Στις 10 Δεκεμβρίου, σε μια κατάμεστη αίθουσα του Θεάτρου Ιωνία του Πολιτιστικού Συλλόγου Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης (στην Αθήνα) απολαύσαμε μια μοναδική παράσταση που μας χάρισαν η ασυναγώνιστη Ελένη Τσεφαλά, σε σκηνοθεσία του ταλαντούχου Σταμάτη Τζελέπη και κείμενο του πολυγραφότατου, όπως σωστά τον χαρακτήρισε ο δήμαρχος, Κωνσταντίνου Καλυμνιού, με τίτλο «Όπου γης και πατρίς» – τίτλος που επιδέχεται πολλαπλές ερμηνείες και εδώ επικεντρώνεται στις εμπειρίες και τον «νόστο» του απόδημου Έλληνα στην Αυστραλία!
Πρώτη έκπληξη η εισαγωγή του προέδρου του ΣΕΗ (Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών) Σπύρου Μπιμπίλα, που αναφέρθηκε σε προσωπικές στιγμές που ο ίδιος έζησε το 1959 όταν οι θείες του μετανάστευσαν στην Αυστραλία για να παντρευτούν άνδρες που γνώριζαν μόνο από φωτογραφίες! Γνωστή η «δοκιμασία» με τις «ΝΥΦΕΣ» που άφησαν εποχή στην μεταναστευτική ζωή του Έλληνα στην Αυστραλία.
Η αναφορά του κ. Μπιμπίλα δεν ήταν η μόνη που συγκίνησε και προκάλεσε εντύπωση! Το έργο αρχίζει με την άκρως ευρηματική και πρωτότυπη «παρουσίαση» της Γηραιάς Μάνας Ελλάδας – που αποδίδει μαγικά η Ελένη Τσεφαλά και συνεχίζει με μια σειρά εμπειριών του Έλληνα μετανάστη που σκηνοθετήθηκαν με μαεστρία και ερμηνεύονται με άπειρη ευαισθησία, ταλέντο και φαντασία από όλους τους συντελεστές και μας έκλεψαν κυριολεκτικά την καρδιά! Η Ελένη Τσεφαλά σε διαφορετικούς και τόσο αντισυμβατικούς ρόλους, μας μάγεψε με τις ερμηνείες της με τον ανατρεπτικό Σταμάτη Τζελέπη, ακόμα και στο ρόλο της γκρινιάρας «γιαγιάς» με τις παραξενιές της (!) να δημιουργεί σάλο στο κοινό… σκηνές απερίγραπτες…
Όμως αυτά είναι ελάχιστα από τα «μηνύματα» που ο Κωνσταντίνος Καλυμνιός περνάει μέσα από το έργο του – ένα έργο που επιφανειακά «διακωμωδεί» τις εμπειρίες του Έλληνα μετανάστη ενώ στην ουσία συγκινεί βαθιά με τις αναφορές του σε βιώματα, καταστάσεις, συνήθειες… ων ουκ έστιν αριθμός, για τον Έλληνα μετανάστη που όσοι από εμάς γνωρίσαμε ή έχουμε προσωπική πείρα νιώθουμε πολύ βαθιά «στο πετσί» μας.
Κι όλα αυτά με σκηνικό-φόντο την Όπερα και τη γέφυρα του Σίδνεϊ και την απαραίτητη Olympic Air στον αιθέρα, που όπως μας εκμυστηρεύτηκε στην εισαγωγή του ο δήμαρχος -πρώην πιλότος της Ολυμπιακής- έζησε ο ίδιος προσωπικές εμπειρίες μεταναστών που έμπαιναν στο αεροπλάνο για να έλθουν στην Ελλάδα και φιλούσαν τις ταπετσαρίες που είχαν την εικόνα της Ακρόπολης!
Ένα κείμενο του Κωνσταντίνου Καλυμνιού που ζωντανεύει μέσα από τις μοναδικές ερμηνείες και σκηνοθεσία των Τσεφαλά-Τζελέπη και αναδεικνύει την «ιδιαιτερότητα» του Έλληνα μετανάστη που όπου πατάει το πόδι του δημιουργεί, αποδεικνύει ότι μπορεί να προσαρμοστεί και να επιβιώσει και κάτω από τις χειρότερες συνθήκες και ακόμα να διαπρέψει. Όμως, η καρδιά του ξενιτεμένου – όποιας γενιάς – πάντα θα αναπολεί την πατρίδα Ελλάδα, ποτέ δεν ξεχνά τη ρίζα του αλλά και πάντα «πονάει» κι ας μην το δείχνει. Είναι το χιούμορ και το ευτράπελο που «καλύπτει» το βαθύτερο συναίσθημα της νοσταλγίας και του πόνου!
Θα μπορούσα να αναφερθώ σε πολλά και συγκεκριμένα περιστατικά και γεγονότα που διαδραματίζονται στην παράσταση – αναφορές που μου έφεραν στον νου τόσες προσωπικές εμπειρίες και βιώματα – αλλά το γεγονός ότι προγραμματίζεται μια μεγάλη περιοδεία στην Αυστραλία – και όχι μόνο – δεν μου επιτρέπει να μαρτυρήσω περισσότερα…
Θα περιοριστώ μόνο να πω ότι για μένα η παράσταση αυτή ήταν -και θα μείνει- άκρως συγκινητική γιατί αγκαλιάζει μια ζωή 30 ετών που έζησα στην Αυστραλία. Ακόμα πιο συγκινητικό όμως για μένα είναι η φοβερή συγκυρία ότι η Ελένη Τσεφαλά είναι παλιά συνεργάτιδα και στη συνέχεια φίλη από τις ημέρες στην Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού στο ΥΠΕΞ και τις δραστηριότητες που τότε διοργανώναμε για την Ομογένεια και, ακόμα, ο Κωνσταντίνος Καλυμνιός ήταν φοιτητής μου στο Τμήμα Μετάφρασης στο Πανεπιστήμιο Μελβούρνης.
Αυτό για μένα είναι πιο συγκινητικό ακόμα και από το άκρως συγκινητικό φινάλε μιας παράστασης που αναφέρεται στον απόδημο ελληνισμό της Αυστραλίας και πλαισιώνεται, σε όλη τη διάρκειά της, από υπέροχη ελληνική νοσταλγική μουσική.
Θέλω να ευχαριστήσω από καρδιάς όλους τους παραπάνω συντελεστές για μια ξεχωριστή εμπειρία και να ευχηθώ καλή περιοδεία στην Αυστραλία και όπου αλλού προγραμματίζεται.
Είναι ένα έργο και μια παράσταση που συμπυκνώνει τόσα πολλά – και δεν θα συγχωρούσα ποτέ τον εαυτό μου εάν την είχα χάσει.
Σας ευχαριστούμε απο καρδιάς!