Εμμηνόπαυση: Είναι αποτελεσματικές οι εναλλακτικές μορφές θεραπείας αντιμετώπισης συμπτωμάτων;

Με αφορμή την Εβδομάδας Υγείας των Γυναικών – η οποία αποτέλεσε φέτος την καθιερωμένη υπενθύμιση για τη βελτίωση υγείας και ευημερίας των γυναικών την περασμένη εβδομάδα από τις 4 έως τις 8 Σεπτεμβρίου – το παρόν άρθρο επικεντρώνεται στις εναλλακτικές θεραπείες για την εμμηνόπαυση, οι οποίες συχνά χρησιμοποιούνται από γυναίκες για να αντιμετωπίσουν τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης.

Η εμμηνόπαυση αποτελεί μία φυσιολογική διαδικασία της γήρανσης, που σηματοδοτεί το τέλος της αναπαραγωγικής ηλικίας μιας γυναίκας,

Αυτή η φάση, συνοδεύεται από ορμονικές αλλαγές και ενοχλητικά συμπτώματα όπως, εξάψεις, νυχτερινές εφιδρώσεις, μείωση της λίμπιντο, αλλαγές στη διάθεση, αϋπνία, άγχος, οσφυαλγίες.

Αυτές οι ορμονικές μεταβολές μπορεί επίσης να συμβάλουν στην εμφάνιση μακροπρόθεσμων προβλημάτων υγείας, όπως η οστεοπόρωση και οι καρδιακές παθήσεις.

Παρότι κάποτε η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης (Hormone Replacement Therapy – HRT) θεωρούνταν η κύρια λύση, ανησυχίες σχετικά με τους πιθανούς κινδύνους της, έχουν οδηγήσει πολλές γυναίκες να αναζητήσουν εναλλακτικές θεραπείες στην HRT λόγω των πιθανών κινδύνων για την υγεία που σχετίζονται με την μακροχρόνια χρήση της. Αυτές περιλαμβάνουν διάφορες συμπληρωματικές θεραπείες και φυτικές αγωγές, αν και η αποτελεσματικότητά τους είναι συχνά αβέβαιη.

Επιπλέον μία σειρά από εναλλακτικές θεραπείες υποστηρίζουν ότι βοηθούν τις γυναίκες κατά την εμμηνόπαυση, και ενώ ορισμένοι πιστεύουν ότι τα φυσικά φυτικά προϊόντα είναι ασφαλή, είναι σημαντικό να χρησιμοποιούνται με προσοχή.

Φυτοοιστρογόνα (Phytoestrogens): Τα φυτοοιστρογόνα είναι ενώσεις φυτικής προέλευσης που μοιάζουν στη δομή τους με την ανθρώπινη γυναικεία ορμόνη (οιστρογόνα), αλλά η επίδρασή τους δεν είναι εξίσου ισχυρή με αυτή των οιστρογόνων που χρησιμοποιούνται στην θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης (HRT).Συχνά χρησιμοποιούνται από γυναίκες για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης. Παραδείγματα φυτοοιστρογόνων περιλαμβάνουν το βότανο μαύρη κόχος, το κόκκινο τριφύλλι, τη σόγια, το τόφου, τις φακές, τα φύτρα μηδικής και τα ρεβίθια. Οι φυτικές θεραπείες έχουν χρησιμοποιηθεί παραδοσιακά εδώ και αιώνες σε διάφορες μορφές, όπως τσάι, σε δισκία ή σκόνες, αλλά η αποτελεσματικότητά τους παραμένει αβέβαιη.

Μαύρη κόχος (Black cohosh): Η Μαύρη κόχος θεωρείται χρήσιμο βότανο για την ανακούφιση από τις εξάψεις και τις εναλλαγές της διάθεσης και είναι γενικά ασφαλής για χρήση έως και 6 μήνες.

Ωστόσο, περαιτέρω έρευνα απαιτείται για να κατανοήσουμε καλύτερα εάν η μαύρη κόχος έχει παρόμοια επίδραση με τα οιστρογόνα στη θεραπεία των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης, καθώς υπήρχαν σπάνιες περιπτώσεις ηπατικών προβλημάτων σε γυναίκες που το χρησιμοποίησαν.

Τζίνσενγκ (Ginseng): Το τζίνσενγκ είναι μια ρίζα που χρησιμοποιείται συχνά στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική για διάφορες παθήσεις, συμπεριλαμβανομένων των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης.

Παρόλα αυτά, η επίδρασή του στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης δεν έχει μελετηθεί εκτενώς, ενώ σε αντίθεση με τα οιστρογόνα, το τζίνσενγκ δεν φαίνεται να επηρεάζει τη λειτουργία των ορμονών.

Έλαιο νυχτολούλουδου (Evening primrose oil): Το έλαιο νυχτολούλουδου προέρχεται από τους σπόρους ενός φυτού που αναπτύσσεται στις Ηνωμένες Πολιτείες. Είναι πλούσιο σε ωμέγα-6 απαραίτητα λιπαρά οξέα και έχει χρησιμοποιηθεί για διάφορα θέματα υγείας, όπως δερματικά προβλήματα, αρθρίτιδα και κόπωση. Επίσης, γυναίκες το έχουν χρησιμοποιήσει για αντιμετώπιση προβλημάτων όπως είναι ο πόνος στο στήθος, η ενδομητρίωση και τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης, όπως οι εξάψεις. Ωστόσο, δεν είναι ακόμα σαφές πώς ακριβώς λειτουργεί και αν προσφέρει αξιόπιστη βοήθεια για την αντιμετώπιση συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης.

Dong quai: Το Dong quai είναι ένα φυσικό φάρμακο που προέρχεται από τη ρίζα ενός φυτού που αναπτύσσεται στην Κίνα και την Ιαπωνία. Η παραδοσιακή κινεζική ιατρική το χρησιμοποιεί για να βοηθήσει σε θέματα εμμήνου ρύσεως και συμπτώματα εμμηνόπαυσης. Παρόλο που τα επιστημονικά στοιχεία δεν υποστηρίζουν σθεναρά τη χρήση του για την εμμηνόπαυση, ορισμένοι άνθρωποι το βρίσκουν χρήσιμο όταν συνδυάζεται με άλλα βότανα, ειδικά για τη διαχείριση των εξάψεων και παρόμοιων συμπτωμάτων.

Maca : Το Maca είναι ένα φυτό από το Περού, γνωστό για τις πιθανές επιδράσεις του στη γονιμότητα και τα αφροδισιακά του αποτελέσματα. Ορισμένα εμπορικά προϊόντα ισχυρίζονται ότι μπορεί να βοηθήσει στα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης, αλλά υπάρχουν περιορισμένα επιστημονικά στοιχεία για να το υποστηρίξουν ή να επιβεβαιώσουν τυχόν επιδράσεις που μοιάζουν με οιστρογόνα.

Ομοιοπαθητική: Η ομοιοπαθητική είναι ένα σύστημα εναλλακτικής ιατρικής που χρησιμοποιεί εξαιρετικά αραιωμένες ουσίες για τη θεραπεία ασθενειών, ακολουθώντας την αρχή ότι αυτό που προκαλεί συμπτώματα σε υγιή άτομα μπορεί να θεραπεύσει παρόμοια συμπτώματα σε άρρωστα άτομα. Έχει δοκιμαστεί για τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης, αλλά τα επιστημονικά στοιχεία δεν υποστηρίζουν σθεναρά την αποτελεσματικότητά της σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο (placebo).

Βελονισμός, θεραπεία με μόξα (moxibustion) και ρεφλεξολογία(reflexology): Συμπληρωματικές μέθοδοι, όπως ο βελονισμός, η θεραπεία με μόξα (moxibustion) και η ρεφλεξολογία, χρησιμοποιούνται συχνά για την ανακούφιση των συμπτωμάτων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων της εμμηνόπαυσης.

Παρότι υπάρχουν ιστορικά στοιχεία που υποστηρίζουν την αποτελεσματικότητά τους που χρονολογούνται χιλιάδες χρόνια πίσω, τα περιορισμένα επιστημονικά δεδομένα που διαθέτουμε δεν είναι επαρκή για να βγάλουμε σαφείς συμπεράσματα σχετικά με την αποτελεσματικότητά τους στα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης.

Για να είμαστε πιο βέβαιοι σχετικά με την αποτελεσματικότητα των συγκεκριμένων μεθόδων σχετικά με την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης, απαιτούνται περαιτέρω κλινικές δοκιμές και έρευνα.

Αλλαγές στον τρόπο ζωής, σωματική άσκηση: Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως η τακτική σωματική άσκηση, δεν αποδεικνύονται πάντα αποτελεσματικές στη θεραπεία των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης.

Ορισμένες μελέτες υποδεικνύουν ότι η άσκηση μπορεί να βοηθήσει στη μείωση εμφάνισης των συμπτωμάτων, ενώ άλλες δείχνουν μηδενική ή χειρότερη συσχέτιση.

Παρ’ όλα αυτά, η σωματική δραστηριότητα είναι πάντα ευεργετική για τη συνολική υγεία και την ευεξία, και θα πρέπει να περιλαμβάνεται στην καθημερινή ζωή τόσο πριν όσο και μετά την εμμηνόπαυση.

Επί του παρόντος, η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης (HRT) αναγνωρίζεται ως η πιο αποτελεσματική προσέγγιση για την άμεση αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης.

Εκτός από αυτό, παρέχει επιπρόσθετα οφέλη, όπως τη βελτίωση της οστικής πυκνότητας και τη μείωση του κινδύνου οστικών καταγμάτων. Χρησιμοποιείται ειδικά για τη διαχείριση σοβαρών συμπτωμάτων που επηρεάζουν σημαντικά την ποιότητα ζωής των γυναικών.

Ωστόσο, μακροχρόνιες μελέτες έχουν εγείρει ανησυχίες σχετικά με τη δυνητική εμφάνιση παρενεργειών υψηλού κινδύνου, όπως ο καρκίνος του μαστού και των ωοθηκών, το εγκεφαλικό επεισόδιο και οι θρόμβοι αίματος.

Ως αποτέλεσμα, οι εναλλακτικές θεραπείες, που συχνά θεωρούνται ασφαλέστερες, δεν διαθέτουν ακόμα πειστικά επιστημονικά στοιχεία σχετικά με την αποτελεσματικότητά τους, και υπάρχει αβεβαιότητα σχετικά με τις πιθανές αλληλεπιδράσεις με τις συμβατικές θεραπείες. Απλά επειδή είναι φυσικές, δεν σημαίνει ότι είναι απαλλαγμένες από κινδύνους, και για αυτόν τον λόγο, είναι σημαντικό να διεξάγονται όλες οι εναλλακτικές θεραπείες υπό την επίβλεψη επαγγελματιών υγείας.