Η νέα σειρά ντοκιμαντέρ του Netflix, Alexander: The Making of a God, που απασχολεί έντονα την Ελλάδα, ενώ προκάλεσε σχόλια και της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη μετά την οργισμένη αντίδραση Νατσιού και Βελόπουλου κατά της πλατφόρμας, έχει πυροδοτήσει έντονες αντιδράσεις και διεθνώς.

Γνωστοί influencers αλλά και απλοί χρήστες των κοινωνικών δικτύων δηλώνουν προσβεβλημένοι επειδή η σειρά απεικονίζει τον μέγα στρατηλάτη ως έναν άνδρα που είχε ομοφυλοφιλικές σχέσεις. Άλλοι πάλι δηλώνουν βέβαιοι ότι “η ομοφυλοφιλία ήταν κομμάτι της ζωής του”.

“Είναι αηδιαστικό” λένε όσοι αντιδρούν “…αλλά ήταν όντως γκέι” απαντά η άλλη πλευρά”Μέσα σε οκτώ λεπτά τον έβγαλαν γκέι” είναι μια αντίδραση από τον πολύ δημοφιλή στις ΗΠΑ λογαριασμό “End Wokeness” που στρέφεται κατά του τηλεοπτικού προϊόντος του Netflix.

Για να λάβει την απάντηση ότι ναι μεν οι ομόφυλες σχέσεις στην αρχαιότητα ήταν περίπλοκες και αφορούσαν θέματα εξουσίας “αλλά… ο Μέγας Αλέξανδρος ήταν όντως γκέι”.

Η συζήτηση ανάβει καθώς μια χρήστρια επιμένει ότι “… υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να ήταν τουλάχιστον αμφιφυλόφιλος (bisexual), επειδή αυτό ήταν ο ελληνικός τρόπος” και απάντηση στο σχόλιό της είναι ότι αυτά “είναι αβάσιμες εικασίες”. Για την χρήστρια που πιστεύει ότι ήταν “τουλάχιστον μπάι” το σημαντικότερο είναι να παρουσιαστεί το μεγαλείο του αλλά παραμένει σίγουρη ότι “αυτό (σ.σ. η ομοφυλοφιλία) ήταν κομμάτι τις ζωής του”.

Μια άλλη χρήστρια πάντως επικροτεί την αντίδραση που καταγγέλει το Netflix ότι μέσα σε οκτώ λεπτά τον βγάζει γκέι, και επαυξάνει διερωτώμενη “πώς αναπαράχθηκε ο κόσμος αφού οι ιστορικοί τους βγάζουν όλους γκέι;”.

Ένας άλλος λογαριασμός που εξετάζει τη σχέση του Μέγα Αλέξανδρου με τον Ηφαιστείωνα εξηγεί ότι “δεν τον έβγαλε γκέι το Netflix”… αλλά ήταν. Και συνεχίζει με τον συλλογισμό ότι “αν και δεν μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι ήταν εραστές με τον Ηφαιστείωνα, είναι σχεδόν κοινός τόπος μεταξύ ιστορικών που ενισχύεται και από αρχαία κείμενα”.

Οι λεπτομέρειες της σεξουαλικής ζωής του Αλέξανδρου μπορεί να εξακολουθούν να αποτελούν αντικείμενο εικασιών, αλλά δεν είναι το Netflix που τον “μετέτρεψε σε ομοφυλόφιλο”.Οι περισσότεροι εκφράζουν την ακλόνητη πεποίθηση ότι ο Μέγας Αλέξανδρος ήταν bisexual που όμως προτιμούσε τους άνδρες. Πώς το ξέρουν; Το γράφουν όλα τα ιστορικά βιβλία, λένε.

Ωστόσο υπάρχουν κι εκείνοι που το βρίσκουν αηδιαστικό να παρουσιάζεται ο Μέγας Αλέξανδρος ως κάποιος που είχε σχέσεις με έναν άλλο άνδρα υπονοώντας ότι πρόκειται για ΛΟΑΤΚΙ προπαγάνδα που θέλει όλους να τους βγάζει ομοφυλόφιλους. “Το είδα 20 φορές και δεν μπορώ να πιστέψω πώς τον έκαναν έτσι”.

Ο Μέγας Αλέξανδρος είναι μια θρυλική φυσιογνωμία του αρχαίου κόσμου που έχει επενδυθεί με τον μύθο ότι ενσάρκωσε όλες τις αρετές τις αρρενωπότητας.Το περιοδικό Forbes εξηγεί για αυτές τις οργισμένες αντιδράσεις ότι ο Μέγας Αλέξανδρος αποθεώνεται στους κύκλους της “μανόσφαιρας” (σ.σ. του δικτύου ιστοσελίδων, μπλογκ, και διαδικτυακών φόρουμ στα οποία ως αντίβαρο σε αντίστοιχα φεμινιστικά μέσα και πλατφόρμες, προωθούνται ανδρικά πρότυπα και εκφράζονται μισογυνιστικές απόψεις).

Ο Μέγας Αλέξανδρος είναι μια υπερ-αρρενωπή φιγούρα, μεταξύ ιστορίας και θρύλου, που φημίζεται για τις φιλόδοξες εκστρατείες του και τα στρατιωτικά του επιτεύγματα. Η ζωή του Αλέξανδρου μοιάζει με αυτή ενός μυθικού ήρωα. Ο μαθητής του Αριστοτέλη που αποδείχθηκε μια στρατηγική ιδιοφυΐα και ήταν αήττητος στη μάχη, δημιούργησε μια από τις μεγαλύτερες αυτοκρατορίες στην Ιστορία πριν πεθάνει σε ηλικία 32 ετών.

Η σεξουαλικότητα του Αλέξανδρου έχει αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης μεταξύ των ιστορικών, αλλά είναι σε μεγάλο βαθμό αποδεκτό ότι ο μεγάλος κατακτητής μπορεί να μην ήταν αυστηρά ετεροφυλόφιλος, χωρίς όμως να μπορεί να υπάρξει αδιάσειστη ιστορική απόδειξη.Σε κάθε περίπτωση, ό,τι γνωρίζουμε για την ομοφυλοφιλία και την ετεροφυλοφιλία στον σύγχρονο κόσμο, δεν βρίσκει ακριβείς αντιστοιχίσεις στην Αρχαία Ελλάδα. Με λίγα λόγια, δεν μπορούμε να “διαβάσουμε” την εποχή του Μέγα Αλέξανδρου και τις σχέσεις που μπορεί να είχε στις εκστρατείες του με τον πιο στενό φίλο και συμπολεμιστή του, τον Ηφαιστίωνα, με τα γυαλιά της σημερινής εποχής που αναζητεί ταυτότητες, ταμπέλες και κατηγοριοποιήσεις.

Η ΜΕΝΔΩΝΗ

Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη στην απάντηση της στη Βουλή, κατά τη συζήτηση της επίκαιρης ερώτησης με τίτλο «Απαράδεκτη η σειρά του NETFLIX για τον Μέγα Αλέξανδρο», που υπέβαλε ο πρόεδρος του Δημοκρατικού και Πατριωτικού Κινήματος-ΝΙΚΗ Δ. Νατσιός είπε τα ακόλουθα:

Η σειρά του Netflix βρίθει ιστορικών ανακριβειών ή παραλείπει σημαντικά γεγονότα και πληροφορίες.

1. Σταχυολογώ κάποια: Όταν ο Αλέξανδρος νίκησε τα στρατεύματα του Δαρείου στον Ισσό ποταμό (το 333 π.Χ.), ο τελευταίος εγκαταλείπει την οικογένεια του και τρέπεται σε φυγή. Η μητέρα του Δαρείου Συσίγαμβις, η γυναίκα του Στάτειρα Β’ και η κόρη του Στάτειρα Γ’ θρηνούν, πιστεύοντας ότι ο Δαρείος έχει σκοτωθεί στη μάχη. Ο Αλέξανδρος στέλνει αγγελιοφόρο, τον Λεοννάτο, για να τους μηνύσει ότι Πέρσης βασιλιάς είναι ζωντανός. Όταν ο Αλέξανδρος εμφανίζεται στη βασιλική σκηνή μαζί με τον Ηφαιστίωνα, σύμφωνα με τις αρχαίες πηγές, είναι η μητέρα του Δαρείου, η οποία πέφτει στα πόδια του, και όχι η γυναίκα του, όπως εσφαλμένα παρουσιάζεται στη σκηνή της σειράς. Σύμφωνα με τον Πλούταρχο, ο Αλέξανδρος αρνείται να συναντήσει ξανά την γυναίκα του Δαρείου για να μην τον προσβάλει τον αντίπαλό του. Καμία πηγή δεν μαρτυρεί ότι η Στάτειρα Β’ γέννησε το παιδί του Αλεξάνδρου. Αυτή ήταν η κόρη του Δαρείου, Στάτειρα Γ’, την οποία ο Αλέξανδρος νυμφεύθηκε στο πλαίσιο των πολιτικών γάμων, που τέλεσε με σκοπό την νομιμοποίηση των κατακτήσεων στα μάτια των γηγενών πληθυσμών. Όταν η Σισύγαμβις έμαθε το τέλος τού Αλεξάνδρου αυτοκτόνησε από την λύπη της. Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα είναι η στάση του προς τις γυναίκες των αντιπάλων του, που χαρακτηρίζεται από απόλυτο σεβασμό και διάθεση προστασίας (είναι γνωστή η επιβολή ακόμη και της θανατικής ποινής σε μέλη του στρατεύματός του που, παρακούοντας τις εντολές, διέπραξαν βιασμό). Το φαινόμενο αυτό αποτελεί διαχρονικά εξαίρεση στα πολεμικά ήθη και δηλώνει τις προθέσεις του και την πολιτική της ενοποίησης των εθνών/φυλών.

2. Μετά την κατάληψη της Αιγύπτου, ο Αλέξανδρος παρουσιάζεται στη σειρά να πολεμά με αιγυπτιακή ενδυμασία. Αυτό δε συνέβη ποτέ. Ο Αλέξανδρος πολεμούσε πάντα ως Μακεδόνας, με τον οπλισμό των Μακεδόνων. Η σειρά τονίζει υπερβολικά την επιρροή του Αιγυπτιακού πολιτισμού στον Αλέξανδρο, γεγονός που δεν τεκμαίρεται από τις πηγές. Ο Αλέξανδρος, σύμφωνα με την αρχαία γραμματεία όμως, αποδεχόταν τους τίτλους του κάθε λαού που κατακτούσε, ώστε να νομιμοποιείται ως ηγέτης τους.

3. Στη σειρά υποβαθμίζεται το επεισόδιο με τον Γόρδιο δεσμό. Ο Αλέξανδρος ταξίδεψε χιλιόμετρα, ώστε να φτάσει στο λιμάνι του Γόρδιου και μπροστά σε πλήθος κόσμου να κόψει τον Γόρδιο δεσμό. Ήταν μία ακόμη ιδιοφυής πολιτική κίνηση του μεγάλου στρατηλάτη για να εδραιώσει τη φήμη και την ισχύ του σε εχθρούς και φίλους.

4. Όταν η καθηγήτρια Jennifer Finn, του Πανεπιστημίου Loyola του Σικάγο, ορθά αναφέρει ότι ο Αλέξανδρος περιβάλλεται από έναν κύκλο στενών φίλων, που τον στηρίζουν σε όλη την πορεία του, όπως ο Ηφαιστίων και ο Πτολεμαίος, δεν κάνει ούτε στοιχειώδη μνεία στις σπουδές του δίπλα στον Αριστοτέλη, στη διδασκαλία του φιλοσόφου και στην έννοια της παροιμιώδους αριστοτελικής φιλίας.

5. Ο διακεκριμένος καθηγητής Lloyd Llewellyn-Jones του Πανεπιστημίου Cardiff στην Ουαλία, μελετητής του περσικού πολιτισμού, περιγράφει την Βαβυλώνα ως κέντρου πολιτισμού, που αναμφισβήτητα ήταν. Δεν υπάρχει όμως καμία αναφορά στη σειρά του Netflix για τον ελληνικό πολιτισμό, για τις θεμελιώδεις αξίες του, τη δημοκρατία και τη φιλοσοφία. Γιατί ο Αλέξανδρος εκστράτευσε στη Μικρά Ασία; Για να απελευθερώσει τις πόλεις-κράτη της περιοχής από τη τυραννία των Περσών. Αυτή ήταν η επιθυμία και ο διακαής πόθος του Ισοκράτη, του Φιλίππου του Β΄, του ίδιου του στρατηλάτη. Ο Αλέξανδρος απελευθερώνει τις ελληνικές πόλεις -την κοιτίδα της φιλοσοφίας- και επαναφέρει τη δημοκρατική λειτουργία τους. Αυτό δεν αναφέρεται πουθενά στη σειρά.

6. Η σχέση του Ανακτόρου των Αιγών, όπως παρουσιάζεται στη σειρά, δεν έχει καμία απολύτως σχέση με την μορφή και την αρχιτεκτονική του ανακτορικού συγκροτήματος που έχει ανασκάψει και αναστηλώσει η αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Πολιτισμού.