Ο Άγγελος Τερζάκης γεννήθηκε στο Ναύπλιο στις 16 Φεβρουαρίου 1907, και ήταν γιος του Δημάρχου της πόλης Δημητρίου Τερζάκη. Όταν ο πατέρας του είχε εκλεγεί βουλευτής το 1915 με το κόμμα των Φιλελευθέρων, η οικογένειά του μετακόμισε στην Αθήνα.

Γλωσσομαθής, προορισμένος από τον βουλευτή πατέρα του να ασχοληθεί με την πολιτική, ο Α. Τερζάκης σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, και αναγορεύθηκε διδάκτορας σε πολύ νεαρή ηλικία. Παράλληλα με την εξάσκηση του επαγγέλματος του δικηγόρου ασχολήθηκε εντατικά με τη λογοτεχνία και την αρθρογραφία.

Το 1931, σε σχετικά νεαρή ηλικία, εξέδωσε δύο συλλογές διηγημάτων, και άρχισε να γράφει το πρώτο του μυθιστόρημα «Δεσμώτες», το οποίο κυκλοφόρησε το 1932. Το 1937 ο Α. Τερζάκης αναγνωρίσθηκε ως σημαντικός λογοτέχνης με το μυθιστόρημά του «Η Μενεξεδένια» Πολιτεία».

Τα περισσότερα πεζογραφήματα του Α. Τερζάκη απεικονίζουν την κοινωνία της εποχής του, και τις τραυματικές εμπειρίες από την Μικρασιατική Καταστροφή του 1922.

Την ίδια χρονιά με την «Μενεξεδένια Πολιτεία» κυκλοφόρησε το πρώτο θεατρικό του έργο, «Αυτοκράτωρ Μιχαήλ», η μεγάλη επιτυχία του οποίου οδήγησε στον διορισμό του σε Γενικό Γραμματέα του Εθνικού Θεάτρου, το οποίο υπηρέτησε από διάφορες θέσεις έως το 1971.

Το 1940 στρατεύτηκε και υπηρέτησε στο Αλβανικό Μέτωπο, όπου παρέμεινε ως το τέλος του πολέμου, παρά τα προβλήματα υγείας που κατά περιόδους τον δεινοπαθούσαν.

Το 1945 κυκλοφόρησε το ιστορικό του μυθιστόρημα «Πριγκιπέσα Ιζαμπώ», το οποίο θεωρείται το αρτιότερο πεζογράφημά του, και ένα από τα καλύτερα μυθιστορήματα της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Στο έργο του αυτό ο Α. Τερζάκης αναφέρεται στην περίοδο της Φραγκοκρατίας στην Πελοπόννησο το 1205.

Ο Άγγελος Τερζάκης, υπεύθυνος άνθρωπος και επίμονος αναζητητής της αλήθειας, επιδίωξε αντικειμενικά, απροκατάληπτα και αφανάτιστα την πνευματική εντιμότητα και την ηθική στάση σ’ έναν κόσμο κυριαρχούμενο από αβεβαιότητα, σύγχυση και μισαλλοδοξία.

Παράλληλα με το συγγραφικό του έργο ο Α. Tερζάκης ασχολήθηκε και με τον κινηματογράφο. Στις αρχές της δεκαετίας του 1950 παρακολούθησε μαθήματα κινηματογράφου στην Ιταλία, και το 1954 σκηνοθέτησε τη μοναδική ταινία του, μια παραλλαγή της «Μενεξεδένιας Πολιτείας» με τίτλο «Νυχτερινή περιπέτεια», σε δικό του σενάριο, και με μουσική υπόκρουση από τον Mάνο Xατζιδάκι.

Μεταπολεμικά ο Α. Τερζάκης συνεργάστηκε με τις εφημερίδες «Η Καθημερινή» και «Το Βήμα», ενώ υπήρξε Διευθυντής του περιοδικού «Εποχές», το οποίο συνέβαλε σημαντικά στις πολιτισμικές εξελίξεις της Ελλάδας τη δεκαετία του 1960. Το περιοδικό «Εποχές» κυκλοφόρησε από το 1963 έως το 1967, οπότε η Δικτατορία των Συνταγματαρχών σταμάτησε την έκδοσή του.

Στην προσφορά του Άγγελου Τερζάκη ιδιαίτερη θέση κατείχε το βιβλίο του «Προσανατολισμός στον αιώνα», 1969, για το οποίο τιμήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών με το «Βραβείο των Δώδεκα».

Το 1974 ο Άγγελος Τερζάκης εξελέγη μέλος της Ακαδημίας Αθηνών στην τάξη των Γραμμάτων.

ΑΠΟΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΓΓΡΑΦΙΚΟ ΕΡΓΟ

ΤΟΥ ΑΓΓΕΛΟΥ ΤΕΡΖΑΚΗ

Ο Κ. Θ. Δημαράς, στο βιβλίο του ««Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας», Αθήνα 1968, κάνει τις ακόλουθες επισημάνσεις:

{…} «Στον Τερζάκη βρίσκουμε την πιο αυστηρή μυθιστορηματική συνείδηση της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας. Η θέληση της αφήγησης προέχει μέσα στο έργο του. Όλες οι δυνάμεις του συγγραφέα, εικόνες, περιγραφές, διάλογοι, τείνουν αποκλειστικά προς το ίδιο αποτέλεσμα, τη δημιουργία μιας ατμόσφαιρας που δικαιώνει και επιβάλλει την πορεία της πλοκής. Η εύρεση είναι σοφή, οι χαρακτήρες διαγράφονται καθαρά και πιθανά.

{…} Ο διάλογος έχει ρεαλισμό και άνεση και φυσική διάρθρωση. Όλα τα προτερήματά του αυτά τον έφεραν και προς το θέατρο, όπου επίσης παρουσιάζει άφθονη παραγωγή, αλλά και στο δοκίμιο και στη μελέτη εργάσθηκε με αύξουσα επιτυχία».

Ο Λίνος Πολίτης στο βιβλίο του «Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας», Αθήνα 1980, για το λογοτεχνικό έργο του Άγγελου Τερζάκη μεταξύ άλλων αναφέρει και τα ακόλουθα:

«Ο Τερζάκης είναι ίσως ο πιο φιλοσοφικά ανήσυχος της λογοτεχνικής γενιάς που αντιπροσωπεύει. Στο κέντρο των αναζητήσεών του βρίσκεται πάντοτε ο σύγχρονος άνθρωπος και τα αγωνιώδη προβλήματά του.

Γι’ αυτό ίσως είναι και εκείνος που καλλιέργησε ιδιαίτερα το δοκίμιο και αναζήτησε την προσφορότερη έκφρασή του και στο θέατρο, που αποτελεί πάντοτε το καταλληλότερο έδαφος για να αναπτυχθούν έντονες συγκρούσεις και αντιθέσεις ή να διοχετεύσει αμεσότερα ο συγγραφέας τις ανησυχίες του και τις ιδέες του προς το κοινό».

Ο Παναγιώτης Δρέλλιας, Πρόεδρος του Ομίλου «Κώστας Χατζόπουλος», σε άρθρο του με τίτλο «Άγγελος Τερζάκης: ο συγγραφέας του έπους του 1940-41», μεταξύ άλλων αναφέρει και τα ακόλουθα:

{…} Σπανίζουν σήμερα πνευματικοί άνθρωποι με την καθολικότητα σκέψης και το λογοτεχνικό εύρος του αξέχαστου ακαδημαϊκού Άγγελου Τερζάκη (1907-1979), από τις πιο αξιόλογες φυσιογνωμίες των Νεοελληνικών Γραμμάτων στον 20ό αιώνα.

Διηγηματογράφος, μυθιστοριογράφος, θεατρικός συγγραφέας, κριτικός, δοκιμιογράφος, μεταφραστής σπουδαίων έργων, διετέλεσε Καλλιτεχνικός αλλά και Γενικός Διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου.

{…} Ο Άγγελος Τερζάκης – υπεύθυνος άνθρωπος και επίμονος αναζητητής της αλήθειας – επιδίωξε αντικειμενικά, απροκατάληπτα και αφανάτιστα την πνευματική εντιμότητα και την ηθική στάση σ’ έναν κόσμο κυριαρχούμενο από αβεβαιότητα, σύγχυση και μισαλλοδοξία.

Με υποβλητικό ύφος, διαυγή λόγο, εξαιρετική κριτική ικανότητα και υποδειγματική συνθετική δύναμη οικοδόμησε ένα πολυσήμαντο συγγραφικό έργο, άξιο να διαβάζεται και να διδάσκει τις νεότερες γενιές.

Ο λογοτέχνης Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος εξέφρασε την ακόλουθη άποψη για τον Άγγελο Τερζάκη: «Πορεύτηκε πάντα ανάμεσα στους ανθρώπους με περισσή ευγένεια μιας φιλοσοφημένης ψυχής, και με την έμφυτη καλοσύνη, που του επέτρεπε να είναι δίκαιος χωρίς να γίνεται χλιαρός. Κατόρθωνε να ζει ανάμεσα στους πολυτάραχους και συχνά αλλοπρόσαλλους ανθρώπους της Τέχνης, χωρίς να λυγίζει και χωρίς να σπιλώνεται».

Ο φιλόλογος Γιώργος Βαλέτας, στο βιβλίο του «Επίτομη Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας», Αθήνα 1966, μεταξύ άλλων αναφέρει και τα ακόλουθα για τον Άγγελο Τερζάκη: «Ο Άγγελος Τερζάκης είναι ο πιο δημιουργικός συγγραφέας της γενιάς του.

Συνταιριάζει το ρεαλισμό με την ηθογραφία, την ιστορία με τη ζωή, τη φαντασία με το θρύλο. Στη σειρά διηγημάτων του «Του έρωτα και του θανάτου» υπάρχουν αριστουργήματα του είδους. Το ιστορικό του μυθιστόρημα «Η Πριγκιπέσα Ιζαμπώ» είναι όχι μόνο από τα καλύτερα, αλλά και ένα από τα πρότυπα στην τεχνική, στη σύνθεση και στην πρόζα τους νεοελληνικά μυθιστορήματα. Ό,τι χαρακτηρίζει τον Τερζάκη είναι η αγάπη και η βαθιά μελέτη των θεμάτων του».

Τα ακόλουθα έργα του Άγγελου Τερζάκη τιμήθηκαν με διάφορα βραβεία:

*Α’ Κρατικό Βραβείο Θεάτρου για το κοινωνικό δράμα «Είλωτες», 1938.

*Α’ Κρατικό Βραβείο για την τραγωδία «Ο σταυρός και το σπαθί», 1939.

*Α’ Κρατικό Βραβείο μυθιστορήματος για την «Μυστική Ζωή», 1958.

*Βραβείο της Ομάδας των 12 για τη συλλογή δοκιμίων του «Προσανατολισμός στον αιώνα», 1963.

*Αριστείο Γραμμάτων της Ακαδημίας Αθηνών για τη θεατρική μελέτη «Το μυστήριο του Ιάγου», 1969.

Κριτικοί της ελληνικής λογοτεχνίας χαρακτήρισαν τον Άγγελο Τερζάκη ως τον πιο φιλοσοφικά ανήσυχο της γενιάς του 1930, καθώς στο κέντρο των αναζητήσεών του βρέθηκε πάντοτε ο σύγχρονος άνθρωπος και τα αγωνιώδη προβλήματά του.

Το συγγραφικό έργο του Άγγελου Τερζάκη απαρτίζεται από:

*9 μυθιστορήματα. *Το ιστορικό έργο «Η Ελληνική Εποποιία 1940-1941».

*Το «Χρονικό του Ελληνο-Ιταλικού Πολέμου 1940-41».

*5 συλλογές διηγημάτων.

*12 θεατρικά έργα. *8 δοκίμια.

*Μεταγλώττιση 19 έργων αρχαίων Ελλήνων δραματικών ποιητών στην νεοελληνική.

*4 Μεταφράσεις στην ελληνική γλώσσα έργων Ευρωπαίων λογοτεχνών.

Έργα του Α. Τερζάκη έχουν μεταφραστεί σε αρκετές γλώσσες, όπως στην αγγλική, στην γερμανική, στην ρωσική, στην σουηδική, και σε άλλες, ενώ θεατρικά του έργα έχουν παιχθεί στις ΗΠΑ.

Αυτός, όσο πιο συνοπτικά γινόταν, ήταν ο Άγγελος Τερζάκης. Μια από τις πιο αξιόλογες φυσιογνωμίες των Νεοελληνικών Γραμμάτων στον 20ο αιώνα.

Υπήρξε διακεκριμένος διηγηματογράφος, μυθιστοριογράφος, θεατρικός συγγραφέας, κριτικός, και δοκιμιογράφος, ενώ παράλληλα μεταγλώττισε στην νεοελληνική μεγάλο αριθμό έργων αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων, και μετάφρασε σημαντικά έργα Ευρωπαίων λογοτεχνών.

Ο Άγγελος Τερζάκης πέθανε στην Αθήνα στις 3 Αυγούστου 1979, σε ηλικία 72 ετών.