Ο καρκίνος του προστάτη βρίσκεται στο επίκεντρο των ειδήσεων τελευταία, και επηρεάζει περίπου είκοσι πέντε χιλιάδες άνδρες ετησίως στην Αυστραλία.

Μέσα από τη στήλη «Doctor in the House», η αναπληρώτρια καθηγήτρια Magdalena Simonis AM εξετάζει τα συμπτώματα του διογκωμένου προστάτη, τα πρώιμα σημάδια καρκίνου και τη σημασία της αυξημένης ευαισθητοποίησης στην κοινότητα.

Επιπλέον, αναλύει τη σημασία των τακτικών ελέγχων του προστάτη και προτείνει πώς να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας για το θέμα αυτό.

Παρατηρώ ότι οι άνδρες συχνά επισκέπτονται τον γενικό τους ιατρό είτε όταν η σύντροφός τους κλείνει ραντεβού είτε όταν τα συμπτώματά τους γίνονται αρκετά σοβαρά ώστε να ανησυχήσουν.

Ο καρκίνος του προστάτη μπορεί να εξελιχθεί αργά και «σιωπηλά», ή μπορεί να εξαπλωθεί γρήγορα σε άλλα μέρη του σώματος, απειλώντας και στις δύο περιπτώσεις σοβαρά τη ζωή του ασθενούς.

Επομένως, κρίνεται ιδιαίτερα σημαντικό να συζητήσετε με τον γιατρό σας σχετικά.

Παρακάτω ακολουθούν ορισμένες βασικές συμβουλές για τους άνδρες όσον αφορά τον καρκίνο του προστάτη.

1.     Είναι σημαντικό να γνωρίζετε τα συμπτώματα του καρκίνου του προστάτη.

2.     Εάν ανήκετε στο ηλικιακό φάσμα των 40 και άνω, καλό είναι να πραγματοποιείται μία ετήσια ιατρική επίσκεψη για την υγεία των ανδρών, να συζητάτε για τον καρκίνο του προστάτη, την πρόληψη των ασθενειών και την ψυχική υγεία.

3.     Είναι σημαντικό να γνωρίζετε το οικογενειακό σας ιστορικό, καθώς η ιστορία καρκίνου του προστάτη σε πατέρα, αδελφό ή γιο αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης του καρκίνου κατά 2,5 φορές.

4.     Η αιματολογική εξέταση PSA – η οποία ανιχνεύει τον καρκίνο του προστάτη – μπορεί να μην είναι τέλεια, αλλά μια βασική εξέταση PSA, στην ηλικία των 50 είναι χρήσιμη.

5.     Αν αποφασίσετε να υποβληθείτε σε εξέταση PSA, θα ήταν σημαντικό να γνωρίζετε ότι μια υψηλή τιμή δεν αποτελεί απαραίτητα ένδειξη καρκίνου, ενώ μια κανονική τιμή δεν αποκλείει την πιθανότητα ύπαρξης καρκίνου.

6.     Τα συμπτώματα μπορεί να είναι «σιωπηλά», να μοιάζουν με καλοήθη υπερπλασία του προστάτη ή και να διαφέρουν εντελώς.

7.     Η παρουσία αίματος στο σπέρμα ή στα ούρα δεν είναι φυσιολογική και πρέπει να ελέγχεται ανεξάρτητα από την ηλικία.

8.     Ο καρκίνος του προστάτη είναι συχνός, αλλά θεραπεύσιμος όταν ανιχνευθεί εγκαίρως.

9.     Το 85% των ατόμων εμφανίζουν καρκίνο του προστάτη μετά τα 60, ωστόσο είναι εφικτό ορισμένα άτομα να εμφανίσουν καρκίνο και σε μικρότερη ηλικία.

10.     Μέχρι την ηλικία των 86 ετών, ένας στους έξι άνδρες θα διαγνωστεί με καρκίνο του προστάτη.

11.     Κάθε χρόνο διαγιγνώσκονται με καρκίνο του προστάτη περίπου 25.000 άνδρες στην Αυστραλία.

12.     Το ποσοστό των ατόμων που επιβιώνουν τουλάχιστον πέντε χρόνια μετά τη διάγνωση είναι 96%.

13.     Το ποσοστό των ατόμων που επιβιώνουν τουλάχιστον δέκα χρόνια μετά τη διάγνωση είναι ι 91%.

14.     Πείτε στους άνδρες φίλους και αγαπημένους σας να επισκέπτονται τον γενικό ιατρό τουλάχιστον μία φορά το χρόνο για ελέγχους υγείας μετά τα 40.

Ο καρκίνος του προστάτη είναι η ανάπτυξη μη φυσιολογικών κυττάρων στον αδένα του προστάτη. Αυτός ο αδένας βρίσκεται μόνο στους άνδρες και έχει περίπου το μέγεθος ενός καρυδιού. Εικόνα: Cancer Council Australia

ΚΟΙΝΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΗ

Ο προστάτης είναι ένας αδένας σε σχήμα και μέγεθος κάστανου που βρίσκεται στη βάση της ουροδόχου κύστης και συνήθως αυξάνεται ελαφρώς με την πάροδο του χρόνου.

Καθώς ο προστάτης διευρύνεται, μπορεί να επηρεάζει τη ροή των ούρων, καθώς ο σωλήνας αποχέτευσης από την ουροδόχο κύστη (που ονομάζεται ουρητήρας) περνά απευθείας από αυτόν. Ορισμένα από τα συμπτώματα που περιγράφουν οι άνδρες περιλαμβάνουν:

–     Πιο συχνή ούρηση από ότι συνηθίζεται (είτε κατά τη διάρκεια της ημέρας είτε της νύχτας)

–     Δυσκολίες κατά τη ροή της ούρησης

–     Σταγονίδια ούρων στο τέλος της ούρησης

–     Καθυστερημένη έναρξη της ροής των ούρων

–     Αίσθημα αδυναμίας πλήρους εκκένωσης της ουροδόχου κύστης.

–     Παρουσία αίματος στο σπέρμα ή τα ούρα – αυτό το σύμπτωμα πρέπει πάντα να εξετάζεται.

–     Πόνος κατά την ούρηση ή την εκσπερμάτιση.

–     Πόνος στην πλάτη ή στη λεκάνη – αυτό μπορεί να υποδηλώνει εξάπλωση καρκίνου στα οστά.

Κοινά συμπτώματα του προστάτη ανάλογα με την ηλικία – καλοήθης υπερτροφία του προστάτη (BPH) ή καρκίνος του προστάτη;

Οι πρώιμες, χαμηλού βαθμού μεταβολές του καρκίνου του προστάτη μπορεί να είναι μια «καλοήθης υπερτροφία του προστάτη» BPH, γι’ αυτό είναι σημαντικό να κάνετε τη συζήτηση με το γιατρό σας μόλις αλλάξουν τα πράγματα.

Για τους περισσότερους άνδρες, αυτό συμβαίνει μετά την ηλικία των 50 ετών.

ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΟΝ ΓΕΝΙΚΟ ΙΑΤΡΟ ΚΑΙ Η ΕΞΕΤΑΣΗ PSA

Ο ρόλος του γενικού ιατρού είναι να εκτιμήσει το πρόβλημα και να βοηθήσει στη διαδικασία αποκλεισμού του καρκίνου του προστάτη.

Συνήθως αυτό επιτυγχάνεται μέσω μίας σειράς ερωτήσεων για τα συμπτώματά σας, το ιστορικό της οικογένειάς σας, ελέγχοντας τα ούρα και, μετά από συζήτηση, παραπέμποντάς σας να κάνετε μία εξέταση αίματος που ονομάζεται «PSA», η οποία μετράει μια πρωτεΐνη που ονομάζεται «Ειδικό Προστατικό Αντιγόνο» (Prostate Specific Antigen).

Αυτή η πρωτεΐνη παράγεται από καρκινικά και μη καρκινικά κύτταρα του προστάτη και δεν είναι ένα τέλειο τεστ, οπότε αυτό μπορεί να χρειαστεί μερικές επισκέψεις με την πάροδο του χρόνου.

Εάν ο καρκίνος έχει αποκλειστεί, τότε μπορεί να προταθεί μια δοκιμή φαρμακευτικής αγωγής με στοματική λήψη για την ανακούφιση των μέτριων ή ακόμα και των σοβαρών συμπτωμάτων.

Η διαδικασία της εξέτασης PSA μπορεί να προκαλέσει άγχος σε ορισμένους, ειδικά αν ο γιατρός σας αναφέρει ότι επιθυμεί να κάνει έναν επανέλεγχο σε μερικούς μήνες ή αν σας προτείνει να ξεκινήσετε μία δοκιμαστική αγωγή με αντιβιοτικά για ύποπτη λοίμωξη και στη συνέχεια επαναλάβει την εξέταση μετά τη λήξη τους.

Εάν ο δείκτης PSA αυξηθεί ξαφνικά, με ή χωρίς συμπτώματα, και υπάρχει έντονη υποψία καρκίνου, ο γενικός σας ιατρός θα σας παραπέμψει σε ουρολόγο για περαιτέρω διερεύνηση.

ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΗ

Εάν υπάρχει ιστορικό καρκίνου του προστάτη σε στενό μέλος της οικογένειάς σας, όπως ο πατέρας, ο αδελφός ή ο γιος σας, θα πρέπει να συζητήσετε το θέμα με τον παθολόγο σας πολύ νωρίτερα από την ηλικία των 50 ετών.

Συγκεκριμένα, συζητήστε τη διενέργεια μιας βασικής εξέτασης PSA από τα 40 σας, ειδικά αν ο συγγενής είχε διαγνωστεί με καρκίνο σε νεαρή ηλικία.

Ο ΠΡΟΣΥΜΠΤΩΜΑΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΗ ΣΥΣΤΕΙΝΕΤΑΙ ΣΤΙΣ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ

-Εάν ο πατέρας ή ο αδελφός σας έχει διαγνωστεί ποτέ με καρκίνο του προστάτη, ο κίνδυνος εμφάνισης της νόσου για εσάς διπλασιάζεται.

-Εάν έχετε δύο ή περισσότερους στενούς άνδρες συγγενείς που έχουν διαγνωστεί, ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του προστάτη κατά τη διάρκεια της ζωής σας αυξάνεται κατά πέντε φορές.

-Ο κίνδυνος επίσης αυξάνεται εάν έχετε ισχυρό οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού ή των ωοθηκών, ιδίως αν συνδέεται με μετάλλαξη στα γονίδια BRCA1 ή BRCA2.

H αναπληρώτρια καθηγήτρια Magdalena Simonis AM. Φωτογραφία: Supplied

ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΕ ΟΥΡΟΛΟΓΟ

Ο ουρολόγος θα πραγματοποιήσει μια σειρά εξετάσεων για τη διάγνωση του καρκίνου του προστάτη, όπως είναι η δακτυλική εξέταση του ορθού, αιματολογικές εξετάσεις, μαγνητική τομογραφία του προστάτη, και σε ορισμένες περιπτώσεις βιοψία του προστάτη.

Η βιοψία του προστάτη πραγματοποιείται με την καθοδήγηση ενός υπερήχου, που τοποθετείται διορθικά, υπό κάποια μορφή αναισθησίας, όπου ο γιατρός λαμβάνει στοχευμένα αρκετά ιστοτεμάχια προστατικού ιστού με ειδική βελόνα βιοψίας

Όπως μπορείτε να φανταστείτε, αυτή δεν είναι μια εξέταση που πραγματοποιείται χωρίς να υπάρχει ισχυρή υποψία ότι ο καρκίνος αναπτύσσεται και κινδυνεύει να εξαπλωθεί.

Η καλή είδηση είναι ότι η πρώιμη ανίχνευση και η αντιμετώπιση σε τέτοιες περιπτώσεις αποτρέπει την εξάπλωση της νόσου, πράγμα που σημαίνει παράταση της ζωής με καρκίνο του προστάτη ή πλήρη θεραπεία.

Η επιλογή της θεραπείας μπορεί να φαίνεται περίπλοκη καθώς υπάρχουν χειρουργικές και μη χειρουργικές επεμβάσεις, επιλογές ακτινοθεραπείας, θεραπείες ορμονών και χημειοθεραπεία.

Κάθε μία έχει τους δικούς της κινδύνους και οφέλη, οπότε η λήψη αποφάσεων μπορεί να είναι δύσκολη.

Βοηθά να συζητήσετε με τον γενικό σας ιατρό και άλλους άνδρες που έχουν υποβληθεί σε παρόμοια θεραπεία.

ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΗ

Η θεραπεία εξαρτάται από το στάδιο της νόσου, την ηλικία σας, την υγεία σας και τις επιθυμίες σας.

Οι άνδρες μερικές φορές αποφεύγουν να επισκεφθούν το γιατρό για τα συμπτώματα του προστάτη τους, επειδή φοβούνται τις παρενέργειες της θεραπείας, όπως η ακράτεια ούρων ή η ανικανότητα.

Σε περιπτώσεις όπου το μέγεθος του καρκίνου είναι μικρό, ή έχει εντοπιστεί σε μια περιοχή του σώματος, τότε υπάρχει η επιλογή της ακτινοθεραπείας η οποία είναι εξωτερική ή εσωτερική (βραχυθεραπεία), σε αντίθεση με τη χειρουργική επέμβαση.

Η επέμβαση μπορεί να γίνει μέσω χειρουργικής κλειδαρότρυπας (ελάχιστα επεμβατική τεχνικής) ή μέσω τομής στην κοιλιά, ενώ για τη νόσο που έχει εξαπλωθεί και σε άλλα όργανα, υπάρχει η επιλογή της ορμονοθεραπείας ή της χημειοθεραπείας.

Σε ορισμένους τύπους καρκίνου που εξελίσσονται αργά, ο ασθενής μπορεί να υποβάλλεται σε τακτικές εξετάσεις αίματος, σε συνδυασμό με μία σειρά από εξετάσεις μέσω μαγνητικής τομογραφίας προκειμένου να παρακολουθείται η ανάπτυξη των όγκων και των συμπτωμάτων.

Σε πολύ μεγαλύτερους άνδρες δεν προτείνεται ούτε θεραπεία ούτε η ιατρική παρατήρηση επειδή η ανάπτυξή του είναι τόσο αργή.

Μπορεί να είναι συγκλονιστική είδηση να σας λένε ότι υπάρχει υποψία καρκίνου του προστάτη, αλλά να θυμάστε ότι η έγκαιρη διάγνωση σχετίζεται με καλύτερα αποτελέσματα, και όταν πρόκειται να αποφασίσετε για τις θεραπευτικές επιλογές, είναι καλύτερο να κάνετε όσο το δυνατόν περισσότερες ερωτήσεις, ώστε να μπορείτε να αποκτήσετε μια πλήρη εικόνα και να πάρετε μια ενημερωμένη απόφαση για την περίθαλψή σας.

*Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά τον καρκίνο του προστάτη υπάρχουν ορισμένοι σύνδεσμοι παρακάτω τους οποίους μπορείτε να ακολουθήσετε.

Θυμηθείτε να επισκεφθείτε τον γενικό ιατρό σας ή τον πάροχο υγειονομικής φροντίδας, για περεταίρω εξετάσεις που αφορούν την υγεία των ανδρών και τον έλεγχο του προστάτη.

Παρακάτω είναι μερικές χρήσιμες ιστοσελίδες:

www.pcfa.org.au

www.canceraustralia.gov.au/cancer-types/prostate-cancer/symptoms-and-diagnosis

www.prostate.org.au/testing-and-diagnosis/psa-testing/

www.prostate.org.au/risk-and-symptoms/symptoms/

www.canceraustralia.gov.au/cancer-types/prostate-cancer/treatment