, όμως το άμεσο μέλλον θα είναι αναπόφευκτα δύσκολο. Είμαστε στο 2022 όπου η ελληνόγλωσση εκπαίδευση στην Αυστραλία διέρχεται μια μεταβατική περίοδο. Η μετανάστευση των νεοφερμένων Ελλήνων έχει καταλαγιάσει, οι Έλληνες της πρώτης γενιάς των δεκαετιών ’50 και ’60 οδεύουν στην βιολογική τους εξαφάνιση, η Ελληνική γλώσσα γίνεται πλέον κοινοτική γλώσσα από τη στιγμή που συρρικνώνεται και περιορίζεται η χρήση της, οι εκπαιδευτικοί των Ελληνικών με πτυχίο μειώνονται.
Όλες αυτές οι προκλήσεις και πολλές άλλες θα πρέπει να αντιμετωπιστούν εγκαίρως ώστε η γλώσσα μας, η γλώσσα των προγόνων μας, η γλώσσα που στην ουσία υιοθετήθηκε από την Αγγλική γλώσσα θα καταφέρει να επιβιώσει στους Αντίποδες.
Κατά την προσωπική μου άποψη, τόσο το ελληνικό Κράτος όσο και οι διάφοροι φορείς της ομογένειας, θα πρέπει να εργαστούν συστηματικά και ενωτικά ώστε να προωθηθεί η ελληνική γλώσσα σε ένα επίπεδο επικοινωνιακό για τις επόμενες γενιές. Παράλληλα, ο ελληνικός πολιτισμός και η ελληνική ιστορία θα πρέπει να δίνονται μέσα από ένα βιώσιμο πλαίσιο ώστε οι επόμενες γενιές να κατανοήσουν, να εκτιμήσουν και να αγαπήσουν την ελληνική κληρονομιά μας.
Το Κίνημα Αλλαγής/ΠΑΣΟΚ όπως αναφέρει στην προκήρυξή του, έχει οραματιστεί την προώθηση της ελληνικής γλώσσας και του πολιτισμού στη Διασπορά και έχει θέσει πέντε στόχους. Παράλληλα, το Κίνημα Αλλαγής/ΠΑΣΟΚ παρουσιάζει βασικές στρατηγικές που θα οδηγήσουν στην επίτευξη των 5 στόχων.
Αναλύοντας τον κάθε στόχο ξεχωριστά, αντιλαμβανόμαστε ότι κάποιοι από αυτούς είναι ενδεικτικά προσιτοί και άλλοι διαφέρουν από την πραγματικότητα που βιώνουμε εμείς οι ίδιοι που ζούμε στο εξωτερικό και γνωρίζουμε τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η γλώσσα μας. Από την άλλη, οι στρατηγικές που δρομολογούνται για την επιτυχία των στόχων σε κάποιες περιπτώσεις είναι πολύ μακριά από την αληθινή κατάσταση που βιώνουμε στο εκπαιδευτικό σύστημα εδώ στην Αυστραλία.
Οι νέοι πλέον που διδάσκονται την Ελληνική γλώσσα είναι μετανάστες τρίτης και τέταρτης γενιάς. Η διδασκαλία της Ελληνικής γλώσσας θα πρέπει να διαμορφωθεί έτσι ώστε να είναι κατάλληλη και προσιτή για αυτούς τους μαθητές.
Ως Έλληνας δεύτερης γενιάς και με δύο κόρες που μαθαίνουν Ελληνικά θεωρώ ότι θα πρέπει να γίνουν εποικοδομητικές αλλαγές για να συνεχιστεί η εκμάθηση της Ελληνικής.
Πρώτον, θεωρώ απαραίτητη την άμεση επαφή σας με τους εκπαιδευτικούς των Ελληνικών στην Αυστραλία. Στην ουσία, αυτοί είναι που γνωρίζουν ακριβώς τις ανάγκες των μαθητών της Διασποράς που μαθαίνουν μια ξένη γλώσσα.
Παράλληλα, γνωρίζουν πώς διδάσκονται τα Ελληνικά και πώς λειτουργεί το σύστημα εκπαίδευσης. Θα μπορέσουν να σας καθοδηγήσουν σωστά ώστε οι στρατηγικές που θα ακολουθηθούν να έχουν αποτελέσματα.
Δεύτερον, το μέλλον ανήκει στην τεχνολογία και για να εντυπωσιαστούν οι μαθητές ώστε να θέλουν να συνεχίσουν με τα Ελληνικά θα πρέπει να δημιουργηθούν διαδικτυακά προγράμματα τα οποία θα πρέπει να αντανακλούν στο Αναλυτικό Πρόγραμμα της Ελληνικής Γλώσσας που ακολουθούν τα σχολεία στην Αυστραλία.
Η δημιουργία γενικών προγραμμάτων στον υπολογιστή δεν έχει ουσία αν δεν βασίζονται στη διδαχθείσα ύλη που θα πρέπει καλυφθεί με βάση το Υπουργείο Παιδείας στην Αυστραλία.
Τρίτον, η οργανωμένη βιωματική εμπειρία στην Ελλάδα είναι απαραίτητη ώστε οι μαθητές που μαθαίνουν Ελληνικά να έρθουν σε άμεση επαφή με τον ελληνικό πολιτισμό και την ελληνική ιστορία. Θα πρέπει, όμως, να δημιουργηθεί ένα πρόγραμμα που θα ξεφεύγει από την κλασική διδασκαλία της γλώσσας όταν οι μαθητές βρίσκονται στην Ελλάδα. Ένα πρόγραμμα που οι μαθητές θα μάθουν να χρησιμοποιούν την γλώσσα σε κοινωνικό καθημερινό επίπεδο στην Ελλάδα.
Τέταρτον, η ένταξη προγραμμάτων στα επίσημα εκπαιδευτικά συστήματα και της πιστοποίησής τους, σίγουρα είναι μια θετική στρατηγική. Θα πρέπει όμως να γίνουν κατάλληλες επαφές σε επίπεδο Κυβερνητικό ώστε να υπάρξουν οι σωστές διαπραγματεύσεις και φυσικά να υπάρξει ένα αποτέλεσμα. Η Ελληνική γλώσσα με την πάροδο του χρόνου μετατρέπεται σε κοινοτική γλώσσα και διδάσκεται στα Δημόσια Σχολεία (που ο αριθμός τους έχει μειωθεί αρκετά) ελάχιστες ώρες.
Στόχος θα πρέπει να είναι να αναγνωριστεί το μάθημα και να αυξηθούν οι ώρες ώστε οι μαθητές μέσα από την διδασκαλία της γλώσσας να συμμετέχουν και σε άλλες πολιτιστικές δραστηριότης. Τέλος, θα πρέπει να γίνει ανακατάταξη στο Γραφείο Εκπαίδευσης που υπάρχει στην Αυστραλία και έχει έδρα την Μελβούρνη. Οι αποσπασμένοι με βάση τους νόμους της Αυστραλίας δεν επιτρέπεται να διδάσκουν μόνοι τους σε μια τάξη.
Σίγουρα στα απογευματινά και σαββατιανά σχολεία υπάρχει πιο ευελιξία επί του θέματος. Ένας αποσπασμένος πολλές φορές δεν γνωρίζει τις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες των μαθητών στην Αυστραλία. Θα πρέπει να υπάρχει η κατάλληλη ενημέρωση και πάλι από ντόπιους εκπαιδευτικούς. Ενώ θα πρέπει, ίσως, να εργάζονται στο Γραφείο Εκπαίδευσης και άτομα που έχουν ολοκληρώσει τις σπουδές τους στην Αυστραλία γιατί γνωρίζουν το σύστημα.
Η Ελληνική γλώσσα είναι ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της Ελληνικής μας ταυτότητας. Ας εργαστούμε όλοι μαζί ενωμένοι ώστε να την διατηρήσουμε στις επόμενες γενιές αλλά και να κάνουμε τα παιδιά μας, τα εγγόνια μας και τα δισέγγονά μας την αγαπήσουν και ταυτόχρονα να είναι περήφανα για τον ελληνικό πολιτισμό μας.
Κλείνοντας θέλω να συγχαρώ το Κίνημα Ααλλαγής/ΠΑΣΟΚ και την επιτροπή η οποία ηίρε την πρωτοβουλία για τη δημιουργία του «Συμβολαίου 2030 για την Ελληνική Διασπορά» στον τομέα της Ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης.
*Ο Αντώνης Τσουρδαλάκης είναι πρόεδρος της Κρητικής Ομοσπονδίας Αυστραλίας & Νέας Ζηλανδίας.