Αυτό είναι το δεύτερο μέρος μιας σειράς έξι άρθρων που πρόκειται να δημοσιευθούν σχετικά με την Ψυχική Υγεία, από την αναπληρώτρια καθηγήτρια του Τμήματος Γενικής Ιατρικής, Magdalena Simonis, στη στήλη της «Doctor in the house» στον «Νέο Κόσμο». (Μπορείτε να διαβάσετε το πρώτο μέρος εδώ).

Στο νέο άρθρο της η Δρ Simonis εστιάζει σε θέματα Ψυχικής Υγείας που αφορούν ειδικά τις γυναίκες.

Οι γυναίκες έρχονται αντιμέτωπες με διαφορετικές προκλήσεις σε σχέση με τους άνδρες όσον αφορά την υγεία τους αλλά και τις πιέσεις που υφίστανται σε κοινωνικό επίπεδο.

Η ιατρική έρευνα πρόσφατα άρχισε να εξετάζει την υγεία υπό το πρίσμα του φύλου, και όταν αυτό εφαρμόζεται στην Ψυχική Υγεία, τότε εντοπίζονται αναπόφευκτα κάποιες βιολογικές διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών.

Οι προσδοκίες που έχουν τεθεί στις γυναίκες μέσω της κοινωνίας, έχουν συμβάλει καθοριστικά στη διαμόρφωση των κοινωνικών τους ρόλων, με πιο χαρακτηριστική την ανάθεση του ρόλου του «φροντιστή», τον οποίο οι γυναίκες καλούνται να αναλάβουν ακόμη και αν δεν επιλέξουν να αποκτήσουν δικά τους παιδιά.

Οι αποφάσεις σχετικά με την εκπαίδευση, την εργασία και την εξέλιξη της καριέρας επηρεάζονται από προκαταλήψεις, είτε συνειδητές είτε ασυνείδητες, που έχουμε όλοι όσον αφορά το τι πιστεύουμε ότι πρέπει και τι μπορούν να κάνουν οι γυναίκες.

Στο αυτό το άρθρο θα εξετασθεί ο ρόλος των ορμονών στην Ψυχική Υγεία και το πώς το «βάρος» του χρόνιου πόνου οδηγεί σε επιδείνωση της Ψυχικής Υγείας στις γυναίκες λόγω της έλλειψης έγκαιρης και οικονομικά προσιτής πρόσβασης σε υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας.

Ένας από τους κύριους ψυχοκοινωνικούς παράγοντες που συνδέονται με τον κίνδυνο εμφάνισης ψυχικών διαταραχών στις γυναίκες είναι η βία που ασκείται από τους συντρόφους τους, γνωστή και ως ενδοοικογενειακή βία ή έμφυλη βία.

Έως και το 50% των γυναικών που αντιμετωπίζουν χρόνια κατάθλιψη έχουν υπάρξει ή είναι θύματα βίας από τον σύντροφό τους και φέρουν βαθιά ψυχικά τραύματα για τα οποία αποφεύγουν να μιλήσουν.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ

– Η Ψυχική Υγεία των γυναικών επηρεάζεται από κοινωνικούς, ψυχολογικούς και ορμονικούς παράγοντες.

– Η κατάθλιψη, όλες οι μορφές αγχωδών διαταραχών και η διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD) είναι πιο συχνές στις γυναίκες από ό,τι στους άνδρες.

– Περίπου 1 στις 6 γυναίκες θα εμφανίσει κατάθλιψη.

– Έως και 1 στις 10 γυναίκες βιώνει κατάθλιψη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

– Έως και 1 στις 6 γυναίκες βιώνει κατάθλιψη έως και ένα χρόνο μετά τον τοκετό.

– Οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να βιώσουν καταστάσεις που προκαλούν κατάθλιψη, όπως η εγκυμοσύνη, ο τοκετός, οι δυσκολίες στη σχέση.

– Οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να έχουν διατροφική διαταραχή – είτε πρόκειται για υπερφαγία είτε για υποφαγία (οι άνδρες είναι πιο πιθανό να κάνουν κατάχρηση αλκοόλ ή ουσιών)

Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ, ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΜΟΝΙΚΗ ΠΤΥΧΗ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ

Αν και οι γυναίκες και οι άνδρες αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα Ψυχικής Υγείας, η συχνότητά τους διαφέρει σημαντικά.

Η Ψυχική Υγεία των γυναικών θα εξεταστεί σύμφωνα με τις παρακάτω κατηγορίες:

– Οι γυναίκες ως φροντιστές

– Χρόνιος πόνος

– Βία κατά των γυναικών

– Προεμμηνορροϊκή δυσφορική διαταραχή (PMDD)

– Κατάθλιψη κατά την εγκυμοσύνη και τη λοχεία

– Περιεμμηνόπαυση και εμμηνόπαυση

ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΩΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΕΣ

Περισσότερες από 2 στις 3 γυναίκες είναι οι κύριες φροντιστές παιδιών, γονέων και συντρόφων.

Το να είσαι φροντίστρια αποτελεί μια μακροχρόνια ευθύνη που μπορεί να επηρεάσει τη σωματική και ψυχική υγεία μιας γυναίκας και συχνά σημαίνει ότι έχει λιγότερες ευκαιρίες να αξιοποιήσει πλήρως τις δυνατότητές της για να εξασφαλίσει αρκετά χρήματα, με αποτέλεσμα να οδηγηθεί στη φτώχεια σε μετέπειτα στάδιο της ζωής της.

Η φροντίδα της οικογένειας και των αγαπημένων προσώπων που χρειάζονται βοήθεια, απομακρύνει τις γυναίκες από την εργασία τους, τους φίλους και τα ειδικά ενδιαφέροντά τους. Συχνά διαπιστώνω ότι οι γυναίκες είναι αυτές που κλείνουν ραντεβού για τα παιδιά, τους γονείς, τους συντρόφους και ακόμη και τους φίλους τους. Οι δικές τους ανάγκες υγείας έρχονται συχνά τελευταίες, καθώς οι γυναίκες αναβάλλουν να πάνε στον γιατρό για τον εαυτό τους, ειδικά όταν τα χρήματα είναι περιορισμένα.

ΧΡΟΝΙΟΣ ΠΟΝΟΣ

Ο χρόνιος πόνος επηρεάζει μεγαλύτερο ποσοστό κοριτσιών και γυναικών από ό,τι ανδρών σε όλο τον Κόσμο για διάφορους βιολογικούς λόγους, όπως οι βαριές περίοδοι, οι φλεγμονώδεις παθήσεις, συμπεριλαμβανομένης της ενδομητρίωσης, και τα αυτοάνοσα νοσήματα στην εμφάνιση των οποίων οι γυναίκες τείνουν να είναι πιο επιρρεπείς.

Οι γυναίκες είναι επίσης πιο πιθανό να αναβάλλουν την αναζήτηση θεραπείας, μερικές φορές για πολλά χρόνια μέχρι να παρουσιάσουν προβλήματα όπως η υπογονιμότητα ή ο χρόνιος κοιλιακός πόνος λόγω συμφύσεων από ενδομητρίωση, όπου μία στις εννέα γυναίκες υποφέρει για περίπου οκτώ χρόνια πριν διαγνωστεί και θεραπευτεί.

Η πολυετής διαβίωση με τον πόνο διαταράσσει τη ζωή, γεγονός που οδηγεί σε διαταραχές της διάθεσης, όπως άγχος και κατάθλιψη, ιδίως εάν τα συμπτώματα έχουν διαγνωστεί λανθασμένα ή ο πόνος έχει ελαχιστοποιηθεί

ΒΙΑ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ

Ένας από τους πιο σημαντικούς ψυχοκοινωνικούς παράγοντες για τον κίνδυνο εμφάνισης ψυχικών διαταραχών στις γυναίκες, είναι έμφυλη βία.

Η βία κατά των γυναικών είναι διαδεδομένη και περίπου μία στις πέντε θα έχει βιώσει βία, συνήθως από έναν άνδρα σύντροφο.

Επιπλέον, η βία δεν περιορίζεται μόνο σε σωματικά χτυπήματα, σπρωξίματα ή κλωτσιές – μπορεί επίσης να εκδηλωθεί ως εξαναγκαστικός έλεγχος.

Η συγκεκριμένη συνθήκη, μπορεί να παρομοιαστεί με το να ζεις σε χύτρα ταχύτητας όπου ό,τι κάνεις παρακολουθείται, κρίνεται και υποτιμάται, και οτιδήποτε και αν κάνεις δεν είναι ποτέ αρκετά καλό.

Με την πάροδο του χρόνου, οι γυναίκες που ζουν σε αυτές τις συνθήκες χάνουν την αυτοπεποίθησή τους και μαθαίνουν απλά να σιωπούν, ζώντας με τον φόβο της εκδήλωσης μίας «έκρηξης» στο σπίτι.

Όταν μια γυναίκα παρουσιάζει χρόνια κατάθλιψη ή πονοκεφάλους και πόνο που δεν ανταποκρίνονται στη θεραπεία όπως αναμενόταν, περίπου το 50% θα αποκαλύψει ότι έχει βιώσει βία όταν ερωτηθεί άμεσα.

Η αποκάλυψη αυτού του μυστικού στον έμπιστο γενικό ιατρό τους παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στη διαδικασία της αναζήτησης μέτρων αντιμετώπισης του χρόνιου πόνου και της κατάθλιψης, ακόμη και αν οι συνθήκες της ζωής τους δεν αλλάξουν.

Για περισσότερες πληροφορίες, και υπηρεσίες, καλέστε το 1800Respect στο 1800 737 732, στείλτε μήνυμα 0458 737 732 ή επισκεφθείτε τον ιστότοπό του για τις υπηρεσίες ηλεκτρονικής συνομιλίας και βιντεοκλήσης.

ΠΡΟΕΜΜΗΝΟΡΡΟΪΚΉ ΔΥΣΦΟΡΙΚΉ ΔΙΑΤΑΡΑΧΉ (ΠΔΔ) – (PRE-MENSTRUAL DYSPHORIC DISORDER – PMDD)

Οι αλλαγές στη διάθεση κατά τη διάρκεια της έμμηνου ρύσης είναι συχνές και ορισμένοι θα αναφερθούν σε αυτό το φαινόμενο ως «PMT» (premenstrual tension) γνωστό και ως προεμμηνορυσιακό σύνδρομο (ΠΣ).

Ωστόσο σε ορισμένες γυναίκες αυτό είναι κάτι περισσότερο από απλό «προεμμηνορυσιακό σύνδρομο» και μοιάζει περισσότερο με διαταραχή της διάθεσης που αναφέρεται ως Προεμμηνορροϊκή Δυσφορική Διαταραχή (PMDD) και επηρεάζει περίπου το 8% των γυναικών.

Υπεύθυνες γι’ αυτό είναι οι φυσικές ορμονικές διακυμάνσεις που επιφέρει η περίοδος.

Για ορισμένες γυναίκες, οι μεταβολές αυτές προκαλούν αλλαγές στους νευροδιαβιβαστές στον εγκέφαλο, όπως η σεροτονίνη και η ντοπαμίνη, με αποτέλεσμα να προκαλούν μεταβολές στη διάθεση και τη συμπεριφορά.

Οι γυναίκες κατά την εφηβική και ενήλικη ηλικία, περιγράφουν την κατάσταση αυτή ως χρόνιους κύκλους συναισθημάτων λύπης, απώλειας ενδιαφέροντος για όλα τα ευχάριστα πράγματα, και ορισμένες έχουν φυσικά συμπτώματα που συμπίπτουν με τις ορμονικές αλλαγές.

Κάποιες μορφές της Προεμμηνορροϊκής Δυσφορικής Διαταραχής είναι εξαντλητικές και επηρεάζουν τις καθημερινές δραστηριότητες και την εργασία.

Η ΠΔΔ μπορεί να αντιμετωπιστεί με την λήψη αντισυλληπτικών από το στόμα, τα οποία ελέγχουν αυτές τις ορμονικές διακυμάνσεις.

Ορισμένες απαιτούν συνεχείς ή διαλείπουσες δόσεις αντικαταθλιπτικών φαρμάκων που σταθεροποιούν τη διάθεση.

Τα μη συνταγογραφούμενα σκευάσματα και οι βιταμίνες σε υψηλές δόσεις έχουν αποτύχει σε τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές, οπότε, αν και μπορεί να μην είναι επιβλαβή, συνιστάται μια επίσκεψη στον γενικό ιατρό, δεδομένης της διάρκειας της αναπαραγωγικής ζωής μιας γυναίκας.

ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΕΠΙΛΟΧΕΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ (PREGNANCY AND POSTNATAL DEPRESSION – PND)

Για τις περισσότερες γυναίκες, η προγραμματισμένη εγκυμοσύνη είναι μια περίοδος χαράς, αλλά περίπου το 50% των εγκυμοσύνων είναι απρογραμμάτιστες, οπότε αυτό το είδος «έκπληξης» μπορεί να προκαλέσει μεγάλη αποσταθεροποίηση στη ζωή μίας γυναίκας.

Πολλές γυναίκες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, βιώνουν ορμονικές αλλαγές που επηρεάζουν τη διάθεσή τους, οι οποίες μπορεί να διαρκέσουν καθ’ όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Χωρίς ψυχοκοινωνική υποστήριξη, περίπου το 10% έως 15% μπορεί να αντιμετωπίσει σοβαρότερες αλλαγές στη διάθεση, και για ορισμένες, η περίοδος μετά τον τοκετό μπορεί να προκαλέσει βαθιά κατάθλιψη ή ακόμη και ψύχωση για πρώτη φορά.

Η περιγεννητική κατάθλιψη επηρεάζει μία στις δέκα γυναίκες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και μία στις έξι μετά τον τοκετό.

Εάν αντιμετωπίζετε κατάθλιψη σχετικά με την εγκυμοσύνη ή τον τοκετό, η υπηρεσία βιντεοκλήσεων του Pregnancy, Birth and Baby σάς επιτρέπει να μιλήσετε πρόσωπο με πρόσωπο με μια νοσηλεύτρια υγείας μητέρας-παιδιού.

Η εγκυμοσύνη είναι επίσης μια περίοδος κατά την οποία η οικογενειακή βία είναι πιθανότερο να εμφανιστεί λόγω των αλλαγών στις κοινωνικές συνθήκες.

Οι λόγοι για αυτό είναι πολλοί, αλλά η κατάχρηση αλκοόλ ή ουσιών, η πρόσφατη απώλεια εργασίας από τον σύντροφο είναι παράγοντες που πυροδοτούν τη βία.

Γι’ αυτό, θέτουμε άμεσες ερωτήσεις σχετικά με το «αίσθημα ασφάλειας στο σπίτι» στο πλαίσιο του συνήθους προγεννητικού ελέγχου.

Οι προγεννητικές κλινικές μπορούν να παρέχουν υπηρεσίες υποστήριξης σε γυναίκες που διατρέχουν κίνδυνο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, όπως και ο γενικός ιατρός σας.

ΠΕΡΙΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ ΚΑΙ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ

Η περιεμμηνόπαυση χαρακτηρίζεται από τη φθίνουσα λειτουργία των ωοθηκών, η οποία προκαλεί απρόβλεπτες ορμονικές αλλαγές και είναι μια φυσική φάση που κάθε γυναίκα θα περάσει κάποια στιγμή.

Δεν εμφανίζουν όλες οι γυναίκες έντονα συμπτώματα, αλλά για όσες τα εμφανίζουν, οι διαταραχές του ύπνου, οι εξάψεις, η κόπωση και οι αλλαγές στη διάθεση μαζί με μια σειρά άλλων προβλημάτων μπορεί να οδηγήσουν στην ανάπτυξη σημαντικών προβλημάτων Ψυχικής Υγείας για πρώτη φορά.

Οι γυναίκες που είχαν ΠΔΔ διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο επανεμφάνισης διαταραχών Ψυχικής Υγείας σε αυτό το στάδιο.

Δεν είναι ωστόσο μόνο οι ορμόνες που αλλάζουν κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης της ζωής μίας γυναίκας, καθώς υπάρχουν και πολλές μεταβάσεις ζωής που συμβαίνουν κατά την εμμηνόπαυση.

Ως εκ τούτου και σε συνδυασμό με αυτές τις μεταβάσεις, οι πιθανότητες εμφάνισης ψυχικής νόσου, συμπεριλαμβανομένης της κατάθλιψης, αυξάνονται.

Ειδικότερα, η εμμηνόπαυση συνδέεται με τη μείωση της γονιμότητας και τη γήρανση, γεγονός που έχει δημιουργήσει στίγμα γύρω από τη συζήτηση ή ακόμη και τη σοβαρή αντιμετώπιση των συμπτωμάτων.

Μόνο τις τελευταίες δύο δεκαετίες αυτό έχει θεωρηθεί ως θεραπεύσιμη ορμονική ανεπάρκεια από τους επαγγελματίες υγείας και σε πολλούς πολιτισμούς, παραμένει ένα θέμα ταμπού.

Τα μέλη της κοινότητας των ατόμων που επηρεάζονται από την εμμηνόπαυση καθώς και οι επαγγελματίες υγείας συνεχίζουν να μαθαίνουν περισσότερα για τη βελτίωση της εμπειρίας όσων επηρεάζονται αρνητικά από τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης και παρόλο που η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης (hormone replacement therapy – HRT), δεν είναι απαραίτητη για όλες τις γυναίκες, όσες τη λαμβάνουν δηλώνουν ότι η ζωή τους βελτιώνεται ραγδαία.

Αν βιώνετε έντονες δυσκολίες κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης της ζωής σας, επισκεφθείτε τον γιατρό σας.

ΠΩΣ ΝΑ ΚΑΤΑΛΑΒΕΤΕ ΕΑΝ ΜΙΑ ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΦΡΟΝΤΙΖΕΤΕ ΧΡΗΖΕΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ

Μερικά σημάδια που πρέπει να προσέξετε:

– Φαίνεται ανήσυχη, αγχωμένη ή δυστυχισμένη τις περισσότερες φορές.

– Βιώνει διακυμάνσεις στα συναισθήματά της – για παράδειγμα, χάνει ξαφνικά την ψυχραιμία της ή κλαίει πιο συχνά.

– Η παρανοϊκή σκέψη και η ευερεθιστότητα είναι εμφανείς.

– Παρουσιάζει αλλαγές στις συνήθειες ύπνου της ή/και στις διατροφικές της συνήθειες.

– Σταματά να βλέπει φίλους ή να συμμετέχει σε κοινωνικές δραστηριότητες που απολάμβανε πριν.

– Μιλάει πιο αρνητικά για τον εαυτό της, τον κόσμο γύρω της ή το μέλλον της.

– Βλέπει πολύ τηλεόραση, τρώει ή πίνει πολύ, συμμετέχει σε επικίνδυνες δραστηριότητες ή παραλείπει τη δουλειά της, και αυτό συμβαίνει πολύ περισσότερο από το συνηθισμένο ή χειροτερεύει.

ΑΝΑΖΗΤΗΣΤΕ ΒΟΗΘΕΙΑ

Επισκεφθείτε τον γενικό σας ιατρό για να συζητήσετε τυχόν σωματικά, συναισθηματικά ζητήματα που δυσκολεύεστε να διαχειριστείτε.

Ο γενικός σας ιατρός μπορεί να σας μπορεί να σας παρέχει την απαραίτητη καθοδήγηση, οργανώνοντας ένα πρόγραμμα φροντίδας ψυχικής υγείας για να μπορέσετε να λάβετε συμβουλευτική υποστήριξη με έναν ψυχολόγο και να συζητήσετε τις επιλογές θεραπείας.

Εάν αντιμετωπίζετε οικογενειακή ή ενδοοικογενειακή βία, ο γενικός ιατρός σας μπορεί να σας υποστηρίξει και να σας παραπέμψει σε κατάλληλες υπηρεσίες υποστήριξης.

Οι επιλογές αυτοβοήθειας όπως η διαλογισμός, η άσκηση, η υγιεινή διατροφή και η γιόγκα μπορούν να σας βοηθήσουν να περάσετε τις ημέρες, ωστόσο κανένα από αυτά δεν είναι επαρκή υποκατάστατα για εξειδικευμένη συμβουλευτική, φαρμακευτική αγωγή ή ορμονική αντικατάσταση, οπότε προσπαθήστε να μην είστε «γενναίοι» αποφεύγοντας να ζητήσετε βοήθεια.

ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΚΑΛΗ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ

1.     Επιδιώξτε να διατηρείτε καλές σχέσεις με τα αγαπημένα σας πρόσωπα.

2.     Δημιουργήστε ένα δίκτυο αγαπημένων φίλων και διατηρήστε το, είτε μέσω της εργασίας, είτε μέσω κοινών ενδιαφερόντων.

3.     Ασκηθείτε καθημερινά. Η έκκριση ενδορφινών προάγει την αίσθηση ευτυχίας.

4.     Γελάστε – διαβάζοντας ανέκδοτα ή παρακολουθώντας αστείες ταινίες. Το χιούμορ είναι θεραπευτικό.

5.     Μάθετε καινούργια πράγματα και διατηρήστε την περιέργεια. Αυτό ενισχύει την αισιοδοξία και σας βοηθά να αντιμετωπίζετε τα πράγματα διαφορετικά.

6.     Κοιμηθείτε καλά.

7.     Συνδεθείτε με τη φύση.

8.     Κάντε διαλογισμό ή, αν είστε θρησκευόμενοι, χρησιμοποιήστε την προσευχή.

9.     Περιορίστε τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ή κάντε μεγάλα διαλείμματα από αυτά.

10.     Αποζητήστε το σκοπό στη ζωή σας – μερικές φορές αυτό συμβαίνει προσφέροντας υπηρεσίες σε άτομα που έχουν ανάγκη.

ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΚΑΙ ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ

https://www.healthdirect.gov.au/depression-in-women

https://www.pregnancybirthbaby.org.au/video-call

https://raisingchildren.net.au/pregnancy/health-wellbeing/mental-health/antenatal-postnatal-depression

https://www.1800respect.org.au

– Head to Health: https://www.headtohealth.gov.au

– Lifeline στο 13 11 14

– Γραμμή βοήθειας για παιδιά στο 1800 551 800

– MensLine Australia στο 1300 789 978

– Suicide Call Back Service στο 1300 659 467

– Beyond Blue στο 1300 224 636

– ReachOut στο au.reachout.com

– Care Leavers Australasia Network (CLAN)