Σάρκα και οστά έχει ήδη πάρει το έργο που επιχειρεί να καταγράψει την 100χρονη ιστορία της Κυθηραϊκής Αδελφότητας Αυστραλίας «Τα Κύθηρα» (ΚΑΑ) καθώς εκδόθηκε ο πρώτος τόμος που περιλαμβάνει τις δραστηριότητες της οργάνωσης κατά τα πρώτα πενήντα χρόνια λειτουργίας της.

Το βιβλίο με τον χαρακτηριστικό τίτλο «ΕΚΑΤΟ: Η ιστορία της Κ.Α.Α (1922-2022) – Τα πρώτα πενήντα χρόνια», παρουσιάστηκε επίσημα τον περασμένο μήνα.

Το έργο, το οποίο ετοιμάζεται εδώ και χρόνια, υποστηρίζεται από το πρόγραμμα πολιτιστικών επιχορηγήσεων Create NSW, ένα αποκεντρωμένο πρόγραμμα χρηματοδότησης που διαχειρίζεται η Βασιλική Αυστραλιανή Ιστορική Εταιρεία για λογαριασμό της κυβέρνησης της Νέας Νότιας Ουαλίας.

1926-1933. Δημαρχείο Paddington. Στην φωτογραφία απεικονίζεται ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδας, Λεωνίδας Χρυσανθακόπουλος. Φωτογραφία: Αρχείο ζεύγους Ε. Μαυρομάτη

Ο συγγραφέας του βιβλίου, Βασίλειος Βασίλας, εξηγεί πώς προέκυψε η ιδέα για τη δημιουργία αυτού του έργου με την αφορμή του εορτασμού της 100ης επετείου της αδελφότητας, το 2022.

«Όταν ο τότε πρόεδρος, Βίκτωρ Κυπριώτης, μου εξήγησε ότι η επιτροπή είχε αποφασίσει να μου αναθέσει αυτό το έργο, ήταν μια τεράστια ευκαιρία και μια μεγάλη τιμή να συνεργαστώ με έναν από τους παλαιότερους και πιο επιτυχημένους ελληνικούς συλλόγους της Αυστραλίας», λέει ο κ. Βασίλας στον «Νέο Κόσμο».

Ο κοινωνικός ιστορικός χαρακτηρίζει το έργο ως μια «μακρά και απαιτητική διαδικασία», κάτι που επιβεβαιώνεται περαιτέρω από το γεγονός ότι επιβλέφθηκε από τρεις διαφορετικούς προέδρους του συλλόγου.

Ο ιδρυτής της Κ.Α.Α, Θεόδωρος Κρίθαρης. Φωτογραφία: Αρχεία Κ.Α.Α

Στο πλαίσιο της έρευνάς του, χρειάστηκε να μελετήσει λεπτομερώς σελίδες και σελίδες των Βιβλίων Πρακτικών της Κ.Α.Α, γραμμένες στην καθαρεύουσα, κάτι που αποδείχθηκε αρκετά δύσκολο.

«Υπήρχαν περιπτώσεις όπου μου πήρε χρόνο για να καταλάβω τι γράφεται», λέει ο ίδιος.

«Επιπλέον, ο γραφικός χαρακτήρας του κάθε Γραμματέα ήταν διαφορετικός -από καλλιγραφικός έως δυσανάγνωστος- οπότε το να βγάλω νόημα από τα γραφόμενα ήταν συχνά δύσκολο – και ως συγγραφέας ήθελα να βγάλω νόημα από αυτό που διάβαζα πριν συνεχίσω την ανάγνωση».

Εισιτήριο χωροεσπερίδας της Κ.Α.Α του 1941. Φωτογραφία: Αρχεία Κ.Α.Α

Η χρονοβόρα διαδικασία δεν πτόησε τον κ. Βασίλα, καθώς ήθελε να γνωρίζει κάθε δυνατή λεπτομέρεια για να κατανοήσει ολόκληρη την ιστορία της αδελφότητας.

Ο συγγραφέας μοιράζεται πολλά ενδιαφέροντα συμπεράσματα τα οποία προέκυψαν από την έρευνα για τα πρώτα χρόνια της Κ.Α.Α, σημειώνοντας ότι οι αρχές της δεκαετίας του 1920 ήταν συνολικά μια συναρπαστική περίοδος για τη σχετικά μικρή ελληνική κοινότητα του Σίδνεϊ.

«Η απόφαση των Κυθήριων να ιδρύσουν την Κυθηραϊκή Αδελφότητα εκείνη την εποχή (1922) είναι σημαντική, διότι μέχρι τότε η μεγαλύτερη ομάδα της ελληνικής κοινότητας ήταν η Ελληνική Ορθόδοξη Κοινότητα της Νέας Νότιας Ουαλίας», λέει.

«Εκ των υστέρων, η Κυθηραϊκή κοινότητα του Σίδνεϊ ξεκινά αυτή την κοινωνικοπολιτιστική σύνδεση μεταξύ της παλιάς πατρίδας- ένα συγκεκριμένο μέρος της Ελλάδας, τα Κύθηρα- και της θετής πατρίδας, της Αυστραλίας».

1972. Χοροεσπερίδα για τα 50 χρόνια της Κ.Α.Α. Φωτογραφία: Αρχείο Γιάννη Πρινέα.

Ο συγγραφέας στέκεται και σε κάποιες άλλες εκπλήξεις, όπως το μέγεθος και η δύναμη των ετήσιων χορών τους, που προσέλκυαν Κυθήριους από τη Νέα Νότια Ουαλία και το Κουίνσλαντ, καθώς και τη συμμετοχή τους στην ιστορική εφημερίδα του Σίδνεϊ «Πανελλήνιος Κήρυξ».

«Η εφημερίδα ήταν «Το Επίσημο Όργανο της Ελληνικής Ορθόδοξης Κοινότητας της Νέας Νότιας Ουαλίας». Στις αρχές της δεκαετίας του 1930, και για πολλά χρόνια, η Κυθηραϊκή Αδελφότητα είχε επίσης μερίδιο στην εφημερίδα, έτσι ο τίτλος αναφερόταν « … & η Κυθηραϊκή Αδελφότητα Αυστραλίας», λέει ο κ. Βασίλας.

Κάτι άλλο που παρατήρησε κατά την έρευνά του ο συγγραφέας ήταν ότι ένα μεγάλο μέρος των δραστηριοτήτων τους αφορούσε φιλανθρωπίες, δηλώνοντας ότι η Αδελφότητα Κυθήρων στήριξε γενναιόδωρα πολλούς σκοπούς στα Κύθηρα και την Αυστραλία.

Από την παρουσίαση του βιβλίου. Ο συγγραφέας κ. Βασίλης Βασίλας, η κα ερευνήτρια κα Ρενέ Παναγιωτέλη, η πρόεδρος της Κ.Α.Α. κα Βαρβάρα Ζαντιώτη, ο πρόεδρος νεολαίας της Κ.Α.Α.Nathan Βάγιας και μέλη της νεολαίας της οργάνωσης. Φωτογραφία: Νίκος Βασίλας

Επιπλέον, ο κ. Βασίλας προσθέτει ότι υπάρχουν και άλλα σημαντικά κεφάλαια στην ιστορία της αδελφότητας που παρουσιάζουν ενδιαφέρον, όπως οι Κυθήριοι που υπηρέτησαν στις αυστραλιανές ένοπλες δυνάμεις και πολέμησαν στον πόλεμο του Ειρηνικού κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η εμπλοκή τους με την ευρύτερη ελληνική κοινότητα του Σίδνεϊ, οι εκλογές των πρώτων γυναικών μελών της Επιτροπής στις αρχές της δεκαετίας του 1960 κ.λπ.

Αναλογιζόμενος τα πρώτα πενήντα χρόνια της Κ.Α.Α., ο συγγραφέας διαπιστώνει ότι η ιστορία της δεν διαφέρει από τις αντίστοιχες των άλλων ελληνικών παροικιακών συλλόγων, εκτός από το γεγονός ότι ξεκίνησε πολύ νωρίτερα από των περισσοτέρων από αυτούς.

1938. Καταστατικό της Κυθηριανής Αδελφότητας Αυστραλίας. Φωτογραφία: Αρχείο ζεύγους C. Matis

«Η Κ.Α.Α γνώρισε τεράστιες επιτυχίες, διαφορετικές απόψεις μεταξύ των γενεών και των παλαιών/νέων μεταναστών, ακόμη και κρίσεις που θα μπορούσαν ενδεχομένως να έχουν διασπάσει την κυθηραϊκή κοινότητα».

«Για τους Κυθήριους, ήταν πάντα προς το συμφέρον τους να έχουν έναν ισχυρό, ενωμένο σύλλογο – και εργάστηκαν τρομερά σκληρά για να το διατηρήσουν αυτό. Όταν προέκυπταν προκλήσεις, επέμεναν και εργάζονταν για να τις ξεπεράσουν. Κι όταν υπήρχαν επιτυχίες, ήταν αποτέλεσμα σκληρής προσπάθειας».

Λέει ότι κατάφεραν να πετύχουν αυτή την «τέλεια ισορροπία», διατηρώντας ισχυρούς δεσμούς με την παλιά πατρίδα, τα Κύθηρα, ενώ παράλληλα ενσωματώθηκαν με επιτυχία και συνεισέφεραν σημαντικά στη νέα τους πατρίδα, την Αυστραλία.

Αναμνηστικά μετάλλια που εκδόθηκαν για την 50η επέτειο της Κ.Α.Α κι απονεμήθηκαν στους ιδρυτές της ή στις συζύγους και τους απογόνους τους. Φωτογραφία: Αρχείο Γιάννη Πρινέα

«Δεν μπορεί κανείς παρά να αισθάνεται θαυμασμό για τον τρόπο με τον οποίο η Κ.Α.Α το πέτυχε αυτό».

Ο κ. Βασίλας αναφέρεται λεπτομερώς σε ένα πρόσωπο που συνέβαλε σημαντικά στην ολοκλήρωση του βιβλίου, την κα Ρενέ Παναγιωτέλη, η οποία εργάστηκε σχολαστικά για την ταυτοποίηση και την πλαισίωση των διαφόρων αρχειακών τεκμηρίων, ιδίως των φωτογραφιών.

«Η Ρενέ είναι τεχνικός βιβλιοθήκης, οπότε πρόσφερε απίστευτες ερευνητικές ικανότητες στο βιβλίο», δηλώνει ο συγγραφέας.

«Πρόκειται για ένα οπτικά εντυπωσιακό βιβλίο, οπότε το οπτικό μέρος του βιβλίου, όπου φωτογραφίες, έγγραφα, παλιά εισιτήρια κ.λπ. συμπληρώνουν το κείμενο, είναι η τεράστια συμβολή της Ρενέ και της ομάδας της».

Το εξώφυλλο του βιβλίου του Βασίλη Βασίλα “ΕΚΑΤΟ”. Φωτογραφία: Supplied

Αυτός ο συνδυασμός της έρευνας τόσο του γραπτού όσο και του οπτικού αρχείου οδήγησε στην απόφαση της Επιτροπής Βιβλίου να χωρίσει το έργο σε δύο τόμους.

«Ως συγγραφέας, ήμουν απλώς σχολαστικός με την αφήγηση, οπότε έγραφα κατά μέσο όρο 20 σελίδες Α4 ανά κεφάλαιο, οπότε υπήρχαν πάνω από 100 σελίδες για τις πέντε δεκαετίες (1922-1972)», λέει ο κ. Βασίλας.

«Μόλις η Ρενέ και η ομάδα της άρχισαν να εισάγουν όλο το οπτικό υλικό στο βιβλίο, έγινε γρήγορα σαφές ότι το «EKATO» θα ήταν ένα τεράστιο βιβλίο. Έτσι, αποφασίστηκε σοφά να χωριστεί το βιβλίο σε δύο τόμους».

Αναπαλαιωμένο έμβλημα της Κ.Α.Α. Φωτογραφία: Κ.Α.Α

Ο συγγραφέας αποκαλύπτει ότι αυτή τη στιγμή εργάζονται στον δεύτερο τόμο, με στόχο να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το 2026.

Καταλήγει εκφράζοντας την άποψη πως το βιβλίο αποτυπώνει την ουσία των Κυθήριων και την ισχυρή εργασιακή ηθική και τις προσπάθειες της Κ.Α.Α για επιτυχία.

«Είτε πρόκειται για τους προηγούμενους Προέδρους, Βίκτορα Κυπριώτη ή Εμμανουήλ Αλφιέρη, είτε για τη σημερινή Πρόεδρο Βαρβάρα Ζαντιώτη και τα αντίστοιχα συμβούλιά τους, ο στόχος της Επιτροπής Βιβλίου ήταν πάντα η δημιουργία ενός σπουδαίου βιβλίου και το «ΕΚΑΤΟ» (Τόμος Πρώτος) είναι σίγουρα αυτό (ένα σπουδαίο βιβλίο)».